روزنامه فناوران اطلاعات، نسترن صائبی - مجمع اجلاس جهانی جامعه اطلاعات (WSIS) یکی از برنامه‌هایی است که با حمایت سازمان ملل متحد و اتحادیه جهانی مخابرات هر ساله و با مضمون اطلاعات، ارتباطات و جامعه اطلاعات برگزار می‌شود.

پیشینه این اجلاس به سال 2003 برمی‌گردد که در ژنو و در سال 2005 در تونس برگزار شد. یکی از اهداف اصلی این اجلاس که در 17 ماه مه به مناسبت روز جهانی جامعه اطلاعات برگزار می‌شود، پر کردن شکاف دیجیتالی میان کشورهای فقیر و ثروتمند با ایجاد تسهیلات لازم برای دسترسی کشورهای جهان سوم به اینترنت است.

این مجمع اجلاس که امسال از 16 تا 20 ماه مه در ژنو برگزار شد، به وسیله اتحادیه جهانی مخابرات،‌ یونسکو، کمیته توسعه و تجارت سازمان ملل (UNCTAD) و برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) سازماندهی شد. این مجمع بزرگ‌ترین گردهمایی سالانه جامعه جهانی “ICT برای توسعه” است که در آن سازمان‌های وابسته به سازمان ملل، دولت‌ها، جوامع مدنی و نمایندگان صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات گرد هم می‌آیند. سخنرانان میهمان در مراسم افتتاحیه این اجلاس را افرادی چون وزرا و نمایندگان 17 کشور شامل افغانستان، آذربایجان، بنگلادش، بروندی، السالوادور، فنلاند، گامبیا، غنا، هند، مکزیک، مونته‌نگرو، امان، فیلیپین، پولند، روسیه، صربستان و امارات متحده عربی تشکیل دادند. از میان مقامات سازمان‌دهندگان این اجلاس نیز می‌توان به حمدون توره، دبیرکل اتحادیه جهانی مخابرات، سوپاچیا پانیچ‌پاکدی، دبیرکل UNCTAD، ژوان سوماویا، دبیر ILO (سازمان بین‌المللی نیروی انسانی) اشاره کرد. در اجلاس WSIS امسال بیش از 70 عضو پارلمانی و بیش از یکهزار نماینده از 140 کشور جهان نیز در عرض این پنج روز در این اجلاس شرکت کردند.

در ادامه به برخی دستاوردهای این اجلاس پنج روزه می‌پردازیم:

نشست عمومی مجمع اجلاس جامعه اطلاعات

رهبران جهان که هفته پیش در مجمع جامعه اطلاعات در ژنو گرد هم آمده بودند، درباره استراتژی‌های بهینه‌سازی انرژی و دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات برای تسریع فرآیندهای اهداف توسعه هزاره در مناطقی از جهان که با مشکلات عدیده بهداشتی و آموزشی دست و پنجه نرم‌ می‌کنند، به گفت‌وگو نشستند.

در مراسم افتتاحیه این مجمع، حمدون توره با اشاره به اهمیت پهن‌باند در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها گفت: فکر می‌کنم که همه ما آگاهیم که به ضرب‌الاجل 2015 برای تحقق اهداف WSIS و اهداف توسعه هزاره نزدیک می‌شویم. وی افزود: تاکنون پیشرفت‌های بسیاری در زمینه دسترسی به اینترنت و امنیت سایبر داشته‌ایم و گام مهم بعدی تداوم تحقق “معجزه موبایل” برای دسترسی به اینترنت پهن‌باند است.

طرح کاری استانداردهای اینترنت اشیا

در نخستین نشست ابتکار استانداردهای جهانی اینترنت اشیای(IoT-GSI ) یITUکه با شرکت صنایع و دولت‌ برخی کشورها برگزار شد، طرح کاری یکپارچه و بحث اهمیت سرعت عمل در اجرایی کردن مراحل اولیه این طرح مطرح شد. در این مجمع IoT-GSI را همانند چتری دانستند که باعث توسعه استانداردهای اینترنت اشیا در سرتاسر جهان خواهد شد و این استاندارد را فراگیر خواهد کرد. در واقع اینترنت اشیا تحقق ایده‌ای است که می‌گوید هر شی در هر جایی و در هر زمانی می‌تواند به اینترنت وصل شود. به راحتی می‌توان گفت که در حال حاضر مفهوم اتصال اشیا به اینترنت یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های استاندارد سازی است.

یکی از گام‌های موثر اولیه موافقت بر سر قلمرو کاری و همچنین اصطلاحات علمی یا فنی این حوزه است. به این معنی که ابتکار این دو مقوله کاری راهگشای توسعه برنامه کاری استاندارد سازی اینترنت اشیاست.

