روزنامه سرمایه، حامد شفیعی - دوشنبه 15 تیرماه سال 88 مصادف با تولد امیرالمومنین علی(ع) و به مناسبت روز پدر، شبکه پیام کوتاه کشور، بار دیگر قطع شد تا کارشناسان از آن به عنوان بازی شرکت مخابرات ایران با مردم یاد کنند. گرچه مدیران شرکت مخابرات در ابتدا از قطعی مجدد این سرویس اظهار بی‌اطلاعی کردند اما بلافاصله برای جبران عدم آگاهی خود یا هر چیز دیگری بیان کردند مشکلات فنی موجب بروز مجدد مشکل شده است.

با توجه به گفته‌های مسئولان شرکت مخابرات ایران این سئوال مطرح است که چرا مشکل فنی بلافاصله بعد از برطرف شدن و وصل مجدد - تنها به فاصله چند روز - دوباره به وجود آمد؟ مگر نه این است که برای نخستین بار که پیامک قطع شد، مسئولان امر گفتند مشکل فنی است و کارشناسان در حال برطرف کردن آن هستند و پس از وصل گفته شد که مشکل حل شده اما آیا عملکرد کارشناسان ضعیف بوده که مشکل بار دیگر نمایان شده است؟ شایعه شد خاک و خاشاک موجود در هوا موجب بروز چنین مسئله‌ای شده اما این مسئله تنها در حد شایعه ماند و کارشناسان اعلام کردند آلودگی هوا نمی‌تواند چنین تاثیری بر شبکه بگذارد.

اظهارات مدیران وزارت ارتباطات در خصوص عدم ارائه نامطلوب خدمات ارزش افزوده به مردم و همچنین عدم ارائه توضیحی شفاف از آنچه به واقع اتفاق افتاده است حقوق اولیه ارتباطات در هزاره سوم را نادیده گرفته است؛ این درحالی است که تا این لحظه شرکت ارتباطات سیار هیچ گونه گزارشی مبنی بر وجود مشکل فنی در سیستم ارائه نکرده است. از طرفی پیگیری‌های صورت گرفته در این زمینه برای روشن شدن موضوع و دستیابی به علت واقعی این رویداد برای اطلاع‌رسانی به هموطنان بی‌نتیجه ماند زیرا طی دو روز گذشته هیچ کدام از مسئولان برای پاسخگویی در دسترس نبودند.

پیامک بی‌خبر آمد بی‌خبر رفت

قطع خدمات ارسال پیام کوتاه که به نظر می‌رسد حسب اوامر دولت صورت گرفته است، موجبات نارضایتی مردم و عدم اعتماد آنان را به فعالیت‌های دولت در زمینه فناوری‌های ارتباطی فراهم کرد. هنگامی که عصر روز 21خردادماه شبکه پیامک کشور بدون هیچ توضیحی به مردم قطع شد، همه علت اصلی آن را می‌دانستند اما انکار مسئولان شرکت مخابرات و وزارت ارتباطات درخصوص شایعه‌های به وجود آمده، این خواست را در بین مردم به وجود آورد که حال اگر مسائل غیر از موارد سیاسی پیش آمده، چرا شرکت مخابرات و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات علت اصلی قطعی را بیان نمی‌کند.

این درحالی است که خود مسئولان وزارت ارتباطات بارها بیان کردند که مشکل فنی بوده و کارشناسان آنان در حال برطرف کردن هستند. حال آیا دریغ کردن از گفتن مشکل فنی پیش آمده بی‌توجهی به حق کاربران و سهامداران شرکت مخابرات نیست؟ نکته قابل توجه این است که خبرگزاری دولت به نقل از مقامی که نخواسته نامش فاش شود، علت این قطعی را «احتمالاً اشکالات فنی» نامیده است. به گفته این مقام آگاه کارشناسان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حال رفع اشکال پیش آمده هستند و رفع مشکل احتمالاً دوباره «چند روز طول» خواهد کشید.

اظهارات این مقام مسئول بیانگر نوعی توجیه اقدامات پیش آمده بوده و نمی‌توان آن را به حساب اطلاع‌رسانی و توضیح مسئله پیش آمده گذاشت زیرا تاکنون مقامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره قطع سیستم ارسال پیامک توضیحی به مردم نداده‌اند. اگرچه مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و همچنین شرکت مخابرات ایران وعده حل سریع مشکل و ارائه توضیحات لازم را دادند اما عملی نشد.

محمد سلیمانی وزیر ارتباطات چندی پیش در مقابل ارائه توضیحی در این زمینه با لبخند، مردم را به صبر توصیه کرده بود. با این وجود اتصال دوباره پیامک در 10 تیرماه موجب شد مردم از این روز به عنوان روز «آزادسازی پیامک» یاد کنند؛ آزادی که نیامده دوباره در حصار رفت. پس از قطعی مجدد شبکه پیام کوتاه پیگیری خبرنگاران برای برقراری تماس با مسئولان مربوطه بی‌نتیجه ماند، چراکه هیچ کدام از آنها در دسترس نبودند و آنهایی هم که به تماس‌ها پاسخ دادند تنها با گفتن جمله «من از این مسئله بی‌خبر هستم» شانه از زیربار مسئولیت پاسخگویی خالی کردند.

