سرویس آنلاینی به تازگی ارائه شده که میتواند با تطبیق متنهای گوناگون با نسخههای اصلی گزارشهای خبری آژانسها و مداخل ویکیپدیا٬ کپیکاری و سرقت ادبی را کشف کند و به کاربران اطلاع دهد.
کُپی-پیستکاری در عصر انفجار اطلاعات به شدت فراگیر شده و جالب اینکه فقط کاربران عادی اینترنت نیستند که چندان به نشر و بازنشر مطالب با ذکر منبع اهمیت نمیدهند؛ کپی-پیستکاری و سرقت ادبی حتی دامن روزنامهنگاری و بسیاری از روزنامهنگاران امروز را هم گرفته است.
حالا ابزاری آمده که با بهرهگیری از آن میتوان مچ روزنامهنگارها و بلاگرهای کپیکاری را گرفت که مطالب را از منابع مختلف برمیدارند و به هم میچسبانند. بنیاد آمریکایی Sunlight که از مراکز پیشرو در روزنامهنگاری نوین است٬ این سرویس که "چورنالیسم" نام گرفته را رسما معرفی کرد.
"چورنالیسم" به سادهترین عبارت٬ موتور جستوجوی سرقت ادبی در فضای مجازی است. کاری که "چورنالیسم" انجام میدهد٬ مقایسه و تطبیق هوشمندانه متنهایی است که کاربران به آن میدهند؛ مقایسه متون با گزارشهای خبری آژانسهای مختلف٬ منابع دولتی٬ سرویسهای روابط عمومی و البته دیتابیس عظیم ویکیپدیا.
شما میتوانید با مراجعه به وبسایت چورنالیسم (http://churnalism.sunlightfoundation.com) متن یا لینک مورد نظر خود را در آن وارد کنید. پس از کلیک کاربر روی دکمه مقایسه (Compare) چورنالیسم در دیتابیس بزرگی از منابع خبری به دنبال مشابهتها میگردد و به شما میگوید که متن مورد نظر شما حاصل تلاش٬ جستوجو و نگارش روزنامهنگار است٬ یا با گرتهبرداری و کپی-پیستکاری از منابع مختلف تهیه شده است.
اگر در ادبیات متن مورد نظر کاربر با منابعی که چورنالیسم در آنها میگردد شباهتی پیدا شود٬ پیغام Churn ظاهر میشود و کاربر میتواند دو متن را در کنار هم ببینید تا به مقایسه دقیقتر آنها بپردازد. نام "چورنالیسم" هم تلفیقی از واژه Churn به معنی سرهمبندی٬ و واژه ژورنالیسم است. "چورنالیسم" به معنی روزنامهنگاری سطحی و سهلانگارانهای است که حاصل کارش تنها با ترکیب کردن گزارشهای آماده آژانسها و رسانههای فعال تهیه میشود و اصالتی ندارد.
کمک به کاربران برای سنجش کیفیت تولیدات رسانهای
پیگیری صحت و کیفیت مطالب برای اکثر کاربران در سراسر جهان چندان آسان نیست و معمولا فرآیندی وقتگیر و انرژیبر است و نیاز به تخصص دارد. طراحی و پیادهسازی "چورنالیسم" با تسهیل امکان سنجش صحت و کیفیت متن٬ میتواند نقطه آغاز تحولی بزرگ در مقابله با سرقت ادبی و کپی-پیستکاریهای رایج در دنیای ژورنالیسم باشد.
یکی از کارکردهای جانبی چورنالیسم پیگیری نقلقولهایی است که در متنها آمده است. اگرچه نقلقول از مصادیق سرقت ادبی محسوب نمیشود٬ اما کاربران کنجکاو و کاوشگر میتوانند علاوه بر یافتن نسخه کامل گفتهها، با نگاه به بخشهای انتخابشده توسط نویسنده متن٬ به درک دقیقتر و عمیقتری از روزنامهنگار و رسانهای که مطلبش را منتشر کرده برسند.
چورنالیسم ابزاری اوپنسورس (متنباز) است. دو سال پیش پروژهای با همین نام و هدف در بریتانیا آغاز شد که بنیاد Sunlight با حمایت مالی از آن٬ از طراحان و برنامهنویسان آن خواست که نسخه متنباز آن را تهیه کنند. کایتلین دیواین٬ طراح و برنامهنویس اصلی چورنالیسم است.
این سرویس هم به صورت وبسایت و هم به صورت افزونهای برای مرورگرهای گوناگون٬ از جمله گوگل کروم٬ فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر در اختیار کاربران قرار گرفته است. این افزونه را میتوانید از اینجا دانلود کنید.
http://churnalism.sunlightfoundation.com/downloads
البته این سرویس فعلا فقط قابلیت جستوجو در متون انگلیسی را دارد٬ اما قرار است به زودی گسترش یابد و امکان جستوجو در زبانهای دیگر را هم برای این سرویس فراهم کند تا بتواند طیف گستردهتری از کاربران را از خدمات خلاقانه و یکتای خود بهرهمند کند.
منبع: وبسایت دویچوله