همشهری آنلاین - بزرگداشت روز جهانی ارتباطات با یک هفته تاخیر در سالن شهید مطهری دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی (ره) با حضور اساتید برجسته ارتباطات از دانشگاه‌های تهران، آزاد واحد مرکز و پژوهشکده باقر العلوم برگزار شد.

فرقانی: چیزی خارج از رسانه قابل تصور نیست

به گزارش انجمن علمی – دانشجویی روابط عمومی دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی در ابتدای این مراسم محمد مهدی فرقانی عضو هئیت علمی این دانشگاه گفت: یکی از دلایل نامگذاری روز جهانی ارتباطات توجه ویژه به این حوزه مهم در عرصه های مختلف زندگی است.

وی با اشاره به اینکه باید به حساسیت های ویژه در حوزه ارتباطات توجه داشته باشیم، افزود: در دنیای امروز چیزی خارج از رسانه ها قابل تصور نیست.

فرقانی به سخن "بودیار" مبنی بر اینکه در دنیای امروز با "فرا واقعیت های رسانه های روبرو هستیم" اشاره کرد و اظهار داشت: تصاویر مختلفی از ابعاد زندگی انسان به طور مستقیم و غیر مستقیم در رسانه ها منعکس می شود.

وی با تاکید بر حوزه روزنامه نگاری در دنیای ارتباطات، گفت: روزنامه نگاری این نیست که فقط چند تکنیک کوچک کار را بیاموزیم و این کار شاق و مهمی نیست.

این استاد علوم ارتباطات با انتقاد از کسانی که بیرون از فضای آکادمیک بوده و فقط بحث تجربه را مطرح می کنند، یادآور شد: تحصیل در رشته روزنامه نگاری فقط یادگیری چند تکنیک محدود نیست، بلکه تحصیل در حوزه معرفت شناسی روزنامه نگاری نیز به حساب می آید.
وی گفت: امروزه باید توجه ویژه ای به مخاطب و حوزه مخاطب شناسی داشته باشیم، ضمن آنکه ویژگی های متقابل رسانه و مخاطب نیز قابل تامل است.

فرقانی با بیان اینکه رسانه باید بدانند در کجا در راستای خدمت و منافع عمومی باشند، افزود: مهمترین سئوال در دنیای غوطه ور امروز که مهمترین ماده آن رسانه ها هستند این است که چه وظیفه ای داریم؟

وی اذعان داشت: همه حوزه های مختلف روزنامه نگاری در ادوار مختلف به همدیگر متصل و پیوسته بوده و نمی توان مرزبندی بین آنها قرار داده و آنها را از همدیگر جدا کرد.
عضو هئیت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه در دنیای روزنامه نگاری حرفه ای باید اطلاعات به صورت همگانی و با توجه به امکانات رسانه ای در اختیار همگان قرار گیرد، گفت: مخاطب نیز باید دارای سواد رسانه ای بوده تا بتواند در میان انبوهی از اطلاعات تفکیک انجام داده و سره از ناسره را تشخیص دهد.

وی با اشاره به اینکه در دنیای امروز مقوله به نام "روزنامه نگاری شهروندی" به وجود آمده که قابل احترام است، افزود: هر چه شهروندان توانمندتر شوند می توانند اطلاعات بشتر و بهتری به دست آورند.

این استاد علوم ارتباطات به سئوال دانشجویان درباره وضعیت کنونی مطبوعات ایران و آینده روزنامه نگاری اشاره کرد و اظهار داشت: اتفاقاتی که امروز در حوزه روزنامه نگاری رخ می دهد در قیاس با تاریخ مطبوعات ایران اتفاق خاص و متفاوت نیست.

وی در همین رابطه اضافه کرد: بخش اعظمی از مطبوعات کشور دارای مشکلات خاص خود هستند و در شرایط کنونی که اصلاً ناامید کننده نیست، بلکه امیداور کننده است؛ حرفه ای های حوزه روزنامه نگاری می توانند کارگشا و مفید باشند.
فرقانی در پایان خاطرنشان کرد: برای رونق بخشیدن به حوزه روزنامه نگاری باید دست به دست هم داده تا بتوانیم کمبودها در ساختار و برنامه ها برطرف کنیم.

