بی‌.بی.‌سی - تیم برنرزلی 20 سال پیش شبکه وب را اختراع کرد. از آن زمان او جزو افراد اصلی‌ای بوده که معیارهای گسترش این شبکه را تعیین و زمینه‌های ایجاد شبکه جهانی را فراهم کرده‌اند. او در عین حال یکی از مدیران «بنیاد شبکه جهانی وب» است که به استفاده جهانی‌تر از این شبکه کمک می‌کند.

در مصابحه با تیم برنرزلی دو گروه سئوال مطرح شده است. گره اول مربوط به احساس مردم به هنگام استفاده از نت است و گروه دوم سئوال‌ها مربوط به تاثیر وب بر کشورها و سانسور شبکه اینترنت است.

• به نظر شما نسلی که با اینترنت بزرگ شده است به نسبت نسل‌های قبلی متفاوت فکر می کند؟

خوب کاملا مشخص است که حتی نسل‌های قبلی که بدون اینترنت کار خود را آغاز کرده‌اند اکنون با استفاده از اینترنت به شکل دیگری کار می‌کنند. در دوران گسترش اینترنت هر گاه کسی به چیزی یا اطلاعاتی نیاز دارد می‌رود به سراغ کامپیوتر و شبکه اینترنت را جست‌وجو می‌کند چون همه ما فکر می‌کنیم که همه چیز در اینترنت قابل دسترسی است. اکنون برخی از محققان می‌گویند که در تحقیقات جدید مشخص شده که مردم کمتر از گذشته از حافظه خود استفاده می‌کنند. من دراین مورد چیزی نمی‌دانم ولی در مورد خود من این حقیقتی است که به کامپیوتر و اینترنت دستیار و نیروی کمکی من هنگام کار است.

• فکر می کنید که شبکه‌های اجتماعی اینترنت نحوه تماس و رابطه انسانها را تغییر می‌دهند؟ فکر نمی‌کنید که این پیشرفت منطقی در رسالت اینترنت است؟ در حقیقت رسالت اینترنت از اساس ایجاد تماس بین مردم و تغییر مناسبات بین انسان‌ها بود، درست است؟

به نظر من اینترنت جنبه‌های متفاوتی دارد. درست است که یکی از این جنبه‌ها ایجاد تماس بین مردم است ولی خود این شامل نکات مختلفی است که یکی از آنها تماس با دوستان است. به نظر من شبکه‌های اجتماعی اینترنت هنوز در دروان نوزادی هستند، به عنوان مثال برای تبادل عکس و فیلم و یا با خبر شدن از برنامه‌های دوستان و یا قرار گذاشتن با دوستان است. ولی در عالم واقعیت زندگی من و بسیاری دیگر پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. من می‌خواهم با گروه‌های مختلف و براساس مبانی مشترک متفاوتی تماس داشته باشم، به همین خاطر من معتقدم که در درازمدت مسئله از برقراری تماس با دوستان فراتر خواهد رفت و عرصه‌های پیچیده‌تری را در بر خواهد گرفت. مطمئن نیستم که هنوز در آن حالت هم به آنها شبکه‌های گروهی و اجتماعی خطاب کنیم ولی قدر مسلم این است که عرصه‌ها، انگیزه‌ها و موتور‌های اجتماعی بیشتری را در این مجموعه جای خواهیم داد. یکی از این عرصه‌ها می‌تواند سازماندهی و تقسیم کار بین کارمندانی باشد که برای یک موسسه یا روی یک پروژه مشخص کار می‌کنند.

• در مورد مسائل مهم و سرنوشت‌سازی مثل تغییرات جوی زمین، فکر می‌کنید که اینترنت با توجه به امکان اشتراک اطلاعات و برقراری تماس می‌تواند به یکی از راه‌های موثر برای برخورد با مسائل بزرگ بشریت بدل شود؟

به نظر من نقش اینترنت در این زمینه‌ها به خودی خود کافی نخواهد بود ولی مسلما نقش مهم و ضروری ایفا خواهد کرد. به نظرم در زمینه‌هایی مثل کشف شیوه کار مغز انسان، فهمیدن جزییات آلزایمر و یا سرطان و درک مشکلات کره زمین اینترنت نقش مهمی ایفا خواهد کرد. درک تمام جزییات تغییرات کره زمین به اطلاعات فراوان و بعد تحلیل این اطلاعات نیاز دارد تا مشخص شود که در دراز مدت ما چه باید بکنیم. این در گرو جمع آوری حجم عظیمی از اطلاعات است.

