سال 88 برای سازمان صدا و سیما با فراز و نشیبهایی متفاوتتر و البته متنوع تر از سالهای دیگر همراه بود؛ در سالی که گذشت، رسانه ملی در عرصه دیجیتال قدمی جدی برداشت و سیستم پخش شبکههای تلویزیونی تهران به صورت آزمایشی دیجیتال شد؛ صداوسیما در سال 88 رقابت با شبکههای ماهوارهیی را بیش از گذشته حس کرد و در کنار شبکههای خبری بیگانه، در عرصه رقابت با برخی شبکههایی قرار گرفت که حتی با پخش سریالها و فیلمهای دوبله شده ی فارسی، سعی در جذب مخاطب از طریق ماهواره دارند. هم چنین در نهایت زمینه پرتاب ماهواره مستقل صدا و سیما با بودجه مصوب مجلس، فراهم شد و این مهم در دستور کار مدیران ارشد و خصوصا رییس سازمان صدا و سیما قرار گرفته است.
به گزارش ایسنا، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پخش ویژهبرنامهها و فیلمهای تبلیغاتی نامزدها و خصوصا مناظرههای انتخاباتی و رویکرد صداوسیما به حوادث پس از انتخابات و نحوه ی بازتاب آن، چالش دیگر پیش روی صدا و سیما در سال 88 بود. تمدید حکم ضرغامی هم از جمله اتفاقات مهم سال گذشته بود که از ابتدای سال برنامهسازان و مدیران صداوسیما، خبرنگاران و حتی سیاسیون و مخاطبان را به خود مشغول کرد.
* دوران پنج ساله ریاست سیدعزتالله ضرغامی بر صدا و سیما، خرداد 88 به پایان رسید و حکم رییس سازمان صدا و سیما حدود شش ماه با تاخیر به وی ابلاغ شد؛ سیدعزتالله ضرغامی چهار روز بعد از تمدید حکمش، یعنی بیستم آبان ماه برای نخستین بار در نشستی با خبرنگاران رسانههای مختلف شرکت کرد و ضمن تشریح مختصر عملکرد پنج سالهی اول و تبیین چشماندازها و راهبردهای برنامهی پنجسالهی دوم، به برخی از پرسشهای آنان در یک یا حداکثر دو سوال پاسخ گفت.
* بسیاری از مدیران رادیو و تلویزیون در سال گذشته تغییر کردند؛ آمار تغییر مدیران خصوصا پس از تمدید حکم ضرغامی افزایش یافت؛ بر این اساس مدیران شبکههای اول و دوم سیما جا به جا شدند و در پی آن بسیاری از مدیران گروههای این دو شبکه هم جابه جا شدند. مدیر شبکههای چهار، آموزش و جام جم هم تغییر کردند. در رادیو هم تغییرات بسیار داشتیم و محمدحسین صوفی طی حدود 14 ماه 14 حکم داد.
* ماهوارهی «عربست» آبان ماه سال 88 به طور ناگهانی پخش برنامههای شبکهی العالم را به خاطر «آنچه که آن را تخطی از قرارداد» خوانده بود، قطع کرد. برنامههای شبکه العالم یک ماه بعد مجددا از سر گرفته شد، اما دیری نپایید که العالم بار دیگر بهمن ماه 88 تحت فشارهای سیاسی و تبلیغاتی عربستان و مصر، متوقف شد.
* رییس سازمان صدا و سیما در سالی که گذشت نیز به سفرهای خارجی خود ادامه داد؛ ضرغامی به کشور سنگال رفت و به منظور توسعه همکاریهای مشترک رسانهیی دو کشور، دیدارهای تخصصی و رسمی با مسؤولان تلویزیونهای دولتی و خصوصی، روزنامههای شاخص داکار پایتخت سنگال، روزنامهنگاران و مسؤولان بلند پایه سیاسی و فرهنگی سنگال داشت. رییس سازمان صداوسیما همچنین برای توسعه همکاریهای رادیو و تلویزیونی، به کشور الجزایر سفر کرد و با نخست وزیر، وزیر ارتباطات، وزیر فرهنگ و روسای رادیو و تلویزیون این کشور دیدار و گفتوگو کرد. سفر به کشور کره از آخرین اقدامات ضرغامی در اسفند ماه 88 بود.
* در سالی که گذشت مراکز استانها به لحاظ تولید انیمیشن به هفت قطب تقسیم بندی شدند، که بر اساس این تقسیمبندی استانهای آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، خوزستان، گیلان، همدان، فارس و قم از بیشترین حجم تولید انیمیشن و بهترین امکانات برخوردار هستند.