پدیده مخاطب پنداری در ایران و جایگاه آن در آینده

در ادامه این مراسم دکتر مهدی محسنیان راد استاد علوم ارتباطات و عضو هئیت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در قالب کنفرانس به بحث در زمینه "پدیده مخاطب پنداری در ایران و جایگاه آن در آینده" پرداخت.

وی در قالب کنفرانس و سرفصل هایی چون تاریخچه مخاطب، تعمیم مخاطب به رسانه های نوپا، مصرف کننده به جای مخاطب، شکل گیری مخاطب پنداری در جوامع عقب مانده، نظریه تزریقی و مخاطب پنداری، مخاطب پنداری در میان حوزه های دولتمردان ایران، مخاطب پنداری و شکل گیری دهکده جهانی و ... مباحثی را برای شرکت کنندگان در مراسم مطرح کرد.
محسنیان راد ماهواره را محصول مخاطب پنداری دانست و گفت: بسیاری از مخاطب پنداران در مفهوم دچار اشتباه شده و قدرتی فراتر از قدرت رسانه ها را برای خود متصور هستند.
در ادامه این مراسم دکتر هادی خانیکی عضو هئیت علمی دانشگاه علامه طباطبائی در تقدیر از فعالیت ها و تلاش های دکتر کاظم معتمد نژاد "پدر علم ارتباطات" در ایران که در مراسم نیز حضور داشت، قرائت کرد.

معتمد نژاد: روزنامه نگاری در استانها تقویت شود

سپس دکتر کاظم معتمدنژاد پدر علم ارتباطات در ایران پشت تریبون قرار گرفت و با اشاره به روند شکل گیری رشته ارتباطات و زیر شاخه های آن در ایران گفت: روزنامه نگاری محصول پیشرفت محصولات خبری است.

وی با اشاره به اینکه دوره های آموزش روزنامه نگاری در کیهان و تدریس برخی از اساتید در کلاس های آن زمینه ایجاد دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی را فراهم کرد، افزود: در دوره های بعد از انقلاب دوره های کارشناسی و سپس کارشناسی ارشد و دکتری ایجاد شد.
معتمد نژاد اظهار داشت: باید در حوزه ارتباطات دروس مختلف علوم اجتماعی و علوم انسانی در دانشگاههای ارایه شود، چون روزنامه نگار اگر فقط نویسندگی بلد بوده و بتواند خبر تنظیم کند و به واقعیت های ملی و اجتماعی توجهی نداشته باشد؛ کار خود را به خوبی نمی تواند انجام دهد.

وی تصریح کرد: اگر یک روزنامه نگار نداند که ارتباطات بین المللی چه اهمیتی دارد، نظریه‌های مختلف ارتباطی چیست و اصول اخلاقی روزنامه نگاری را مطالعه نکرده باشد در نتیجه به مشکل برخورد کرده و وظیفه اش را به درستی نمی تواند انجام دهد.
پدر علم ارتباطات در ایران خواستار ضرورت تقویت آموزش روزنامه نگاری در کشور شد و بیان داشت: در سالهای اخیر آموزش روزنامه نگاری نه تنها در دانشگاههای بزرگ بلکه در دانشگاههای مراکز استانها نیز باید از مقطع لیسانس شروع شود.

معتمد نژاد با اشاره به امکانات جدید علمی و رایانه ای برای آموزش روزنامه نگاری در کشور، گفت: آموزش روزنامه نگاری به صورت اینترنتی و رایانه ای بسیار مفید خواهد بود.

شکرخواه و گزارش 2010 جامعه اطلاعاتی

دکتر یونس شکرخواه عضو هئیت علمی دانشکده مطالعات جهان و رئیس موسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپای دانشگاه تهران نیز در این مراسم به ارائه گزارشی در مورد تازه ترین سند منتشر شده در سال 2010 در حوزه اندازه گیری جامعه اطلاعاتی پرداخت و گفت:

کشور های دنیا در اندازه گیری جامعه اطلاعاتی بر اساس سه شاخص بهره وری، تعداد کاربر و مهارت رتبه بندی شده اند.

