نشست اخلاق و رسانه، هفت اردیبهشت با حضور جمعی از اساتید دانشگاه در مرکز پژوهش و توسعه مدیریت برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، هادی خانیکی (کارشناس رسانه و استاد ارتباطات) با اشاره به اهمیت نقش اخلاق در رسانه گفت: اخلاق در رسانه به سه بخش تاثیر اخلاق بر رسانه، رسانه بر اخلاق جامعه و نقش اخلاق رسانهای تقسیم میشود.
وی ادامه داد: امروز رسانههای خودگزین به عنوان رسانه واسطی که بین رسانههای جمعی و مردم قرار میگیرند؛ نقش جدی دارند و امروز روزنامهنگاری شهروندی تاثیرات بسیار متفاوتی از روزنامهنگاری بر جامعه دارد. امروز شدت انتقال اطلاعات و فشردگی مکان و زمان باعث شده است تا تفکیک بین سیاست و فرهنگ و اقتصاد بسیار دشوار شود.
خانیکی، با اشاره به گسترده شدن رسانهها در کشور گفت: تا دو سال گذشته وقتی از رسانه صحبت میکردیم؛ رسانه؛ معادل مطبوعات، رادیو و تلویزیون محسوب میشد اما امروز دیگر اینگونه نیست.
خانیکی با توضیح روند تاثیر رسانه بر اخلاق جامعه گفت: متاسفانه در جامعه امروز ایران هرجا مشکلی پیش میآید رسانهها را به میان میآورند و اعلام میکنند که اخلاق رسانهای رعایت نشده است و همیشه این سئوال مطرح بوده است که رسانهها چه تاثیری بر جامعه دارد.
این استاد دانشگاه با اشاره به بحث اخلاق در رسانهها افزود: اینکه اخلاق در اهداف و اجرای کارهای رسانهای چه نقشی دارد؛ یکی از سئوالات همیشگی است.
وی درجای دیگری با اشاره به پیشرفت و گستردگی تکنولوژیهای ارتباطی در جهان گفت: امروز در مباحث آکادمیک؛ بحث حضور در حریم خصوصی و اینکه خبرنگار تا چه میزان میتواند وارد حریم دیگران شود، یکی از بحثهای جدی است. حتی بعضی معتقدند تعیین نشدن میزان حق خبرنگار در ورود به حریم شخصی؛ یکی از معایب رسانه است که موجب روزنامهنگار در حرفه خود به عوامپسندی دچار شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این مطلب که: گروهی که نقش رسانه را در تخریب بنیادهای جامعه مدنظر قرار میدهند؛ معتقدند وقتی آسیبهای اخلاقی؛ رسانهای میشوند؛ جامعه آسیب میبینند.
خانیکی به ذکر مثالهایی نیز پرداخت و گفت: بهعنوان مثال؛ زمانی که مجری تلویزیون خطاب به کودکان میگوید دلش برای آنها تنگ شده است فقط کافی است که کودک بداند مجری نمیتواند دلش برای تکتک افراد تنگ شود از این رو این امر تبدیل به یک دروغ میشود. به همین دلیل زندگی اخلاقی اهالی رسانه تاثیر اخلاقی رسانه را افزایش میدهد و زندگی اخلاقی حرفهای تاثیر مستقیم بر افزایش تاثیر رسانه دارد.
خانیکی با اشاره به لزوم اعتماد متقابل بین رسانه و مخاطبان آن گفت: هرچه رسانهها نتوانند اعتماد مخاطبان را جلب کنند به همان میزان اخلاقی زیستن دشوارتر میشود و هرقدر ابهام و آشفتگی بیشتر شود به همان میزان اخلاق کم میشود.
وی با اشاره به نقش امید در عملکرد اخلاقی رسانهها گفت: هرقدر امید به آینده کم شود؛ در امر اجتماعی نیز تاثیر میگذارد. در رویکرد مدرن بر اخلاق؛ درکنار نیت اخلاقی و فعل اخلاقی بحث نهادهای اجتماعی و حمایتکننده اخلاقی نیز اهمیت دارد. اینکه از روزنامهنگار انتظار داشته باشیم فرد اخلاقی باشد کافی نیست بلکه نهاد اجتماعی و اخلاقی نیز باید از وی حمایت کند و در این میان؛ دولت باید به عنوان یک نهاد از رسانه حمایت کند.
وی با طرح یک پرسش ادامه داد: زمانی که وضعیت جامعه؛ وضعیت اخلاقی نیست، آیا میشود از یک نظام اخلاقی در رسانه سخن گفت. اخلاق رسانهای امروز؛ فراتر از مفهوم اخلاق فردی روزنامهنگاران است و به جای آنکه همه چیز را از روزنامه بخواهیم که خبر را درست دنبال کند؛ باید به این فکر باشیم که دولت و نهادهای حرفهای چه میزان به اخلاق متعهد باشند.
خانیکی با اشاره به وظائف رسانهها گفت: آگاهی و اطلاع رسانهای حرفهای و اخلاقی، انتقاد و بازتاب اخبار درست، از وظایف اهالی رسانه است حال اگر رسانههای متعدد وجود نداشته باشند و جامعه فقط یکصدا باشد؛ در آن زمان تعهدی به رعایت اصول اخلاقی در رسانه وجود ندارد و اخلاق در رسانه زمانی به وجود میآید که آزادی بیان نیز وجود دارد.
وی ادامه داد: آزادی رسانهها و تامین استقلال عملی اصحاب رسانه، حفظ حیثیت و جایگاه اصحاب رسانه، احترام به حیثیت فردی و زندگی خصوصی افراد و ایجاد فضایی برای کشف حقیقت از ملزومات رسانه است.
خانیکی با انتقاد از وضعیت برخورد با مطبوعات در کشور نیز گفت: درحالیکه باتوجه به قانون مطبوعات یک فرد میتواند با یک شکایت؛ روزنامهای را تعطیل کند، صدا و سیما میتواند هر چه دوست دارد پخش کند و پاسخگو نیز نباشد.
وی درپایان گفت: جامعه اخلاقی؛ جامعه گزینهها است نه جامعه گزیدهها و اگر جامعه را به سمت گزیدهها پیش ببریم؛ دچار زوال میشود و زوال اخلاقی جامعه؛ زوال سیاسی و فرهنگی را به دنبال دارد.