در عین حال ایده‌های خام و اطلاعات فراوانی در ذهن همه ما وجود دارد که می‌تواند به حل مشکلات کمک کند. بنابراین قدرت شبکه‌سازی و جمع‌آوری و طبقه‌بندی اطلاعات که دراینترنت وجود دارد می‌تواند نقش بسیار ضروری ایفا کند.

• در مورد شبکه سمانیک اینترنت یا شبکه تماس اطلاعاتی به ما توضیح بدهید، توانایی‌های این نوع شبکه در چیست؟

خیلی ساده، شبکه اینترنتی که بر اساس تماس اطلاعاتی کار می‌کند شبکه‌ای است که تمام داده‌ها یا اطلاعات روی آن قرار دارد و تمام مدارک را شامل نمی‌شود. به عنوان مثال نامه‌ای که شما به دوستی می‌نویسید یک مدرک است ولی تقویم شما روی کامیپوتر یک مجموعه داده‌های اطلاعاتی است. نحوه کار داده‌های اطلاعاتی متفاوت است. مثلا شما به سادگی می‌توانید تمام اطلاعات و داده‌های موجود در تقویم سایر دوستان و یا اطلاعات موجود در تقویم هر موسسه علمی، ورزشی و یا هر گونه فعالیت دیگر را جمع‌آوری کرده و به تقویم خود بسپارید، و این تقویم با ارائه یک برنامه کامل روزانه یا هفتگی تمام فعالیت‌ها و امکان شرکت شما در آنها را برایتان طبقه‌بندی و مشخص خواهد کرد. تمام اینها براساس رفت و آمد و شراکت داده‌های اطلاعاتی انجام می‌شود.
اما گروه دیگری از اطلاعات موجود در پهنه اینترنت در مدارک طبقه‌بندی و حفظ می‌شوند. مثلا نتایج تحقیقات علمی را نمی‌توان مثل داده‌های تقویم از یک تقویم دیگر استخراج کرد. این مدارک معمولا در فرم‌های متعارف بایگانی مثل پی.دی.اف ضبط می‌شوند. بنابراین شما می‌توانید آن را چاپ کنید ولی نمی‌توانید به سادگی اطلاعات آن را استخراج کرده و بررسی کنید. به نظر من این مسئله باعث محدودیت شدید جامعه علمی و فعالان عرصه‌های اقتصادی شده است.

در حالتی که کاربران اینترنت بتوانند به مدارک حاوی اطلاعات تحلیلی نیز دسترسی داشته باشند خواهند توانست سئوالات جدی‌تر و عمیق‌تری را مطرح کرده و به نوبه خود پاسخ‌های کارسازتری نیز دریافت کنند. بنابراین شبکه اطلاعاتی اینترنت در مورد تحلیل و استفاده مجدد اطلاعات بسیار کارسازتر است.

• روحیه‌ای که باعث راه‌اندازی اینترنت شد چگونه بود؟

رسالت شبکه اینترنت در آغاز مثل این بود که کسانی که روی آن کار می‌کنند از ساعات خواب خود می‌گذرند و یا ساعات اضافی را د رمحل کار می‌ماندند و خوشحال بودند که توانسته‌اند یک سرور جدید را نصب کنند. در آغاز کار کسانی که روی راه‌اندازی و گسترش اینترنت کار می‌کردند فکر می‌کردند که فکر و ایده بسیار خوبی است. البته ما آزمایش‌های بسیاری انجام دادیم که فکر می‌کردیم ایده‌های جالبی باشند ولی بعدا معلوم شد که هیچ ارزش و کارایی نداشتند. بنابراین باید به اینترنت که در آغاز کار یک ایده عالی بود ارزش گذاشت.

