خبرآنلاین، سمیه فتحی - طرحی که در سال آخر دولت اصلاحات به سمت اجرایی شدن پیش می‌رفت هفته گذشته وارد فاز جدیدی شد و رسماً کمیسیون صنایع و معادن مجلس با ادغام دو وزارتخانه غیر مرتبط با عنوان کوچک‌سازی دولت موافقت کرد.

در این ادغام دو وزارتخانه راه و ترابری و وزارت ارتباطات با یکدیگر ادغام شده و به وزارت ارتباطات و حمل و نقل تبدیل می‌شوند. صد البته ادغام برای سازمان‌های عریض و طویل دولتی و کوچک کردن بدنه دولت اقدامی لازم و واجب است. اما میان دو وزارتخانه راه و ارتباطات چه مشترکات وشباهت‌هایی وجود دارد؟

کار یکی ساماندهی بزرگراه‌ها، احداث جاده‌ها، ریل‌ها و فرودگاه‌ها و دیگری سامان‌دهی شبکه ارتباطی تلفن ثابت و تلفن همراه است. به عبارت دیگر کار یکی برقراری شبکه‌های ارتباطاتی از نوع الکترونیکی و دیگری از نوع غیر الکترونیکی است.

بنابراین تنها شباهت این است که هر دو با مفهومی به نام ارتباطات سرو کار دارند. اما این کجا و آن کجا؟ تصور کنید برای ساختن یک راه ارتباطی و یک شبکه مخابراتی باید به یک وزارتخانه مراجعه کرد. یا این که به طور مثال رشته ارتباطات با رشته راه وساختمان با هم ادغام شود.

بحث ادغام وزارت ارتباطات و راه و ترابری در اسفند ماه سال 83 مطرح شد که در همان زمان هم مورد نکوهش کارشناسان و حتی دو وزیر قرار گرفت و در نهایت با رد شدن آن از سوی مجلس به وادی فراموشی سپرده شد. تا 4سال و 5 ماه بعد دوباره در مجلس هشتم مطرح و تصویب شود.

البته در همان زمان بحث ادغام دو وزارتخانه صنایع و معادن و بازرگانی نیز مطرح شد که ادغام آن دو وزارتخانه نیز مورد مخالفت قرار گرفت اما احمدی‌نژاد از ابتدای روی کار‌آمدنش بحث ادغام این 4 وزارتخانه را مطرح کرد و پیگیر آن شد تا در نهایت در دولت دهم این امر محقق شود.

رئیس کمیته مخابرات مجلس با اعلام این خبر با اشاره به ادغام وزارت ارتباطات و وزارت راه که در کمیسیون صنایع مورد موافقت قرار گرفت، گفت: با تصویب نهایی این طرح در مجلس، یک وزارتخانه تحت عنوان راه و ارتباطات با شرح وظایف جدید تشکیل می‌شود.

در این باره اکثر کارشناسان و مدیران با این ادغام مخالف هستند و تخصصی و غیرمرتبط بودن این دو وزارتخانه را دلیل بی‌کفایتی وزارتخانه جدید ارزیابی می‌کنند و معتقدند که این ادغام تنها شوخی ای است که دولت با این دو وزارتخانه می‌کند.

این گروه معتقدند که داشتن زمینه ارتباطی برای ادغام این دو وزارتخانه کافی نیست و باید ماهیت کلی ارتباطی دو وزارتخانه حفظ شود.
دراین باره اما علی مطهری رئیس کمیته مخابرات مجلس شورای اسلامی معتقد است: اگر مأموریت جدیدی برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در زمینه توسعه‌ای تی و دولت الکترونیک تعریف نشود بهتر است این وزارتخانه در وزارت راه و ترابری ادغام شود.

وی افزود: بهترین تصمیم ادغام این وزارتخانه با وزارت راه و ترابری است، ولی چنانچه وزارت ارتباطات بیشتر به جنبه فراموش شده وظایف خود یعنی فناوری اطلاعات بپردازد و مأموریت جدید خود را در رابطه با حرکت جهشی در زمینه توسعه فناوری اطلاعات و دولت الکترونیک تعریف کند، وجود وزارتخانه مستقل ارتباطات و فناوری اطلاعات ضرورت پیدا می‌کند.

وی افزود: وقتی صحبت از توسعه فناوری اطلاعات می‌شود، مسئولان وزارت ارتباطات عنوان می‌کنند که متولی تأمین زیرساخت هستند ولی وزارت ارتباطات باید در زمینه ارائه خدمات فناوری اطلاعات مانند وزارت بهداشت در زمینه ارائه و خدمات بهداشتی عمل کند!

مطهری با اشاره به ضرورت کاهش وزارتخانه‌ها و کوچک‌سازی دولت، گفت: در دولت نیز تمایل به ادغام وزارتخانه‌ها وجود دارد و با کاهش امور تصدی‌گری در سطح وزارتخانه‌ها طی سال‌های اخیر، ادغام وزارتخانه‌ها توجیه پیدا کرده است.
وی با اشاره به اینکه با خصوصی شدن پست، پست بانک و مخابرات در وزارت ارتباطات پیگیری ادغام این وزارتخانه توجیه‌پذیر است، اظهار داشت: وظایف وزارتخانه‌های راه و ارتباطات با هم سنخیت دارند و با ادغام این دو وزارتخانه تعارضاتی که بین آنها در زمینه توسعه شبکه مخابراتی وجود دارد، از بین می‌رود.

البته نباید از نظر دور داشت که ادغام دو وزارتخانه‌ای که هم اکنون نیز برای ایجاد زیرساختهای لازم برای خود دچار شکل شده‌اند و نمی‌توانند پاسخگوی اهداف و نیاز مشترکین خود باشند چگونه ممکن است بتوانند با ادغام و انباشته شدن اهداف مختلف به موفقیت برسند و اهداف دولت را پیگیر شوند.

به گونه‌ای که هم اکنون وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات به دلیل فاصله‌ای که با اهداف برنامه‌ای خود دارد در ایجاد زیرساخت‌ها دچار مشکل شده است و هنوز هم تعداد مشترکین، اپراتورها، بحث‌های عادی همچون ارسال اس‌ام اس و ارتباطات تلفنی دچار اختلالات زیادی است و دولت نتوانسته است برای رفع این عیوب طی سالهای گذشته کاری کند. این امر موجب شده تا ایران عملاً در دنیای امروز که دنیای ارتباطات الکترونیک است از ابتدای دولت نهم به فراموشی گذارده شده و فاصله معنا‌داری بگیرد.

همچنین در وزارت راه و ترابری با وجود تغییر وزیر راه‌و‌ترابری اما هنوز هم زیرساخت‌ها دچار مشکل هستند که از نمونه‌های واضح آن می‌توان به اجرایی نشدن رفع نقاط حادثه‌خیز، نوسازی ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای، فرسودگی ناوگان هوایی،‌ تأخیر در اجرای آزاد‌راه تهران شمال‌ و. . . اشاره کرد.

هنوز هم با وجود اعتباردهی و ارائه برنامه‌ها و وعده‌های مختلف در بحث ارتباطات و راه و ترابری اما هنوز هم با اهداف برنامه‌ای فاصله چشمگیری وجود دارد که به نظر می‌رسد با ادغام این دو وزارتخانه نیز هیچ گشایشی در اقدامات این دو وزارتخانه صورت نگیرد و تنها بعد از انجام مراحل اداری و ادغام صوری مجدداً شاهد جداسازی باشیم و بدنه دولت هزینه هنگفتی را برای این ادغام از دست بدهد.