اگر سبک زندگی را مجموعهای از رفتارها یا ترجیحات فردی یا گروهی بدانیم که همه مولفههای روزمره زندگی انسان را احاطه کرده است، با مجموعهای از انتخابهای روزانه از نحوه استفاده از درآمد، مدت زمان کار، چگونگی لباس پوشیدن، تغذیه، نحوه آرایش، محل سکونت، رفتارهای فرهنگی و... روبهرو میشویم که ابزار نمایش موقعیت اجتماعی افراد از لحاظ اقتصادی و فرهنگی است. با این تعریف از سبک زندگی، بیگمان شاهراه نمایش روزانه سبک زندگی افراد یک جامعه متصل به شبکه جهانی اینترنت، شبکههای اجتماعی هستند. در چند سال اخیر اینستاگرام که یک شبکه اجتماعی اشتراک عکس مبتنیبر گوشیهای تلفن همراه هوشمند است، با اختیار گذاشتن ابزار ویرایش و بارگذاری تصویر یکی از محبوبترین برنامههای اجتماعی است. امروزه با تقویت دوربینهای موبایلهای هوشمند به علاوه امکان اتصال به اینترنت، عکاسی به یک امر عادی تبدیل شده است. کاربران زیادی در سطح جهان به صورت روزانه با گوشیهای خود از زوایای مختلف زندگی روزمره عکس میگیرند و آن را منتشر میکنند. بیشک فضای غالب بر اینستاگرام، بهعنوان یک شبکه اجتماعی عکسمحور با سایر شبکههای اجتماعی تفاوتهای محتوایی دارد. در اکثر رسانههای اجتماعی، کاربران با حجم قابلتوجهی از متن، لینک، خبر و گزارش روبهرو هستند، در حالی که در اینستاگرام یک فضای مربعیشکل در صفحه به نمایش عکس از لیست دوستان کاربر بسنده میکند و امکاناتی چون لایک و نظردهی یا برچسبهای محتوایی و مکانی، اینستاگرام را بهشدت محبوب کرده است.
فضای محتوایی اینستاگرام پر است از تصاویر غذاهای پختهشده یا خوردهشده توسط کاربران، گزارشهای آنلاین از سفر، میهمانیهای کوچک، کنسرتهای موسیقی، مراسمهای آیینی، رستورانگردی و کافهنشینی، قدمزدن در کوچه و خیابان و پارکها و...
دنبال کردن برچسبهای محتوایی (HashTag) به خوبی نشان میدهد که اینستاگرام به یک ابزار دقیق برای گزارش سبک زندگی کاربران تبدیل شده است. با نگاهی به آمار عکسهایی که با برچسبهای محتوایی چون غذا، آرایش، ورزش، سفر، جواهر، ماشین، کنسرت، سینما، فیلم و... در اینستاگرام منتشر شده است، در مییابیم که بخش قابلتوجهی از عکسها با همین موضوعات منتشر میشوند. بهعنوان مثال بین کاربران ایرانی برچسب محتوایی «#بزن» شامل عکسهایی با موضوع غذا و خوراکی است که تا زمان نوشتن این یادداشت دارای 286 هزار و 832 عکس است، این در حالی است که تعداد عکسهای برچسب محتوایی «#ایران» 260 هزار و 266 است. نمایش خلاقیتهای دخترانه در آرایش ناخن یا لباسها در فصلهای مختلف سال، گزارشهای مناسبتی از سفرههای شب عید، هفتسین و شب یلدا، مجموعههای عکس عزاداری و نذری در ایام مذهبی یا حتی انتشار ویدئوهای 10 ثانیهای از موسیقی در حال پخش در ترافیک و راهبندان، همه و همه نمونه محتوایی است که کاربران اینستاگرام به صورت روزمره در صفحههای خود و دوستان دنبال میکنند. اگرچه هنوز جایگاه عکاسان حرفهای در هر رسانه و شبکه اجتماعی از ابعاد هنر و زیباییشناسی محفوظ است، اما اینستاگرام روایتگر سبک زندگی کاربران شده است و در پایان هر روز یک گزارش شستهرفته از رفتارها، ترجیحات و سلایق کاربران خود در همه وجوه زندگی ارائه میدهد.
منبع: روزنامه فرهیختگان