دفتر پژوهش خراسان، جواد افتاده - رسانه های اجتماعی صرفا ابزار ارتباطات اجتماعی نیستند و تنها برای به اشتراک گذاری ایده ها و افکار مردم جهان به کار نمی روند، بلکه فرصتی برای ایجاد و تبادل “کاربران تولید کننده محتوا” هستند. آنها قابلیت باز انتشار محتوای رسانه های جمعی را در قالب گفت وگو در خود دارند و دراغلب موارد بسیار سریع تر و گسترده تر از رسانه های جمعی مانند رادیو، تلویزیون و مطبوعات هستند.

سئوال پیش روی پژوهشگران رسانه های اجتماعی در سال نوی میلادی سوال این است که وضعیت رسانه های اجتماعی در سال گذشته چگونه بوده است؟

رسانه های اجتماعی در سال گذشته رشد فوق العاده ای از لحاظ مشارکت مردم، نفوذ، توانایی کاربری و در کسب و کار داشته اند. در این مقال به صورت مختصر وضعیت رسانه های اجتماعی در سال ۲۰۱۰ مرور می کنیم:

۱- استرالیا بیشترین کاربر ثابت رسانه های اجتماعی در جهان را داراست، بعد از آن امریکا و انگلستان قرار دارند. به طور میانگین هر کاربر طرفدار ۲ صفحه رسانه های اجتماعی در ماه می شود.

۲- ۲۴ روزنامه از ۲۵ روزنامه بزرگ دنیا در حال تجربه کاهش انتشار هستند زیرا نحوه دسترسی اخبار توسط کاربران تغییر کرده است.

۳- ۲۵ درصد از نتایج جستجوها مربوط به ۲۰ برندی (به عنوان مثال ویکی پدیا، یوتیوب، فیس بوک و توییتر ) است که محتوای آنها توسط کاربران تولید می شود.

۴- در نمونه ای تحقیقی از ۲ هزار و ۸۸۴نفر در ۱۴ کشور مشخص شد آنها حداقل در یک سایت شبکه اجتماعی مشارکت کرده اند و به طور متوسط ۲ بار در روز به این سایت ها وارد می شوند و ۹ بار در ماه نیز وارد سایت های حرفه ای می شوند. ارسال پیام شخصی محبوب ترین فعالیت آنهاست و تماشای عکس، چک کردن وضعیت (استاتوس)، واکنش به استاتوس دیگران و آپلود عکس در رده های بعدی محبوب ترین فعالیتهای آنها به شمار می رود. به طور متوسط هر نفر از آنها ۱۹۵ دوست دارد.

۵- به طور متوسط هر کاربر در فیس بوک هر روز ۵۵ دقیقه وقت می گذرانند. فیس بوک در حال حاضر بیش از ۱۰۰ زبان رسمی را پشتیبانی می کند و بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر از طریق تلفن همراه فیس بوک را باز می کنند.

۶- یوتیوب اعلام کرد، کاربرانش بیش از ۱۳ میلیون ساعت محتوای ویدیویی را در ۱۲ ماه گذشته در سرورهایش بارگذاری کرده اند که در نتیجه بیش از ۷۰۰ میلیارد بار کل ویدیوهایی یوتیوب در این بازه زمانی دیده شده است. با یک حساب و کتاب سرانگشتی می توان فهمید، کاربران یوتیوب ۸۵۰ هزار دقیقه محتوای ویدیویی روزانه در

۱۲ ماه گذشته بارگذاری کردند و ۹/۱ میلیارد بار روزانه ویدیو دیده اند. این در حالی است که گوگل در ماه می اعلام کرد در هر دقیقه ۲۴ ساعت ویدیو در یوتیوب بارگذاری می شود.محبوب ترین کلیپ یوتیوب تاکنون ۳۷۴ میلیون و ۴۰۳ هزار و ۹۸۳ بار توسط کاربران مشاهده شده است.

۷- ۷۰ درصد کاربران یوتیوب از امریکا است. برای دیدن تمام ویدیوی های یوتیوب باید هزار سال زندگی کرد. موزیک – ویدیوها ۲۰ درصد محتوای یوتیوب به شمار می روند.

