فاز مطالعاتی پروژه فیلترینگ پلکانی در شرکت فناوری اطلاعات با مشخص شدن مشاور این طرح آغاز شد.
به گزارش عصر ارتباط، با پررنگ‌تر شدن وضعیت ساماندهی و فیلتر سایت‌های اینترنتی، این پروژه در زمره تکالیف شرکت فناوری اطلاعات قرار گرفته است و مرکز تحقیقات مخابرات ایران کار مطالعاتی آن را بر عهده دارد.
پیش از این به دلیل فقدان نظام‌نامه جامع و فراگیر، مسدودسازی سایت‌های اینترنتی در لایه‌های مختلفی از جمله شرکت ارتباطات زیرساخت و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی فیلترینگ اعمال می‌شده و حتی شرکتی با نام دلتاگلوبال نیز مسئولیت یکپارچه‌سازی آن را بر عهده گرفته بود.
سیستم فعلی فیلترینگ سایت‌های اینترنتی به دلیل صفر و یکی بودن سیستم موجود، به صورت یکپارچه عمل کرده و برحسب کلمات کلیدی که به آن داده می‌شود، نسبت به فیلتر سراسری سایت‌ها می‌کند.
بر همین اساس شرکت فناوری اطلاعات با رویکردی جدید پروژه فیلترینگ پلکانی را در دستور کار خود قرار داده و بنا بر آن قرار است نحوه فیلترینگ سایت‌ها طبقه‌بندی شده و برحسب شرح حال و موقعیت افراد تدوین شود؛ به‌طوریکه به عنوان مثال دسترسی به برخی سایت‌های پزشکی که دسترسی به آن برای عموم کاربران ممکن نیست، در دسترس پزشکان قرار داده شود.
در سیاست‌های جدید فیلترینگ، یکسری نرم افزار و محل اجرا مشخص و براساس طرح جامع و تقسیم کاری مشخص، اجرا خواهد شد.
گفته می‌شود قرار است در این طرح یکسری ساز و کار و اسناد پشتیبان و قوانین اجرایی تدوین شود که براساس آن ظرفیت‌ها در اختیار کمیته تعیین مصادیق قرار گیرد و این کمیته سیاست‌های خود را به صورت طبقه‌بندی شده ارائه دهد تا برای نهاد اجرایی آن نیز قابل پیاده‌سازی باشد. در عین حال برخی اخبار رسیده نیز حکایت از آن دارد که مجریان این طرح قصد دارند در کنار آن گزارش‌گیری‌های مورد نظر خود را نیز انجام دهند تا براساس آن فارغ از نگاه امنیتی و با دیدگاه فنی بتوانند نیازسنجی کرده و علاقه‌مندی کاربران اینترنت کشور را مشخص کنند.
سعید مهدیون - مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات- پیش از این در گفت‌و‌گو با یکی از سایت‌های خبری گفته بود: در طرح فیلترینگ پلکانی نوع دسترسی به سایت‌ها باتوجه به مخاطبان و تقاضاها خواهد بود و فیلتر شدن سایت‌ها به صورت چند سطحی صورت می‌گیرد به‌طوریکه نوع دسترسی‌ها باتوجه به مخاطبان و تقاضاها و در سطح‌های بین‌المللی، بین استانی و شهری متفاوت خواهد بود.
کارشناسان معتقدند طرح فعلی فیلترینگ متمرکز موجب شده است با وجود اعمال آسان آن روی سایت‌های اینترنتی، سلایق و نیازهای مختلف کاربران نادیده گرفته شده و گلوگاهی در میان متقاضیان استفاده از فضای آنلاین ایجاد شود.
ظاهرا هدف در مدل توزیع فیلترینگ آتی بهره‌گیری از مدل‌های تطبیقی جهانی در تدوین لایه‌های آن باشد. گفته می‌شود سیستم جدید فیلترینگ در کشور این قابلیت را خواهد داشت که بر حسب IP مقصد مورد استفاده، اینترنت را با سطح خاصی از دسترسی در اختیار کاربر قرار دهد. به طوریکه سطح فیلتر در یک نشریه باید کمتر از یک مدرسه باشد و این کار به وسیله تعریف دسته‌بندی‌های متفاوت در سیستم جدید ممکن می‌شود.
اعمال فیلترینگ متفاوت بر اساس IP مقصد بدین صورت است که چند دسته از موضوعات برای تمامی‌کاربران فیلتر می‌شوند و برای هر دسته خاص، فیلترهای خاص دیگری هم می‌توان اعمال کرد. مثلا دسته‌ای به نام بازی تعریف کرد که مشاهده لیست صفحات موجود در این دسته در مدارس ممکن نباشد.
روش فعلی جداسازی صفحات ممنوعه از غیرممنوعه براساس تقسیم‌بندی صفحات مشاهده شده، در سه دسته سیاه، سفید و خاکستری انجام می‌شود و آن دسته از صفحات که روبات تشخیص دهد قطعا باید فیلتر شوند و در لیست سیاه قرار بگیرند و صفحاتی که مشکل خاصی ندارند هم صفحات لیست سفید محسوب می‌شوند. اما ممکن است وضعیت برخی صفحات در نگاه اول مشخص نباشد که این سایت‌ها در بخش خاکستری قرار می‌گیرند.
از سوی دیگر نیز اقدامات دیگری برای مسدودسازی سایت‌های غیرمجاز صورت گرفته است به طوریکه براساس تفاهم مجلس و قوه قضائیه و به منظور جلوگیری از تصمیم‌گیری کمیته تشکیل شده توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی در این خصوص، قوه قضائیه در مرداد ماه نسبت به تشکیل کارگروه 12 نفره تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در محل دادستانی کل کشور اقدام خواهد کرد که پیش از این تنها سه عضو داشت.
رئیس این کارگروه دادستان کل کشور خواهد بود و وزیر یا نماینده وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، اطلاعات، دادگستری، علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس سازمان صدا و سیما و فرمانده نیروی انتظامی، یک نفر خبره در فناوری اطلاعات و ارتباطات به انتخاب کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و یک نفر از نمایندگان عضو کمیسیون قضائی و حقوقی به انتخاب کمیسیون قضائی و حقوقی و تائید مجلس شورای اسلامی‌اعضای کارگروه را تشکیل خواهند داد.
