بر اساس گزارش اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU)‌، سطح نفوذ تلفن همراه ضرورت نشانه سطح مهارت در فن‌آوری‌های اطلاعاتی و ارتباطات نیست اما تا حدی نشان‌دهنده تقاضا برای ICT است.

به گزارش ایسنا، در آخرین گزارش منتشر شده ITU در دسامبر 2011 ذکر شده است که بیش‌ترین کاربرد اینترنت، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، در میان افرادی دیده می‌شود که درآمد و تحصیلات بالاتری دارند. این بدان معنی است که افزایش قدرت اقتصادی و از بین رفتن موانع مربوط به مهارت در کاربرد اینترنت می‌تواند به گسترش بیش‌از‌پیش کاربرد اینترنت منجر شود.

شاخص توسعه فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات (IDI) نقش مهارت را در توسعه جامعه اطلاعاتی از طریق درج زیرشاخص مهارت تبیین می‌کند، و سبد قیمت فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (IPB) منبعی مهم برای ‌درک قیمت نسبی دسترسی به اینترنت فراهم می‌سازد.

مشاهده این موضوع که کاربرد اینترنت به ویژه در میان نسل‌های جوان‌تر متداول است حاکی از این است که برای ایجاد امکان دسترسی به اینترنت در کشورهای درحال‌توسعه ظرفیت بالقوه عظیمی وجود دارد.

دولت‌ها می‌توانند از این واقعیت که جوان‌ترها مایل به استفاده از اینترنت‌ هستند به‌راحتی بهره‌برداری کنند زیرا اینترنت محتوای مربوط به این قشر را در قالب مواد آموزشی و اطلاعات و اخیراً تا حد زیادی از طریق سایت‌های شبکه‌های اجتماعی و محتویات تولیدشده کاربران عرضه می‌کند.

داده‌های موجود نشان می‌دهند که کاربرد اینترنت در میان کسانی که در حال حاضر در مدارس تحصیل می‌کنند، متداول‌تر است از این رو، ایجاد امکان دسترسی به اینترنت در مدارس می‌تواند به افزایش کاربرد اینترنت در کشورهای درحال‌توسعه کمک شایانی کند.

در حالی که افراد پردرآمدتر به کاربرد اینترنت در منزل و محل کار گرایش دارند، دسترسی عمومی به اینترنت برای گروه‌های کم‌درآمدتر نقش مهمی ایفا می‌کند. این نکته به ویژه درباره دسترسی به امکانات اینترنتی تجاری (برای مثال کافی‌نت‌ها) صادق است.

متن حاضر به بررسی دقیق و مقایسه خصوصیات و رفتار کاربران اینترنت در کشورهای توسعه‌یافته و در حال ‌توسعه می‌پردازد و بر آفریقا تأکید ویژه دارد.

بر اساس جدیدترین داده‌های دردسترس،کاربرد اینترنت برحسب تحصیلات، درآمد، محل (روستا/شهر)، جنس و سن، متفاوت است و به پارامترهای دیگری مانند کاربرد کامپیوتر و تلفن همراه مربوط می‌شود.

متن حاضر فعالیت‌های اصلی افراد را در اینترنت تحلیل می‌کند و در این زمینه بر شبکه‌های اجتماعی تأکید ویژه دارد. بر اساس تحلیل داده‌ها، توصیه‌هایی درباره چگونگی غلبه بر فاصله دیجیتالی مابین افراد برخوردار از اینترنت و افراد فاقد آن ارائه می‌شود.

داده‌های مربوط به کاربرد فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات‌ محدودند و از این رو تحلیل در این فصل متکی بر تعداد محدودی از کشورهاست که آمار کاربران فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات‌ را ارائه داده‌اند و به نوعی نماینده سایر کشورها تلقی می‌شوند.

داده‌ها بر اساس سنجش‌های ملی خانوار در کشورها در سال‌های 2008 تا 2010 به‌دست‌آمده‌اند و با شاخص‌های اصلی فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات که در سطح بین‌المللی، در چارچوب مشارکت در اندازه‌گیری فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات‌ برای توسعه، بر روی آن‌ها توافق وجود دارد هماهنگ‌اند.

از ترافیک صوتی تا ترافیک داده‌ای

مقایسه کاربرد اینترنت با کاربرد سایر فن‌آوری‌های کلیدی اطلاعات و ارتباطات، به ویژه کامپیوترها و تلفن تلفن همراه می‌تواند مفید باشد. به این ترتیب، موانعی که جلوی انتشار کاربرد اینترنت را می‌گیرند و نیز بازار بالقوه کاربرد اینترنت شناخته می‌شوند.

داده‌های رسمی درباره سطح کاربرد کامپیوتر بسیار جالب‌اند زیرا استفاده از اینترنت و کامپیوتر اغلب به هم پیوند دارند و کاربرد کامپیوتر نشانه مهارت‌های فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در هر کشور است.

از سوی دیگر، سطح نفوذ تلفن همراه ضرورتاً نشانه سطح مهارت در فن‌آوری‌های اطلاعاتی و ارتباطات نیست (زیرا میزان مهارت لازم برای استفاده از تلفن همراه کم‌تر از مهارت لازم برای کامپیوتر و اینترنت است)، اما تا حدی نشان‌دهنده تقاضا برای فن‌آوری‌ اطلاعات و ارتباطات است.

