روزنامه اعتماد - پس از گذشت حدود 9 ماه از مزایده اپراتور سوم تلفن همراه، سرنوشت این اپراتور هنوز در ابهام است. روز گذشته و در آخرین خبری که به دست آمد بند الزام مشارکت خارجی در اپراتور سوم حذف شد، این درحالی است که ایران در زمینه فناوری تلفن همراه ضعیف است و شرکتهای داخلی توانایی کافی در این زمینه ندارند. از سوی دیگر حذف بند الزام مشارکت خارجی در حالی صورت گرفته است که برخی از رسانهها از ارائه مجوز اپراتور سوم تلفن همراه به شرکت مگافون روسی متعلق به همسر ولادیمیر پوتین (رئیسجمهور سابق روسیه) که یک شرکت ورشکسته است خبر میدهند.
اپراتور سوم از تنگناها و گذرگاههای زیادی گذشت تا دوباره به پای میز مزایده رسید. اپراتور سوم پس از دست به دست چرخیدن و از این پله به آن پله پریدن بالاخره دوباره به مزایده گذاشته میشود. با وجودی که حلقه اتصال بین برندگان خارجی مزایده اپراتور سوم و مخابرات ایران برقرار نشد و برندگان هم به دلایل سیاسی و اقتصادی تمایلی به گردن نهادن به شرایط طرف ایرانی نداشتند، با سیاست و به صورت قانونی از این پروژه که به نظر لقمه دندانگیری بود، کنارهگیری کردند.
پس از اینکه دو برنده اول از پروژه کنار کشیدند، ابتدا تصمیم بر آن شد که پاکت سوم بازگشایی شود اما معلوم نبود این اپراتور هم مانند دو اپراتور قبلی پا پس نکشد، بنابراین این پاکت گشوده نشد. بحران بازاریابی برای اپراتور سوم باعث شد فیالفور کمیته ویژهای در مجلس برای این پروژه تشکیل شود. کمیته هم پس از بررسی شرایط و مفاد مزایده تصمیم گرفت با حذف بند الزام مشارکت خارجی، مزایده را تکرار کند اما چون باز هم امیدی به حضور سرمایهگذار خارجی نبود، بند الزام به مشارکت خارجی حذف شد.
با حذف این بند، مزایده اپراتور سوم بومی شد و میدان بینالمللی به عرض جغرافیای ایران با سه اپراتور تقلیل پیدا کرد. با توجه به تغییرات در مزایده حالا سه اپراتور همراه اول، تالیا و ایرانسل بر سر بردن این پروژه در زمین خانگی رقابت خواهند کرد. موضوع حذف بند حساس و کلیدی سرمایهگذار خارجی پیشنهادی است که کمیته یا به قولی کارگروه ویژه اپراتور سوم در مجلس آن را به دولت پیشنهاد داده است اما آیا دولت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هم این پیشنهاد را قبول میکند یا نه، بحث دیگری است.
جلسات پی در پی این کارگروه ویژه به این نتیجه رسیده است که جهت روشن شدن تکلیف برنده مزایده باید آن را دوباره و با حذف شرط حضور حتمی شریک خارجی تکرار کرد. تجدید مزایده اپراتور سوم با حذف بند مربوط به الزام مشارکت حداقل 10درصدی شرکتهای خارجی، آخرین تصمیم کارگروه بررسی وضعیت اپراتور سوم مجلس است که هفته آینده به دولت ارسال میشود. در کارگروه مشترک مرکز پژوهشهای مجلس و وزارت ارتباطات با حضور رئیس سازمان تنظیم مقررات درباره اپراتور سوم تصمیمگیری شد و نظر این کارگروه این بود که مزایده با شرایط جدید تجدید شود.
شرایط جدید شامل حذف الزام مشارکت حداقل 10 درصدی شرکتهای خارجی است البته این اختیار سلب نخواهد شود و میتوانند از مشارکت خارجی نیز استفاده کنند ولی مانند مزایده قبلی که الزام بود حداقل 10 درصد مشارکت خارجی داشته باشند، نخواهد بود. با توجه به پیشنهادی که از سوی این جمع مطرح شده، تصمیم نهایی با دولت است و ممکن است این پیشنهاد را بپذیرد. با وجودی که تصمیمگیرنده نهایی در این مجال دولت است و احتمال رد و قبول پیشنهاد کمیته وجود دارد اما فرضیات دیگری نیز از سوی دستاندرکاران و اعضای کمیته مطرح میشود.
علی مطهری عضو کمیسیون صنایع و عضو کمیته بررسی اپراتور سوم از امکان توافق میان مخابرات و الاتصالات خبر داده است. او پیشبینی کرده است امکان دارد دولت از طریق پنج کنسرسیومی که در مزایده شرکت کرده بودند، ترجیحاً اتصالات بدون شریک خارجی را انتخاب کند. مطهری گفته است؛ «بدون شریک خارجی به این مفهوم است که اتصالات و امارات هر دو برنده این مزایده بودند ولی چون به موقع مدارک خود را ارائه ندادند و کنار گذاشته شدند، بر این اساس دولت به عقب برگردد و از آنها بخواهد بازگردند یا با هم یا به تنهایی این کار را قبول کنند.»
عضو کمیسیون صنایع بیان کرده است؛ «پیشنهادی که کارگروه مبنی بر تجدید مزایده داده یک راه قانونی و بدون حاشیه است ولی سایر موارد میتواند تفاسیر مختلف و نیز مدعیهای مختلفی پیدا کند.» مطهری تاکید کرده است تصمیمگیری نهایی در این رابطه با دولت است ولی پیشنهاد کارگروه هفته آینده از طریق کمیسیون صنایع به دولت ابلاغ میشود و وزارت ارتباطات نیز نسبت به تجدید مزایده نظر مثبتی دارد. با وجودی که اپراتور سوم تلفن همراه مقبول خارجیها نیفتاده، این گمان میرفت که بازار تلفن همراه ایران دیگر جذابیتی برای خارجیها ندارد، اما در این میان که بند مخصوص مزایده نیز از قرارداد حذف شده اخباری مبنی بر ورود اپراتورهای روسی منتشر شده است.
خبرگزاری اینتر فاکس از تمایل اپراتورهای روسی برای تاسیس نمایندگی در ایران خبر داده است. این خبرگزاری گزارش داده است شرکت اپراتور تلفن همراه مگافون یکی از سه شرکت بزرگ ارتباطات سیار روسیه، در ایران فعالیت خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری اینتر فاکس، این شرکت که با بحران مالی شدیدی روبه رو است پس از مذاکره با مقامات رسمی ایران توانسته است مجوز گشایش شعبهای از این شرکت را در تهران اخذ کند. بر اساس این گزارش، هرچند اتصالات امارات در ابتدا برنده مناقصه اپراتور سوم تلفن همراه شد، ولی به علت عدم پایبندی به تعهدات، زین کویت جایگزین آن شد و حال گفته میشود مگافون روسیه جای زین کویت را خواهد گرفت.
مقامهای رسمی ایران تاکنون درستی یا نادرستی این خبر را اعلام نکردهاند. البته این اخبار با اخبار یا شایعات دیگری هم همراه بود، به عنوان مثال برخی از اخبار دال بر آن بود که مخابرات در حال رایزنی برای سپردن پروژه اپراتور سوم به اپراتورهای روسی است اما تاکنون هیچ منبع رسمی این اخبار را تایید یا تکذیب نکرده است.