فرزانه قبادي - شايد براي نسل‌هاي قبل پذيرش اين حقيقت كمي سخت باشد، اما ما به اين گوشي‌هاي هوشمند و تبلت‌هاي 7 و 9 اينچي كه با تمام ظرافت‌شان جاهاي خالي زندگي را براي‌مان پر كرده‌اند، دل بسته ايم و از اين دل بستن راضي هم هستيم. اين روزها شايد مسنجر و وبلاگ و حتي فيس‌بوك ديگر رنگ باخته‌اند و به صندوق خاطرات رفته‌اند تا براي هميشه همان‌جا بمانند، و آيكون‌هاي كوچك و كاربردي آپ‌ها جاي تمام آن تشكيلات را گرفته‌اند. هر نسلي به فراخور امكانات موجود در زمانه خودش لحظاتش را مي‌سازد، همان‌طور كه يك نسل با كتاب‌هايي كه مخفيانه و به دور از چشم پدر و مادر تهيه‌شان مي‌كرد لحظاتش را خاطره كرده، همان‌طور كه لحظات نسلي با اوركات و مسنجر عجين شده بود، حالا هم عجيب نيست كه لحظه‌ها با تانگو و وايبر و اسكايپ گره بخورد. اين نسل، نسلي نيست كه بشود در يك محله و شهر و كشور محدودش كرد، او به يك ارتباط جهاني فكر مي‌كند و از هر طريقي هم كه شده راه‌ها و ابزارهاي اين ارتباط را پيدا مي‌كند.
اما اين ابزارهاي جذاب و دوست‌داشتني چطور متولد مي‌شوند و راز محبوبيت‌شان در چيست؟ اينها سوالاتي است كه از علي پرسيديم، يك طراح وب جوان كه در چند سال اخير طراحي اپليكيشن را هم به رزومه كاري‌اش اضافه كرده است، به دلايلي كه به ما نگفت خواست تا تنها از اسم كوچكش استفاده كنيم. گپ ما را با علي بخوانيد.
تفاوت آپ با اپليكيشن چيست؟
عموما بسياري از مردم تفاوتي ميان اين دو قايل نمي‌شوند و يا تفاوت ميان اين دو را در وسايلي مي‌دانند كه بر روي آنها اجرا مي‌شوند اما جدا از وسايلي كه بر روي آنها اجرا مي‌شوند آپ‌ها عموما با سرمايه‌گذاري اندك و با كارايي بسيار خاص توليد شده و عموما حساسيت روي آنها از نظر امنيت و تحمل‌پذيري خطا نسبت به اپليكيشن‌ها كمتر است.
يك اپليكيشن چطور متولد مي‌شود؟
تمامي برنامه‌ها از يك نياز و راه‌حلي براي رفع آن نيازمندي آغاز مي‌شود و در طول چرخه حيات آن با تحليل و طراحي به يك راه‌حل مطابق با كاربر نهايي تبديل مي‌شوند كه به دست مشتري خواهد رسيد.
مراحل طراحي يك اپليكيشن چيست؟
قدم اول استخراج نيازمندي‌ها و هدف اصلي برنامه است كه در بعضي برنامه‌ها خصوصا در اپليكيشن‌ها شايد در ابتدا بسيار مبهم بوده و در ادامه شفاف‌تر مي‌شود پس از آن مطابق اين نيازها يك تحليل صورت گرفته و يك طراحي اوليه از يك برنامه در قالب يك مدل يا پروتوتايپ توليد مي‌شود پس از آنكه مورد تاييد قرار گرفت برنامه اصلي توليد مي‌شود از آن پس برنامه در يك چرخه قرار مي‌گيرد كه در آن خود را با نيازهاي جديد وقف داده و بالغ مي‌شود تا در نهايت فاسد شده و قابل استفاده نباشد.