در کشورهای پردرآمد، نرخ نفوذ کاربران اینترنت و کامپیوتر به‌طور چشمگیری شبیه‌اند. در بسیاری از کشورها، از جمله ایسلند، نروژ، سوئد، و جمهوری کره، تفاوت نسبتاً اندکی مابین درصد جمعیت کاربران اینترنت و کاربران کامپیوتر وجود دارد.

در کشورهای کم‌درآمدتر، تفاوت بین میزان نفوذ کاربری اینترنت و کامپیوتر اغلب بیش‌تر از این مقدار است. برای مثال، در اردن حدود 55 درصد از مردم در سال 2009 از کامپیوتر استفاده کردند و این در حالی است که تنها 26 درصد از اینترنت استفاده کردند.

در این کشورها، سیاستگذاران باید تلاش کنند موانع بالا رفتن سطح نفوذ کاربران اینترنت را شناسایی کنند که این می‌تواند قیمت بالای دسترسی به اینترنت، فقدان آگاهی از فواید استفاده از اینترنت، یا فقدان محتوای مرتبط را شامل شود.

از آن‌جا که تعداد کابران کامپیوتر بیش‌تر از اینترنت است، به نظر نمی‌رسد که مهارت‌های فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات مانع اصلی باشند، این نکته لااقل در مورد کسانی که هم‌اکنون از کامپیوتر استفاده می‌کنند صادق است.

در آذربایجان، مراکش و ژاپن، تعداد کاربران اینترنت بالاتر از کاربران کامپیوتر است و این می‌تواند ناشی از رواج دسترسی به اینترنت از طریق وسایل تلفن همراه باشد.

اما با افزایش نفوذ تلفن‌های هوشمند در کشورهای در ‌حال‌ توسعه که در آن‌ها زیرساخت فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات مانع عمده بر سر راه رسیدن به فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات بهتر است، می‌توانیم تحولات مشابهی را در آینده نزدیک انتظار داشته باشیم و شاهد دسترسی تعداد بیش‌تری از مردم به اینترنت از طریق تلفن همراه باشیم. به علاوه، این موضوع مبین این نکته است که احتمالاً در آینده نزدیک سطح نفوذ کاربران اینترنت از سطح کاربرد کامپیوتر پیشی می‌گیرد.

از آن‌جا که کاربران به‌طور روزافزون از طریق دستگاه‌های تلفن همراه به اینترنت دسترسی می‌یابند، تحلیل داده‌های موجود درباره کاربرد تلفن همراه می‌تواند دیدگاه بهتری راجع به کاربرد اینترنت در حال و آینده فراهم کند.

داده‌ها نشان می‌دهند که هم کشورهای توسعه‌یافته و هم کشورهای در‌حال‌توسعه به سطوح نسبتاً بالایی از سطح کاربران تلفن تلفن همراه رسیده‌اند.

روشن است که در کشورهای توسعه‌یافته و در‌ حال‌توسعه کاربرد تلفن تلفن همراه بسیار بالاتر از کاربرد اینترنت است. برای مثال، این میزان در داخل اتحادیه اروپا، حتی در کشورهایی که پایین‌ترین میزان نفوذ تلفن تلفن همراه را دارند، مانند پرتغال و رومانی، در سال 2008 از 77 درصد گذشت.

در آن دسته کشورهای در‌ حال‌توسعه که سطح نفوذ کاربران اینترنت به دلیل فقدان زیرساخت اینترنت ثابت پایین باقی مانده است، به ویژه به دلیل افزایش رقابت‌ها و کاهش قیمت‌ها، توان بالقوه بسیار زیادی برای توسعه کاربرد اینترنت از طریق شبکه‌های تلفن همراه و تلفن‌ها وجود دارد.

دیگر مانع موجود بر سر راه افزایش کاربرد اینترنت از طریق تلفن همراه مالیات دستگاه‌های تلفن همراه است. با کاهش میزان مالیات دستگاه‌های همراه در کشورهای در‌حال‌توسعه‌ای که نظام مالیاتی سنگینی دارند، انتخاب کاربرد پهن‌باند تلفن همراه می‌تواند رونق بیش‌تری یابد.

اخیراً در کنیا با کاهش شدید قیمت‌ها و راه‌اندازی خدمات نسل سوم، افزایش چشمگیری در نفوذ اینترنت موبایل ایجاد شده است. تعداد مشترکان اینترنت موبایل از حدود 3.2 میلیون نفر در اواخر سپتامبر 2010 به 4.7 میلیون نفر در انتهای سال 2010 رسید (افزایشی معادل 46.8 درصد تنها در مدت سه ماه).

اما به یمن همین تحول فاصله میان کاربرد اینترنت و تلفن همراه کاهش یافته و طبق برآورد کمیسیون ارتباطات کنیا، تا پایان 2010 بیش‌تر از یک‌چهارم جمعیت این کشور از اینترنت استفاده کرده‌اند. این رقم در سال 2008 تنها 15 درصد بود.

به گزارش ایسنا از سازمان فن‌آوری اطلاعات ایران، با مقایسه کاربرد اینترنت در کشورهای توسعه‌یافته و در ‌حال‌توسعه روشن می‌شود که فاصله دیجیتالی تا حد بسیار زیادی فاصله در کاربرد اینترنت است، در حالی که تقاضا برای ارتباطات صوتی تا حد زیادی از طریق تلفن همراه پاسخ داده ‌شده است، تقاضا برای خدمات داده‌ای مهم‌ترین چالش موجود تلقی می‌شود.