* پاییز 88 و همزمان با میلاد امام رضا(ع)، سیستم پخش شبکههای تلویزیون تهران به صورت آزمایشی دیجیتال شد. ضرغامی اعلام کرد که برای افزایش تعداد شبکههای سیما، تغییر تمامی سیستمهای فنی از آنالوگ به دیجیتال ضروری است. پخش آزمایشی شبکه ویژه «مستند» روی سیستم دیجیتال نیز از 14 مهر ماه 88 آغاز شد.
* هزینه راهاندازی سیستم دیجیتال در کل کشور 1000 میلیارد تومان برآورد و اعلام شد که در حال حاضر به دلیل هزینه بالا در سیستم دیجیتال، تنها هشت کانال میتوانیم داشته باشیم و با زیاد شدن شبکهها هزینه نیز بالاتر خواهد رفت.
* قائم مقام سازمان صدا و سیما اواخر سال 88 برای نخستین بار در خصوص روند گسترش ماهواره در جامعه هشدار داد و آن را نگرانکننده برای خانواده ها دانست.
* در یک سال اخیر، لذتساس آمارهای موجود ، میزان تولید مراکز در آثار انیمیشن 105 درصد و تله تئاتر 28 درصد رشد داشت. رشد آثار مستند مراکز 46 درصد، برنامههای عروسکی 65 درصد و تله فیلم 8 درصد بوده است.
* در سالی که گذشت برای نخستین بار تمامی شبکههای سراسری به تولید و پخش سریال مناسبتی جدید الزام نداشتند؛ ضمن این که تلویزیون برای نخستین بار سریالی تاریخی (نردبام آسمان) را برای پخش در رمضان 88 از شبکه اول در نظر گرفت؛ شبکههای دو و سه نیز «پنجمین خورشید» و «عبور از پاییز» را پخش کردند.
* در سال 88 سامانه آپلینگ شبکه استانی باران راهاندازی شد و از آن زمان برنامههای صدا و سیمای مرکز گیلان از طریق ماهواره آسیاست برای حداقل 51 کشور دنیا پخش میشود. برای نصب و راهاندازی این سامانه 14 میلیارد ریال هزینه شد. در سالی که گذشت برنامههای صداوسیمای چهارمحال و بختیاری نیز روی ماهواره قرار گرفت.
* در سال گذشته برای استفاده از سیستم اتوماسیون، رادیو پیشقدم شد و در بین شبکههای رادیویی نیز رادیو سلامت پیشقدم به این امر شد. بر این اساس 17 آذر ماه سال 88 اتوماسیون تولید برنامههای شبکهی سلامت رادیو راهاندازی شد.
* همکاری هنرمندان سینما و تئاتر برای ساخت برنامههای تلویزیونی در سال گذشته هم ادامه داشت و برخی فیلمها و تلهتئاترها توسط چهرههای شناخته شدهیی ساخته شدند و البته برخی از هنرمندان نیز همکاری خود با صدا و سیما را قطع کردند و برخی از کارشناسان حاضر به شرکت در برنامههای رادیو و تلویزیون نبودند.
* برنامه «نود» پس از گذشت 10 سال از تولید آن، با وقفهای چند ماهه در سال 88 مواجه شد و در حالی که عادل فردوسیپور معتقد بود که اگر برنامه 90 شفافیت و صراحتش را از دست بدهد، همان بهتر که پخش نشود، شامگاه30 شهریور ماه پخش این برنامه مجددا از سر گرفته شد. برنامه «نود» که در ادامه چالشیتر از گذشته نیز ادامه پیدا کرد، با حرف و حدیثهایی از سوی اهالی ورزش همراه شد؛ اما مدیر شبکه سه در گفتوگویی که با ایسنا داشت اعلام کرد: تا جایی که بتوانیم و «نود» خوب باشد از این برنامه حمایت خواهیم کرد.
* همزمان با انتخابات ریاست جمهوری، تلویزیون به پخش مناظرههای تلویزیونی تصمیم گرفت. این مناظرهها که با استقبال تمامی نامزدها مواجه شد، در ادامه اعتراضات برخیها را به همراه داشت؛ چراکه نام برخی شخصیتها در این مناظرهها به میان آمد که خواهان دفاع از خود در رسانه ملی بودند. با این حال مناظرهها در آن مقطع پربینندهترین برنامه بودند. با پایان مناظرههای انتخاباتی، ضرغامی بر ادامه یافتن این ساختار تاکید کرد و خواستار تعمیم آن به دیگر حوزهها شد. بر این اساس تولید و پخش برنامهای چون «رو به فردا» را در شبکه سه شاهد بودیم که ابتدا با ساختار میزگرد شروع شد و در ادامه به مناظره تغییر شکل داد. پس از انتخابات، ساخت مناظرهها دشوارتر از قبل بود؛ چراکه برخی از چهرهها و شخصیتهای سیاسی برای حضور شروطی را تعیین می کردند و برخی دعوتها را رد میکردند. بر این اساس بسیاری از مناظرهها به صرف حضور افرادی از یک جناح خلاصه میشد.