پیامک را چه کسی می‌تواند آزاد کند

عدم آگاهی و اطلاع از قطعی مجدد سیستم پیامک حال چه به صورت ظاهری یا به واقع این سئوال را مطرح می‌کند چگونه شخصی که مسئول ارائه خدمات و همچنین اجراییات در شبکه ارتباطات کشور بوده می‌تواند از این مسئله بی اطلاع باشد؟ آیا مصلحت ایجاب می‌کند که او اطلاعی از موضوع نداشته باشد؟ با این وجود آیا او این حق را دارد که حق مردم را نادیده بگیرد؟ شبکه پیامکی که تنها پنج روز از وصل مجدد آن می‌گذشت، مجدداً با مشکل مواجه شد و مشترکان هنوز طعم شیرین دریافت و ارسال پیامک بعد از حدود 20 روز محرومیت را به طور کامل نچشیده با قطع مجدد و غافلگیرکننده این سیستم مخابراتی روبه رو شدند.

آیا عدم اطلاع‌رسانی و آگاهی این مسئله را توجیه می‌کند؟ از همین رو برخی گمانه‌زنی‌ها از ارتباط احتمالی قطع پیامک با در پیش بودن سالروز 18 تیر حکایت داشت که البته صحت و سقم این گمانه‌زنی نیز چندان مشخص نبوده اما دور از ذهن هم نیست. در مرحله اول قطع شبکه پیامک که از 21 خرداد 88 آغاز و در شهرستان‌ها تا 30 خرداد و در تهران تا 10 تیرماه ادامه یافت مسئولان مخابرات بارها در خصوص دلایل این اختلال اعلام بی‌اطلاعی کرده یا قطع آن را به نهادهای دیگر نسبت داده بودند. اما جالب‌تر از همه اینها زمانی است که شما با یکی از مسئولان تماس بگیرید و از او بخواهید در این زمینه توضیحاتی را ارائه دهد و این مقام مسئول در ابتدا از شما بخواهد که نامش فاش نشود و بعد در این خصوص اظهار بی‌اطلاعی کند.

گفته‌های مدیران وزارت ارتباطات حاکی از این است که آنها علت این امر را می‌دانند اما مسائلی است که سبب عدم بیان آن می‌شود. با این حال برخی سایت‌های خبری در پیگیری‌های خود گفت‌وگوهایی را با مدیران شرکت مخابرات ایران در این خصوص انجام دادند که از آن جمله اظهارات داوود زارعیان مدیرکل روابط عمومی شرکت مخابرات ایران است که گفته: «مشکلی در شبکه وجود ندارد.» اما در مقابل یکی از مقامات آگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی عنوان کرده مشکل به وجودآمده به دلیل نقص فنی است. در این میان اما پیگیری‌های خبرنگار «سرمایه» ناکام ماند و تلاش برای برقراری ارتباط با مدیرعامل شرکت مخابرات ایران، رئیس هیئت‌مدیره و همچنین مدیرعامل شرکت ارتباطات سیار بی‌نتیجه ماند.

همچنین هنگامی که قصد داشتیم برای بررسی این مسئله از جایگاه قانون با چند نفر از نمایندگان تماس بگیریم، هنگام برقراری تماس با پیغام‌های «مشترک موردنظر در دسترس نمی‌باشد» یا «دستگاه مشترک موردنظر خاموش است» مواجه شدیم. در این میان رمضانعلی صادق‌زاده نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید: «اگر مسئولان دلایل قطعی پیامک را نمی‌گویند، شاید مجاز نیستند و ورود به این ماجرا برای آنها مسئولیت دارد.» او با بیان اینکه آنها فقط مجری هستند، ادامه می‌دهد: «البته مسئولان وزارت ارتباطات باید در این زمینه اطلاع‌رسانی کنند و به مردم توضیح دهند که پیامک تا چه زمانی قطع و چه زمانی وصل خواهد شد.»

به گفته صادق‌زاده چندان نمی‌توان انتظار داشت که مدیران وزارت ارتباطات دلایل کار را بیان کنند. از طرفی همه می‌دانیم که علت چیست. بعد از قطع دوباره شبکه پیامک، اظهارنظرهای گوناگون از سوی کارشناسان در این زمینه مطرح شد که گویا این روند در یک سیکل باطل قرار داشته و هراز چندگاهی دوباره به نقطه اول خود بازمی‌گردد و مشخص نخواهد بود که سکوت مسئولان شرکت مخابرات تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. گرچه مردم تا حدودی به این وضعیت عادت کرده‌اند اما آیا باز هم پاسخ‌هایی مبنی بر بی‌اطلاعی در اختلال ایجاد شده یا ارجاع آن به نهادهای دیگر و دعوت مردم به صبوری می‌تواند جایگاه شرکت مخابرات را نزد مشترکان و جایگاه ایران را در اتحادیه جهانی مخابرات حفظ کند؟ آیا این حق اولیه مشترکان نیست که درباره علت قطع ارسال پیامک و زمان انتظار برای وصل آن به آنها ا طلاع‌رسانی بهنگام شود؛ حقی که تا الان نادیده گرفته شده است؟