علی اصغر محکی - خیابان شریعتی، سه راه ضرابخانه، کوچه کتابی، دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی. آدرسی ماندگار در ذهن هزاران استاد، دانشجو، پژوهشگر و فرهیختهای است که در طول چهل و اندی سال بد انجا رفتوآمد میکردند تا از محفل علمیای بهرهمند شوند که چراغش را زندهیاد استاد دکتر کاظم معتمدنژاد، پدر علوم ارتباطات ایران، روشن کرده بود.
پیکر استاد، شنبه 16 آذر از همین آدرس، روی شانههای شاگردان و دوستدارانش به سوی منزل ابدی تشییع میشود؛ اما یاد او در ذهنها میماند. اصلا در گمانمان نمیگنجد این آدرس و این دانشکده، بینام و یاد او. ورودیها، راهروها، پلکان، کلاسها و همه فضای دانشکده، رنگ و بوی استاد را دارد. از او بسیار آموختهایم، نهفقط علم و هنر اندیشیدن را که بردباری، پشتکار، فروتنی، مهربانی و انصاف را. اخلاق، روح درسنامههای استاد بود. سرشارمان میساخت از تازگی، از صلابت، از عزت نفس و از تعهد، هرگاه در کنارش آرام میگرفتیم.
میدانستیم که استاد کرسی تدریس در سوربن پاریس را به عشق ایران رها کرده و حتی رنج دوری از فرزندان را سالیان طولانی به جان خریده بود تا بذر دانش ارتباطات را که خود در وطن کاشته بود، آبیاری و مراقبت کند تا به بار نشیند. تفکر انتقادی و توسعه بخش بومی دانش ارتباطات در ایران، مرهون مجاهدت علمی استاد معتمدنژاد است. تاسیس انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی به همت ایشان و نقشآفرینی بیبدیل استاد در یونسکو و اجلاسهای بینالمللی در طول 4دهه پرتنش، موجب شد تا کرسی علوم ارتباطات ایران در جامعه جهانی دیده و شناخته شود؛ آن هم بهعنوان یکی از کشورهای تأثیرگذار و پشتیبان تفکر انتقادی در حمایت از جنبش استقلالجو و رهایی بخش کشورهای عضو عدمتعهد در مبارزه با نظام خبری جهان سلطه و جریان یکسویه تبادل اخبار و اطلاعات.
هنگامی که دانشجویان استاد، در طول دهههای 1350تا 1380، با نظریههای انتقادی و سایر مباحث مهم ایشان در کلاسهای ارتباطات و توسعه و ارتباطات بینالملل آشنا میشدند، جامعیت مباحث و نیز تسلط ایشان بر ابعاد گوناگون علوم ارتباطات و توانایی نقد نظریههای مربوط، موجب شگفتی میشد.
میتوان گفت اخلاق و تعهد علمی، به واسطه حضور در پای درس و سخن استاد در ذهن و روح دانشجویان ایشان نفوذ مییافت. در کنار راهاندازی و توسعه دانش ارتباطات در ایران، آنچه موجب میشود عنوان «پدر علوم ارتباطات ایران» برازنده نام استاد معتمدنژاد باشد، تالیف دهها اثر علمی، پرورش تعداد زیادی از دانشآموختگان و نقشآفرینی مؤثر ایشان در محافل علمی ایران و جهان در طول حدود 5دهه فعالیت علمی پربرکت است. روانش شاد و یادش هماره زندهباد.