کسانی که در آغاز کار این تحول بزرگ را شروع کردند معتقد بودند که سایرین نیز به همین شکل مثبت و وفادارانه با این پدیده جدید برخورد خواهند کرد. در آن زمان راه‌اندازی اولین تارهای شبکه اینترنت مثل اختراع و ساختن اولین تلفن بود. ولی مشکل این بود که عده معدودی تلفن داشتند و تا زمانی که این وسیله عمومی نشود کارایی خود را نشان نمی‌دهد. بنابراین همه ما سعی می‌کردیم به هر شکلی از وقت و ابتکار خود مایه بگذاریم و مطالب و اطلاعات جدید و بیشتری را روی شبکه قرار دهیم تا این شبکه ارزش دسترسی به آن را داشته باشد. هنوز هم همین روحیه وجود دارد. هنوز هم بسیاری معتقدند که اطلاعات موجود روی شبکه اینترنت چندان زیاد نیست و بنابراین می‌کوشند بر حجم آن و در نتیجه ارزش اینترنت بیافزایند.

• فکر می‌کنید وجود اینترنت نشانه‌ای مثبت از ذات و طبیعت آدمی است؟

روحیه و طبیعتی که من از پایه‌گذاران و اولین نسل توسعه دهندگان اینترنت به یاد دارم بسیار آزادمنشانه و سخاوتمندانه بود. تمام این افراد به خوبی با یکدیگر همکاری می‌کردند و یکدیگر را تشویق می‌کردند. این نسل و گروه سرشار از هیجان و پشتکار بود و واقعا از پیشرفت و همکاری برای پیشرفت لذت می‌بردند. فکر می‌کنم که روحیه همکاری و مشارکت برای بسیاری از ما انگیزه اصلی بود. و این در شرایطی بود که بسیاری از پایه‌گذاران و پیشروان اینترنت به دلیل محدودیت‌های این شبکه در ان زمان هر کدام باید در محلی بسیار دور از یکدیگر کار می‌کردند. ولی مسلما داشتن تماس از طریق ایمیل و بعد برقراری تماس از طریق تارهای اولیه شبکه اینترنت در این همکاری و روحیه مشارکت نقش مهمی داشت.

• آیا شما فکر می‌کنید که شبکه اینترنت واقعا انعکاسی از ما انسان‌هاست؟

از نگاه فنی و تکنولوژی شبکه اینترنت قاعدتا باید یک صفحه سفید و خالی باشد. شبکه اینترنت به خودی خود نباید کسی را مجبور کند که از یک نوع مصالح و اطلاعات خاص استفاده کرده و یا به دنبال استفاده از بخش‌های خاص این شبکه برود. در حقیقت اینترنت فی‌نفسه نباید کسی را مجبور به انجام کاری بکند، حتی اگر این کار مفید و مثبت باشد.
هر کسی می‌تواند هر نوع محصولی را چه خوب و چه بد و حتی آشغال روی شبکه اینترنت قرار دهد. اینترنت درست مثل یک صفحه کاغذ سفیدی و خالی است . بنابراین وقتی که می‌بینیم انبوهی از مطالب جالب و در کنار آن انبوهی آشغال روی شبکه اینترنت هست مسئول این وضعیت خود ما هستیم. این خود بشریت است و این چیزی است که بشر انجام می‌دهد.

معمولا مرز بین مطالب و اطلاعات درست و جالب با مطالب آشغال را علوم تعیین می‌کند. ولی گاهی اوقات تعیین این مرز می‌تواند به نگاه و سلیقه افراد بستگی داشته باشد. بنابراین مسئول هر آنچه که روی شبکه اینترنت وجود دارد خود بشر است. هر کسی که فکر می‌کند بخش‌هایی و یا عرصه‌هایی از مطالب موجود روی اینترنت ناقص است و لازم است بهبود یابد باید برود واین کار را انجام دهد. باید برود و مطالب را بهبود بخشد، باید برود و لینک‌ها را بهتر کند و باید برود و صفحات و وبلاگ‌ها را بهتر کند.

بنابراین هر گاه کسی در مورد مطالب موجود در اینترنت گلایه و شکایت می‌کند من به دو نکته اشاره می‌کنم: اول اینکه شما مجبور نیستید مطالب آشغال را بخوانید و می‌توانید فقط دنبال چیزهایی بروید که از نظر شما مفید و ارزشمند است، و نکته دوم اینکه شما همیشه می‌توانید با مشارکت و کمک خود این وضعیت را بهبود بخشید. بنابراین من معقتدم که هم تکنولوژی اینترنت و هم روش برخورد جامعه با آن مهم است چون به مردم اجازه می‌دهد که با مشارکت خود نتیجه کار را بهتر کنند.