۸- بیش از ۱۸۱ میلیون وبلاگ در دنیا وجود دارد. از هر ۵ وبلاگ نویس یک نفر هر روز وبلاگ خود را به روز رسانی می کند. دو سوم وبلاگ نویسان مرد هستند. بیش از نیمی از وبلاگ نویسان متاهل هستند. بیش از ۵۰ درصد وبلاگ نویسان بیشتر از یک وبلاگ دارند. از هر ۵ وبلاگ نویس که وبلاگ را بروز رسانی می کنند، یک نفر هر روز وبلاگ نویسی می کند. ۱۵ درصد وبلاگ نویس ها ۱۰ ساعت در هفته را به وبلاگ نویسی اختصاص می دهند. گروه سنی بین ۱۸ تا ۴۴ سال ۶۰ درصد وبلاگ نویسان را تشکیل می دهند.

۹- ویکی پدیا در حال حاضر بیش از ۳ میلیون مقاله دارد. ۶۹ درصد کاربران اشتباهات آن را ویرایش می کنند. ۴٫۴ درصد ویرایشگران ویکی پدیا مدرک دکترا دارند. ۱۹ درصد آنها مدرک کارشناسی ارشد دارند و همچنین ۱۳ درصد از ویرایشگران ویکی پدیا زن هستند.

۱۰- Foursquare شبکه اجتماعی مبتنی۱ بر موقعیت، سه میلیون کاربر دارد و ۵ برابر بزرگتر از رقیب اصلی خودش Gowalla است.

۱۱- ۶۰ درصد کاربران شبکه اجتماعی LinkedIn2 خارج از ایالات متحده امریکا هستند. ۸۰ درصد کمپانی از این شبکه اجتماعی برای استخدام افراد استفاده می کنند. در هر ثانیه عضو جدیدی به LinkedIn اضافه می شود و حدود ۱۲ میلیون نفر هر روز از این شبکه اجتماعی بازدید می کنند.

گفتنی است، این آمار از گزارش ها و نظرسنجی های آنلاین و آفلاین توسط منابع مختلف دنیا جمع آوری شده است، اما آیا می توان گفت “مشت نمونه خروار است”؟ به عبارتی دقیق تر آمار رسانه های اجتماعی می تواند فعالیت آینده تحقیقات کاربردی این حوزه را هدایت کند؟

تحقیقات علمی در حوزه رسانه های اجتماعی بسیار ناچیز است زیرا انقلاب رسانه های اجتماعی از سال ۲۰۰۶ به طور گسترده در دنیا شکل گرفته است و این طور به نظر می رسد تحقیقاتی رسانه ای در این حوزه در حال شکوفا شدن است لذا باید منتظر هدایت تحقیقات و محققان از رسانه های جمعی به سوی رسانه های اجتماعی بود.

اما شاید مقایسه آمار رسانه های اجتماعی با رسانه های جمعی (مانند مطبوعات، رادیو و تلویزیون) از منظر منطق علمی درست نباشد، زیرا جنس مخاطب، میزان تولید و انتشار محتوا، زمان و مکان دسترسی کاملا متفاوت است. اما از نظر جذب مخاطب به راحتی می توان گفت، روند رشد مخاطبان رسانه های اجتماعی کاملا صعودی و پرسرعت است اما این روند در رسانه های جمعی نزولی است.

پی نوشت:

[۱] شبکه های اجتماعی مبتنی بر موقعیت مانند Foursquare به شما این امکان را می دهد تا موقعیت مکانی خود را در هر زمان از طریق تلفن همراه یا سایر دستگاه های الکترونیکی به اطلاع همگان برسانید.

[۲] LinkedIn یک شبکه اجتماعی با رویکرد تجاری است، شما در آن می توانید یک رزومه آنلاین بنوسید، در گروه های کاری مرتبط با تجارتتان عضو شوید و محتوای پیرامون آنها را مشاهده کنید. کاریابی و اشتغال از ساختارهای اصلی این شبکه اجتماعی به شمار می رود.