مقوله‌ اینترنت اشیا مقوله‌ای است که ITU-T پیشنهاد داده و تا فوریه 2012 می‌خواهد آن را عملی کند. این مقوله طرح نهایی اینترنت اشیا را به موازات نیازهای سطح بالا، ویژگی‌های کلیدی، مدل‌های کسب‌وکار و اکوسیستم توضیح می‌دهد.

مقوله بعدی پیش‌نویس اصطلاحات علمی یا فنی اینترنت اشیاست که شامل تعریف دقیق آن خواهد شد. این تعریف به نوبه خود از دو دیدگاه متفاوت قابل بحث است: اینترنت اشیا به مثابه زیرساخت جهانی اطلاعات و ارتباطات یا به عنوان فلسفه‌ای که یک پدیده اجتماعی را برای توسعه فناوری‌های متناسب در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات بیان می‌کند.

گروهی که در ژنو دور هم جمع شدند، عضو سازمان‌هایی شامل ISO/IEC JT1، TIA از آمریکا و ETSI از اروپا بودند و قرار شد که رویداد بعدی نشست ابتکار استانداردهای جهانی اینترنت اشیای (IoT-GSI) از 22 تا 26 اوت 2011 و همزمان با نشست گروه امنیت سایبری SG17 برگزار شود. پیشگام این گروه از تمامی خدمات اشیای داده (SDO)‌ -فناوری که داده‌های نامتجانس را به روش یکسان قابل دسترس می‌کند- پیشتاز و همچنین صنایع مختلفی که اینترنت اشیا می‌تواند به واسطه آنها در حوزه‌هایی چون سلامت الکترونیکی، دولت الکترونیکی، اتوماسیون، اطلاعات زمین، نقشه‌برداری از راه دور، شبکه خانگی (اتوماسیون خانگی)، تجارت و کسب‌وکار الکترونیکی و کاهش تغییرات آب‌وهوا گسترش پیدا کند، دعوت به همکاری کرده است.

شاخص‌های جدید ITU برای مبارزه با تهدیدات سایبری

در چهارمین روز مجمع جامعه اطلاعات، اتحادیه جهانی مخابرات به گروه جهانی جدیدی پیوست تا راهکارهایی به منظور ایمن‌سازی فضای سایبر برای کاربران، کسب‌وکارها و به ویژه برای کودکان و جوانان ارایه دهند. تفاهم‌نامه‌ای نیز در همین زمینه میان ITU و دفتر مواد مخدر و جرایم سازمان ملل (UNODC) به امضا رسید تا این دو سازمان در زمینه خطرپذیری‌های جرایم سایبری با هم همکاری کنند. براساس این تفاهم‌نامه، این دو سازمان باید مهارت‌ها و منابع ضروری را برای تعیین شاخص‌های قانونی و چارچوب‌های قانونگذاری در سطح ملی دسترس‌پذیر کنند تا این امکانات در اختیار کشورهای علاقه‌مند نیز قرار گیرد. این نخستین باری است که سازمانی با همکاری سازمان ملل قصد ایمن سازی فضای سایبری را دارد. (گزارش این تفاهم‌نامه را می‌توانید فردا در این روزنامه بخوانید).

جایزه ابداع واژه “اکتشاف در ICT” به یک دختر 12 ساله

مرکز بازدیدکنندگان اتحادیه جهانی مخابرات پاییز سال گذشته به روی عموم گشوده شد و به پیشنهاد یک دختر 12 ساله به نام نتامی کاروناجیوا (Nethmi Karunajeewa) نام آن را “اکتشاف در ICT” گذاشتند. در روز دوم مجمع جهانی جامعه اطلاعات، کاروناجیوا به عنوان برنده رقابت نامگذاری یک تسهیل جدید، موفق به دریافت جایزه از طرف حمدون توره، دبیرکل ITU شد. این جایزه یک ‌آی‌پد 2 بود.

این رقابت میان کارمندان ITU و خانواده‌های آنها برگزار شد. نایانی کاروناجیوا، مادر نتامی مهندس ارتباطات رادیویی ITU است. نتامی در این مراسم گفت که درس‌های مورد علاقه‌اش در مدرسه زبان انگلیسی و تئاتر است و وی آرزو می‌کند که در آینده معلم یا نویسنده شود. وی افزود: واژه “اکتشاف در ICT” را اختراع کردم، چون زمانی که شعر می‌گویم، در ذهنم با کلمات بازی و فکر می‌کنم که این نام مناسبی برای مرکز بازدید کنندگان ITU باشد. چون افراد در این مرکز، شگفتی‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات را کشف می‌کنند.

نتامی همچنین گفت: واقعا افتخار می‌کنم که ایده من برای یک امر مهم انتخاب شده است.