* در حالی که معاون سیما در سال 87 از برگزاری نخستین جشنواره تله فیلم خبر داده بود و در این مدت خبر برگزاری این جشنواره در مقاطعی از سال هم اعلام شده بود، در نهایت برگزاری این جشنواره به زمستان 88 کشیده شد. همزمان با برگزاری نخستین جشنواره فیلمهای تلویزیونی، شبکه سه نیز مرور آثار برتر را آغاز کرد و هر روز یک فیلم را به روی آنتن فرستاد.
* در سال 88 پخش تبلیغات کالاهای خارجی در تلویزیون از سر گرفته شد و در این بین پخش تبلیغ برنج خارجی، انتقادات بسیاری را از سوی برنجکاران شمالی به همراه داشت؛ این مساله که به مجلس هم کشیده شد، در نهایت منجر به اعلام این خبر شد که صدا و سیما برای قطع پخش این تبلیغات، 6 میلیارد تومان ضرر دادهاست. با این حال پس از مدتی پخش برنج خارجی ادامه پیدا کرد.
* برای نخستین بار شبکه تهران در سال 88 پخش زنده مسابقات فوتبال را آغاز و به پخش مسابقات استیل آذین اقدام کرد.
* تلویزیون موفق شد در سال گذشته برخی از تولیدات خود را به کشورهای دیگر بفروشد یا برای پخش آن را هدیه کند که از آن جمله میتوان به سریال «یوسف پیامبر(ع)»، «پول کثیف»، «رستگاران» و «صاحبدلان»، به همراه تعدادی تله فیلم ایرانی اشاره کرد. در این بین سریال «یوسف پیامبر(ع)» پخش گستردهیی در شبکه های تلویزیونی کشورهای مختلف داشت.
* نقد سریالها که از ابتدای سال 88 ـ هم چون نظرسنجی ها ـ به شکلی کمرنگ در شبکهها دنبال میشد، از اواسط سال به طور کامل متوقف شد و سپس به شبکه چهار انتقال یافت؛ البته در ادامه تولید و پخش این برنامه در شبکه چهار هم متوقف شد.
* تلویزیون در حوادث پس از انتخابات، به انعکاس تصاویری از اعتراضات و پخش شعارهایی اقدام کرد که پیش از این کمتر شاهد بودیم.
* بودجهی سال گذشته سازمان صدا و سیما حدود 500 میلیارد تومان اعلام شد و رییس سازمان صدا و سیما اعلام کرد که 300 میلیارد تومان نیز از بودجه ناشی از درآمدهای تبلیغاتی به آن اضافه میشود که اگر این دو رقم با هم کنیم کمتر از یک هزار و 600 میلیارد تومان نیاز بالفعل صداوسیماست. نهایتا در اسفند 88 رییس صداوسیما موفق نشد که بودجه مورد نظر سال 89 را نیز از دولت کسب کند.
* در سال 88 بسیاری از سریالهای الف ویژه در سازمان صدا و سیما به اتمام رسیدند که از آن جمله میتوان به «مختارنامه» ساخته داوود میرباقری اشاره کرد. همچنین پخش برخی سریال های الف ویژه که سال ها ساخت آن به طول انجامیده بود، آغاز شد که از آن جمله میتوان به «در چشم باد» اشاره کرد.
* سیاستگذاری سازمان صداوسیما در خصوص عدم سرمایهگذاری روی فیلم 35 میلی متری هم چنان ادامه پیدا کرد؛ ضرغامی در این خصوص توضیح داد که یکی از نیازهای ساخت فیلم سینمایی، تأمین اعتبار است؛ البته اگر از دل یک سریال تاریخی که به شیوه 35 میلی متری ضبط شده، سینمایی دربیاید، استقبال میکنیم.
* در انتهای سال 88 تصمیم گرفته شد که تمامی برنامههای کودک و نوجوان شبکه اول به شبکه دو منتقل شوند؛ بر این اساس پس از تعطیلات عید نوروز تمامی برنامههای کودک شبکه اول حذف میشوند و برنامه «عمو پورنگ» هم چارهای جز رفتن به شبکه کودک نخواهد داشت.
* راهاندازی سیستم دیجیتال این امکان را به تلویزیون میدهد که صاحب هشت کانال جدید شود؛ شبکه ورزش، مستند و فیلم و سریال از جمله این کانالهای جدید خواهند بود؛ ضمن این که صدا و سیما امسال قول راهاندازی کانال اسپانیایی را داده و تاسیس شبکه فیلم و سریال عربی هم قول داده شده است.
