یک استاد رشته‌ی ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبایی درباره‌ی گزارش رییس‌جمهور از 100 روز گذشته، گفت: اقداماتی که در این 100 روز در حوزه‌ی مطبوعات انجام شده، کافی نبوده و هنوز گشایشی که در عرصه‌ی مطبوعات انتظار می‌رفت، رخ نداده است.
محمدمهدی فرقانی در گفتوگو با خبرنگار رسانه ایسنا، با بیان این‌که فضای مطبوعات همچنان متأثر از سیاست‌های گذشته است، اظهار کرد: در این 100 روز، ما شاهد توقیف یک روزنامه و جلوگیری از انتشار دو روزنامه بودیم. در حالی که در حوزه‌ی مطبوعات نیازمند تغییرات جدی‌تر و باز شدن فضا برای روزنامه‌نگاران هستیم. بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران و ایجاد زمینه‌ای برای امیدواری روزنامه‌نگاران به آینده‌ی شغلی‌شان می‌تواند از گام‌های بعدی دولت در حوزه‌ی مطبوعات باشد.
او ادامه داد: عمر کوتاه مطبوعات، یکی از آفت‌های روزنامه‌نگاری در ایران است که به روزنامه‌نگاران و موسسات مطبوعاتی اجازه نمی‌دهد سرمایه‌گذاری لازم را روی محتوا انجام دهد، چون همیشه دغدغه‌ی حفظ حیات خود را دارند.
این استاد رشته‌ی ارتباطات با بیان این‌که گزارش شب گذشته‌ی رییس‌جمهور از نظر شکل محتوا و شکل ارائه، بهتر از گزارش اول او بود، بیان کرد: در گزارش شب گذشته، گفتوگو صمیمانه و فضا دوستانه بود و مخاطب احساس راحتی می‌کرد. بیان رییس‌جمهور برای مخاطب، ساده و قابل فهم بود و آقای روحانی بر آنچه می‌خواست بگوید، تسلط داشت. این‌ها نکات مثبت نحوه‌ی ساختار و ارائه‌ی برنامه‌ی شب گذشته بود.
فرقانی درباره‌ی بخش فرهنگ این گزارش نیز گفت: اصل بحث که فضا باید غیرامنیتی شود و حضور و تصدی دولت در این حوزه به حداقل برسد، کاملا درست است. انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی و حرفه‌یی باید فعال شوند و بخش عمده‌ای از امور فرهنگی را به‌دست گیرند و در عرصه‌های مختلف فرهنگی حضور پیدا کنند. این نگاه، نگاهی پخته و درست به عرصه‌ی فرهنگ است که امیدواریم آثار عملی‌اش به‌تدریج بروز پیدا کند و دولت فقط حضور حمایت‌کننده و ناظر کل را داشته باشد.
او ادامه داد: دولت در حوزه‌ی داوری نیز باید با بلند‌نظری، سعه‌ی صدر و ظرفیت بالا، برخورد کند و اجرا و تصدی‌گری در حوزه‌ی فرهنگ را برعهده‌ی تشکل‌ها و بخش خصوصی بگذارد، چون با حضور دولت در عرصه‌ی فرهنگ، خلاقیت‌ها به بار نمی‌نشیند.
این استاد رشته‌ی ارتباطات با تأکید بر این‌که ایده‌پردازی‌ها و خلاقیت در حوزه‌ی فرهنگ نمی‌تواند به‌صورت سفارشی باشد، یادآوری کرد: اهالی هنر باید احساس امنیت کنند تا ایده در ذهن‌شان بالنده شود و بروز یابد و این نیازمند یک فضای آرام روانی و متضمن بهره‌های اقتصادی است. به این معنا که حوزه‌ی فرهنگ باید به‌تدریج به سمت مزیت‌های اقتصادی نیز پیش رود تا انگیزه‌ی لازم را برای هنرمندان و اهالی فرهنگ ایجاد کند.
او با اشاره به این‌که صحبت‌هایی که تا کنون در حوزه‌ی فرهنگ انجام شده، خوب بوده است، گفت: متأسفانه تا کنون ظهور این صحبت‌ها کافی نبوده و انتظارها بیشتر از این است. مثلا باید همچنان که خانه‌ی سینما بازگشایی شده، انجمن‌های صنفی و حرفه‌یی نیز بازگشایی شوند و اعمال سلیقه‌ها به حداقل برسد. مثلا اعمال سلیقه در ممیزی کتاب و حتی قضاوت در زمینه‌ی روزنامه‌نگاری به‌طور عام باید کمتر شود تا دلگرمی بیشتری در این عرصه به‌وجود آید و ما شاهد شکوفایی در عرصه‌ی فرهنگ باشیم. در غیر این صورت، فرهنگ درجا می‌زند، چون در تعامل با دیدگاه‌های مختلف قرار نمی‌گیرد.
وی درباره‌ی اقداماتی که تا کنون در حوزه‌ی مطبوعات به‌طور خاص انجام شده است، اظهار کرد: به‌عنوان کسی که به این حوزه علاقه دارم، معتقدم که اتفاق‌ها کافی نبوده است. در بحث توزیع یارانه بین مطبوعات، دستورالعملی تصویب شد که ملاک‌هایش خوب است به شرط آن‌که درست اجراشود. مثلا وقتی «تیراژ» ملاک پرداخت یارانه قرار می‌گیرد، باید توجه شود که ما هیچ‌گاه نتوانسته‌ایم آمار واقعی از تیراژ مطبوعات داشته باشیم و «تیراژ» همیشه ساختگی بوده است. بنابراین باید ابزارهایی تعبیه شوند تا آمار تیراژ واقعی را مشخص کنند.
فرقانی گفت: تیراژ مطبوعات ما زیر یک‌میلیون نسخه است و در وضعیت نامناسبی قرار دارد. این در حالی است که ما چند سال پیش، تیراژ روزانه 5 / 2 میلیون نسخه را نیز تجربه کردیم. البته افت تیراژ در همه جای جهان یک پدیده‌ی آشنا است، اما نه به این شدت و سرعت. افت تیراژ در ایران ناشی از این است که مطبوعات نتوانسته‌اند به‌دلیل سیاست‌گذاری‌ها، بیانگر حقیقت باشند و نگاه نقد و نظارتی خود را درست اعلام کنند.
این استاد رشته‌ی ارتباطات با اعتقاد به این‌که رخنه‌هایی در دستورالعمل پرداخت یارانه به مطبوعات وجود دارد، اضافه کرد: در این دستورالعمل به بررسی کیفی مطبوعات اشاره شده، اما مشخص نیست این بررسی کیفی بر چه اساس و ضوابطی قرار است انجام شود، با نگاه حرفه‌یی، ایدئولوژیک یا سیاسی؟ اگر قرار است ارزیابی کیفی محتوا انجام شود، باید از منظر حرفه‌یی‌گرایی باشد و گروهی مسوول این ارزیابی باشد که دیدگاه مستقل دارد و از کارمندان وزارت ارشاد نیستند.