چند درصد آپ‌ها بر اساس يك نياز طراحي مي‌شوند و چند درصد براي تفريح و سرگرمي؟
تحقيق خاصي در اين مورد صورت نگرفته اما تفريح و سرگرمي نيز خود نياز كاربر مي‌باشند در حالت كلي مي‌توان گفت اپليكيشن‌هايي كه به قصد درآمد زايي توليد مي‌شوند اصولا طبق نيازهاي كاربران طراحي مي‌شوند تا به حداكثر سوددهي برسند. اين در حالي است كه دسته‌يي از اپليكيشن‌ها صرفا به جهت توليد و داشتن يك اپليكيشن توليد مي‌شوند كه اغلب بدون استفاده بوده و اتلاف سرمايه است
براي طراحي يك اپليكيشن نيازهاي چه قشري معمولا در نظر گرفته مي‌شود؟
بسته به نوع برنامه و وسيله‌يي كه قرار است بر روي آن اين اپليكيشن اجرا شود اين قشر متفاوت خواهد بود اما برنامه‌هايي كه به صورت اصولي و تيمي طراحي مي‌شوند معمولا با استفاده از داده‌هاي آماري كه در اختيار دارند تمركز خود را بر روي جامع هدف اكثري قرار مي‌دهند. كه به طور خاص مي‌توان جامع هدف اصلي اپليكيشن‌ها را نسل جوان و نوجوان جامع در نظر گرفت.
دليل محبوبيت يك اپليكيشن چيست؟
فاكتور‌هاي زيادي در محبوبيت يكي اپليكيشن نقش دارند اما از مهم‌ترين آن مي‌توان به سادگي در استفاده و سرعت انجام خواسته‌هاي كاربر اشاره كرد. زماني يك اپليكيشن ماندگار خواهد شد كه علاوه بر دو فاكتور اشاره شده مدام خود را مطابق نيازهاي جديد كاربر بروز نگه دارد.
اپليكيشن‌هاي پيام‌رسان در زندگي امروز چقدر نقش دارد؟
پيام‌رسان‌ها اپليكيشن‌هاي جديدي نيستيد، سيستم‌هاي رايانامه و چت از سال‌هاي اوليه تولد اينترنت به وجود آمدند و اپليكيشن‌هاي پيام‌رسان امروزي نسل جديدي از آنها است كه علاوه بر اينكه سرعت و راحتي بيشتر به دنبال داشته‌اند توانايي‌هايي بيشتر همچون امكان برقراري ارتباط تصويري را نيز فراهم آورده‌اند.
نظرتان در مورد فيلترينگ اين اپليكيشن‌ها در ايران چيست؟
كشورهاي مختلف سياست‌هاي مختلفي را در برخورد با تكنولوژي و راه‌هاي ارتباطي دارند. اپليكيشن‌هاي پيام‌رسان نظير وايبر چيزي فراتر از سيستم‌هاي رايانامه‌يي نيستند با اين تفاوت كه حجم داده‌ها و اطلاعاتي كه در كنترل دارند بسيار بيشتر است. نگراني در مورد استفاده از اين برنامه‌ها كاملا به جا است همچنان كه استفاده از رايانامه‌هاي خارجي براي ارتباط اطلاعات حساس خطرات بسياري دارند. در مجموع ارايه يك راه‌حل جايگزين بومي و آگاهي دادن به مردم بهترين راه براي رفع نگراني‌ها و فرهنگ‌سازي استفاده از اين برنامه‌ها است.
دليل اينكه بيشترين كاربران وايبر را ايراني‌ها تشكيل مي‌دهند را چه فاكتوري مي‌دانيد؟
وايبر يك شبكه گسترده‌يي از كاربران دارند و چهارصد ميليون كاربر را تنها در عرض چهارسال به دست آورده است. وايبر برخلاف ساير رقبا خود سرويس‌هاي خود را رايگان قرار داده و امكان هماهنگ سازي آن را با ساير دستگاه‌ها منجمله كامپيوتر‌ها را نيز فراهم كرده است كه باعث شده است به خوبي از ساير رقبا فاصله بگيرد اما مسائلي همچون حفظ حريم خصوصي كاربران باعث ضعف آن نسبت به ساير اپليكيشن‌ها شده است براي مثال در يك تست آزمايشگاهي كه بر روي وايبر انجام داده‌ام موفق به استخراج اطلاعات كاربران بر اساس شماره‌هاي تصادفي و تطابق آن داده‌هاي آن شده‌ام.