* بخشهای خبری سیما در سال 88 با تغییراتی در پخش و نحوه ارائه اخبار مواجه بودند؛ به نحوی که بنا به تعریف شبکهها، برخی بخشهای خبری جا به جا شدند و برخی دیگر نیز با الگوبرداری از شبکههای مطرح جهانی، نحوه ارائه اخبار و هم چنین دکور خود را تغییر دادند.
* در سال 88 یک ایرانی(جواد متقی) به سمت دبیر کل اتحادیه رادیو و تلویزیونهای آسیا و اقیانوسیه(ای بی یو) انتخاب شد؛ پیش از این دیوید استلی به مدت هشت سال این سمت را دارا بود و در خلال جشنواره رادیو و اجلاس جهانی صدا نیز چندین بار به ایران سفر کرده بود. هم چنین با رفتن جعفر صافی از اداره کل امور بینالملل سازمان صدا و سیما و انتصاب او در سمتی کاملا متفاوت و به عنوان مشاور فرهنگی باشگاه استیل آذین، سیدمحمد حسینی جایگزین وی شد.
* در سالی که گذشت شبکه جام جم که پیش از این تنها به تولید برنامههای ترکیبی اقدام میکرد، به تولید برنامههای نمایشی نیز پرداخت؛ بر این اساس شاهد تولید چند فیلم تلویزیونی در این شبکه بودیم و مجید رجبی معمار، مدیر جدید جام جم هم از ساخت برنامههای نمایشی در این شبکه خبر داد.
* تیر ماه 88 قانون احقاق توسط دولت به صدا و سیما ابلاغ شد؛ براساس ماده 30 این قانون چنان چه در برنامههای پخش شده صدا و سیما مطالبی مشتمل بر توهین، افتراء یا خلاف واقع نسبت به هر شخص ( اعم از حقیقی یا حقوقی) باشد و یا به هر نحوی اظهارات اشخاص تحریف شود شخص میتواند از قانون احقاق حق استفاده کند. این در حالی است که برغم برخی درخواستها در خصوص استفاده از این حق، این قانون تا پایان سال مشخصا اجرایی نشد.
* در پی حوادث پس از انتخابات از برخی از بازیگران، کارگردانان و حتی مجریان تلویزیونی به عنوان افرادی که ممنوعالتصویر هستند، نام برده شد؛ این در حالی است که رییس سازمان صدا و سیما پس از تمدید حکمش تاکید کرد «چیزی به نام ممنوعالتصویر نداریم.»
* برنامههای صبحگاهی و خانواده تلویزیون که معمولا هر چند سال یک بار با تغییر مواجه میشوند، سال 88 با تغییراتی همراه بودند. بر این اساس برنامهی «صبح بخیر ایران» که سالها با همین عنوان به روی آْنتن میرفت، مدتی به «صبح عالی بخیر» تغییر نام داد.
* در سالی که گذشت برخی از کتاب های مطرح سال در قالب نمایش رادیویی ضبط شدند که از آن جمله میتوان به کتاب مطرح «دا»، اشاره کرد؛ ضمن این کهسال 88 تولید آثار نمایشی از شخصیتهای برجسته و ارزشمند انقلاب و دفاع مقدس مانند شهید رجایی، شهید باهنر، شهید چمران و شهید بهشتی در دستور کار مرکز هنرهای نمایشی رادیو قرار گرفت.
* صدا و سیما سال گذشته در رقابت جدیتر با شبکههای ماهوارهای قرار گرفت و حتی با راهاندازی کانال فارسی وان، این رقابت در حوزه فیلم و سریال هم شکل گرفت. ضمن این که کانالهای بی بی سی و صدای آمریکا نیز در دامن زدن به حوادث پس از انتخابات، نقش داشتند.
* از آخرین اتفاق های مهم در سال 88 دستگیری حمید معصومنژاد، خبرنگار ایرانی بود که به اتهام «ظن به همکاری در قاچاق اسلحه در تخطی از تحریمهای بینالمللی علیه ایران» بازداشت شد. این اتفاق که شگفتی جامعه مطبوعاتی و همکاران این خبرنگار عضو انجمن مطبوعات خارجی را در پی داشت بیشتر سیاسی خوانده شد تا حقوقی.
*صداوسیما در سال گذشته روند خبری ارائه آمار مخاطبان و رضایتمندی آن ها را قطع کرد؛ هر چند که مقام ارشد مرکز تحقیقات و سنجش برنامه ای صداو سیما اعلام کرده که ارائه نتایج نظرسنجی به شبکه ها ادامه دارد.