وی با اشاره به اینکه آمارها نشان می دهد به رغم بحران های مالی در آمریکا و اروپا وضعیت ارتباطات رو به رشد بوده است، افزود: در سال 2010 در مجموع چهار میلیارد و 600 میلیون نفر در جهان از تلفن همراه استفاده می کنند و بر این اساس از هر 100 نفر در دنیا 67 نفر موبایل دارند.

شکرخواه با بیان اینکه بر اساس همین آمار در کشورهای در حال توسعه به طور متوسط از هر 100 نفر 57 نفر تلفن همراه دارند، اظهار داشت: هم اکنون یک میلیارد و 700 میلیون نفر نیز در دنیا از اینترنت به عنوان یک ابزار استفاده می کنند.

وی با اشاره به اینکه اکنون در سال 2010 تقریبا26 درصد از جمعیت دنیا از اینترنت استفاده می کنند که این رقم بالا نیست، تصریح کرد: ضریب نفوذ اینترنت در سال 2010 در دنیا به 64 درصد رسیده که این رقم در کشورهای در حال توسعه 18 درصد است ئ از این 18 درصد؛ 14 درصد متعلق به چین است.

رئیس موسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپای دانشگاه تهران با بیان اینکه تا دسترسی عمومی وجود نداشته مهارت به وجود نمی آید، گفت: در سال 2008 برای اولین بار کشور چین در زمینه پهنای باند ثابت از آمریکا جلو افتاد و در رتبه اول دنیا قرار گرفت.

وی با بیان اینکه هم اکنون در دنیا ضریب نفوذ پهنای باند ثابت به ازای هر 100 نفر 23 نفر و در کشورهای در حال توسعه 4 نفر به ازای هر 100 نفر است، افزود: طبق شاخص 2010 توسعه آی سی تی که به idi معروف است و گزارشات سال 2008 را اعلام می دارد و یک شاخص 11 فاکتوری برمبنای دسترسی؛ استفاده و مهارات است اکنون کشورهای سوئد، لوکزامبورگ و کره جنوبی در رتبه های اول تا سوم رنکینگ شاخص idi قرار دارند.

دکتر شکرخواه ادامه داد نمرات این شاخص بین یک تا ده است و نمرات ده کشور اول بین 7.85 تا 7.07 قرار دارد؛ ضمن آنکه ایران در این رنکینگ با نمره 3.08 رتبه 84 را دارد و این در حالی است که رتبه قبلی ایران 86 بوده و دو رتبه پیشرفت داشته است

رفیعی: روابط عمومی زاییده دانشکده ارتباطات علامه طباطبائی است

خسرو رفیعی عضو انجمن روابط عمومی ایران در این مراسم نیز گفت: چگونگی شکل گیری دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی باید از ابتدا تا کنون مستند سازی شود.
وی با اشاره به اینکه دانشجویان می توانند این مستند سازی را به خوبی انجام دهند، افزود: در این مستند باید به سئوالاتی چون تعطیلی چند باره رشته روابط عمومی طی سالهای 1343 تا 1362 پاسخ داده شود.

رفیعی اظهار داشت: انجمن روابط عمومی متعلق به همه دانشجویان ارتباطات به خصوص دانشجویان رشته روابط عمومی است و باید در حفط و پیشبرد اهداف آن فعالیت کنند.
وی با بیان اینکه ارتباط بین دانشگاه و صنعت حلقه گم شده است که باید دوباره احیاء شود، گفت: رشته روابط عمومی زاییده دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی و تلاش های دکتر کاظم معتمد نژاد است.

عضو انجمن روابط عمومی ایران با اشاره به اینکه در کنار کار روابط عمومی باید صداقت وجود داشته باشد، بیان داشت: هنوز مدیریت ها به طور سلیقه ای برای روابط عمومی ها تصمیم می گیرند.

در ادامه این مراسم میزگرد آسیب شناسی آموزش ارتباطات در دانشگاههای ایران با حضور دکتر علی اصغر کیاء مدیر گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی، دکتر علی رضا دهقان مدیر گروه ارتباطات دانشگاه تهران، دکتر محمد دادگران مدیر گروه ارتباطات دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز و دکتر امید مسعودی عضو هئیت علمی گروه ارتباطات دانشگاه سوره برگزار شد.

گفتنی است، این مراسم با تلاش انجمن های علمی - دانشجویی روابط عمومی و مطالعات ارتباطی و فن آوری دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.