تبادل مستقیم فرهنگ‌ها در فضای وب باعث شده است منتظر شخصیت‌ها و فرهنگ‌هایی ترکیبی باشیم که الزاما تسلیم شده یا غلبه یافته نیز نیستند اما شاید برای نسل ما غریبه باشند.
به گزارش ایسنا، یونس شکرخواه - استاد ارتباطات - که در نشست تخصصی اخلاق رسانه‌یی به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات در دفتر یونسکو در ایران سخن می‌گفت، با بیان این مطلب درباره‌ی روزنامه‌نگاری سایبر اظهار کرد: این نوع روزنامه‌نگاری با هر اسمی (الکترونیک، آنلاین یا سایبر) سرنوشت محتومی است. زنگ‌های خطر این نوع روزنامه‌نگاری به صدا درآمده است و امروز شاید دیگر صرفا حالت مکمل برای رسانه‌های چاپی ندارد که یکی از دلایل آن هم حذف ماشین چاپ است.
وی افزود: پیش از این ماشین چاپ حق وتو به مالک رسانه می‌داد زیرا بیشترین سرمایه‌گذاری در این حوزه انجام می‌شد،اما امروز این ماشین حذف شده و سرمایه‌گذاری اصلی در داشتن یک خط و فضای مشخص در وب است.
او با اشاره به این که حذف ماشین چاپ به نوعی رویکردهای اقتصادی و سیاسی در ارتباطات را خدشه‌دار می‌کند، ادامه داد: مالک و صاحب ماشین چاپ پیش از این، از قدرت و مشروعیت در حوزه‌ی نشر برخوردار بود که امروز این قدرت کم‌رنگ‌تر شده است و شاید یکی از دلایل تمایل بیش‌تر به این نوع از روزنامه‌نگاری نیز همین کم هزینه بودن است.
به عقیده‌ی این استاد ارتباطات، از مشاهده خط تحول رسانه‌یی متوجه می‌شویم پرینترمدیا به سرعت به الکترونیک مدیا و پس از آن نیز این محتواها به دیجیت عدد و رقم تبدیل شدند یعنی یک کتاب به راحتی، در یک سی‌دی جای گرفت. صفر و یک شدن پدیده‌ی بزرگی بود.
او ادامه داد: وقتی رسانه‌ها دیجیتال شدند و فهمیدند می‌توانند روی فضای وب نیز قرار بگیرند سرعت اطلاع‌رسانی به شدت افزایش یافت. در واقع مسیر تحول چاپی به صفر و یک بر خط، شتاب عجیبی داد.
وی خاطر نشان کرد: این اتفاقات باعث شد ارتباط از یک جمع محدود برای یک جمع گسترده (مثلا یک ایستگاه رادیویی برای جمع وسیعی از مخاطبان) به توازنی غیرعادی برسد و جمع زیادی برای جمع زیاد دیگری به تولید مطلب بپردازند. در اینجا رابطه‌ی عمودی سردبیر به تحریریه به یک رابطه افقی تبدیل شد که سردبیر، خود همزمان خواننده نیز هست و برعکس.
شکرخواه افزود: این اتفاقات یک معنای روزنامه‌نگارانه نیز دارند و آن اینکه در این شرایط معنای دروازه‌بانی خبر نیز تغییر کرد. اگر پیش از این مدیریت بلامنازع انتشار یا عدم انتشار رویدادها با سطوح بالای تحریریه بود، امروز روند موجود در فضای وب باعث شده است به سرعت همه چیز حتی حالت خنثی نیز پیدا کند.
او اضافه کرد: پیش از این روزنامه‌نگاردر موضعی بود که امکان ویرایش متن‌ها را پیش از نشر داشت اما امروز این مخاطبان هستند که امکان ویرایش متون را پس از نشر پیدا کرده‌اند. در واقع آنچه تولید می‌کنیم به شکلی که می‌خواهیم منتشر نمی‌شود و مخاطبان به سرعت می‌توانند برروی آن تاثیرگذار بوده و مطالب را به نقطه‌ای که باید، برگردانند.
شکرخواه با بیان این که شاید این فضا، باب تعاطی، تعامل و تبادل‌های افقی را به شکل مطلوب‌تری فراهم کند افزود: فضای وب یک فضای متکثر است که داستان فرهنگ، سرنوشت دیگری در آن پیدا می‌کند. در این فضا، فرهنگ و جغرافیا ارتباط چندانی ندارد؛ کاری که پیش از این از طریق جاده ابریشم سال‌ها به طول می‌انجامید امروز در بده و بستانی زیر یک ثانیه انجام می‌شود.
به گفته‌ی وی، امروز در فضای وب به طور مداوم در حال تداوم و کشمکش فرهنگی هستیم. محصول و برآیند این اتفاق این است که فرهنگ‌ها به طور مستقیم مبادله می‌شوند و در نتیجه باید منتظر شخصیت‌ها و فرهنگ‌هایی ترکیبی باشیم که الزاما تسلیم شده یا غلبه یافته نیز نیستند و شاید برای نسل ما هم غریبه باشند.
او ادامه داد: شخصیت ترکیبی شخصیت متکثرتری است و به نظر می‌رسد امروز اخلاق در این فضا قابل بررسی است. تنها نگرانی قابل فکر روزنامه‌نگاری سایبر این است که در این روزنامه‌نگاری، متن وجود ندارد. هر قدر دیرتر به این فرامتن بپیویندیم کمتر می‌توانیم از آن استفاده کنیم اما اگر میزان محتوای فارسی خود را در فضای وب افزایش دهیم بیمه‌تر و احترام‌برانگیزتر خواهیم بود و دلایل منطقی‌تری خواهیم داشت.
شکرخواه هم‌چنین حضور شخصیت‌های ترکیبی را در حوزه‌های قابل دسترس‌تر به اینترنت قابل تعریف دانست و گفت: چنین شخصیت‌هایی تمام مطالب و فرهنگ‌ها را می‌گیرند و لمس می‌کنند. لزوما تسلیم نمی‌شوند اما از نظر ما غریبه هستند، البته اگر دسترسی به اطلاعات نیز وجود نداشته باشد، از طریق گروه‌های مرجع یا همسان تحت تاثیر این شرایط قرار خواهند گرفت. چنین شخصیت‌هایی قطعا بیمه‌تر بوده و در بطن تعامل ادامه پیدا می‌کنند.