كپي‌رايت چقدر در طراحي اپليكيشن‌ها در ايران رعايت مي‌شود؟
اصولا مساله كپي‌رايت در بخش نرم افزار در ايران بسيار ضعيف دنبال مي‌شود و اكثرا اثبات حق كپي‌رايت در ايران غيرممكن است بنابراين شركت‌ها سعي مي‌كنند تا زماني كه از اجرايي شدن صددرصد طرح خود مطمئن نباشند ايده خود را بازگو نكنند.
دليل ضعف اپليكيشن‌هاي ايراني را در چه مي‌بينيد؟
اپليكيشن‌ها ايراني اصولا براي مقاصد سرگرمي نوشته شده و افرادي كه در اين زمينه كار مي‌كنند اصولا بدون تحصيلات آكادميك در مورد مهندسي نرم‌افزار بوده كه موجب شكست زودهنگام پروژه و افزايش ريسك پروژه‌ها مي‌شود. همچنين اين نكته نيز حايز اهميت است كه سازمان‌ها و ارگان‌هاي دولتي هنوز آگاهي كامل نسبت به بستر و فرصت‌هايي كه اپليكيشن‌ها فراهم كرده‌اند ندارند و سرمايه‌گذاري اندكي در اين بخش انجام مي‌شود.
چطور مي‌شود يك طراح اپليكيشن موبايل شد؟
اصولا طراحي و ساخت يك اپليكيشن به صورت ساختاريافته نيازمند يك تيم متخصص مي‌باشند كه هركدام تخصص خاصي در تحليل، طراحي، پياده‌سازي و تست اپليكيشن‌ها دارند. افرادي كه معمولا تازه وارد اين رشته مي‌شوند ابتدا مستقيم وارد بخش پياده سازي مي‌شوند تا اپليكيشن‌هاي مورد علاقه خود را توليد كنند اما اگر مي‌خواهند يك متخصص در اين زمينه شوند نيازمند تحصيلات آكادميك در اين زمينه مي‌باشند.
بازار طراحي اپليكيشن در ايران را چطور ارزيابي مي‌كنيد ؟
صنعت توليد اپليكيشن‌هاي موبايل بسيار جوان است و فرصت‌هاي فراواني را براي علاقه‌مندان به اين بازار پديد آورده است. در حال حاضر شركت‌هاي نرم‌افزاري زيادي به طور تخصصي در اين بازار فعاليت مي‌كنند و اين صنعت در ايران مانند ساير كشورها با سرعت زيادي در حال رشد و توسعه است.
آيا طراحي اپليكيشن را مي‌توان به عنوان يك شغل خوب معرفي كرد؟
همان‌طور كه مي‌دانيد شغل‌هاي مرتبط با كامپيوتر و توليد نرم‌افزار جزو شغل‌هاي برتر دنيا مي‌باشند. در يك تيم تخصصي توليد نرم‌افزار افراد با تخصص‌هاي مختلف سطوح درآمدي مختلفي دارند. به طور كلي مي‌توان گفت 70 درصد هزينه‌هاي توليد يك نرم‌افزار در بخش تحليل و طراحي آن هزينه مي‌شود كه ناشي از دستمزد بالاي افراد شاغل در اين زمينه و اهميت آن نسبت به ساير بخش‌هاي توليد نرم‌افزار است.
منبع: روزنامه اعتماد، پنج شنبه، 10 مهر 1393 - شماره 3074
