روزنامه خبر - فروش فیلم ده‌نمکی از 4.5 میلیارد تومان ‌گذشت.

تصور این که «اخراجی‌ها 2» با چه فروشی از اکران پایین می‌آید خیلی دور از تصور نیست و در آینده‌ای نه چندان دور همه چیز روشن می‌شود اما اکنون ما فقط به دنبال جواب یک سؤال هستیم: «پول فروش اخراجی‌ها به جیب چه کسی می‌رود»؟ این روزها فیلم «اخراجی‌ها‌2» در حال شکستن همه رکوردهای سینمای ایران اعم از رکورد فروش در گیشه، رکورد تعداد تماشاگر، رکورد تعداد گروه سینمایی اختصاص یافته به یک فیلم، رکورد حضور هنرپیشه‌های اسمی، رکورد دارا بودن بیشترین تعداد سالن نمایش‌‌دهنده فیلم و. . . است. خلاصه که در این بشکن بشکن از نوع رکوردی و در میان جوگیری دوستان و همکاران مطبوعاتی در اعلام لحظه به لحظه این رکوردشکنی بیراه ندیدیم اندکی جلوتر از دیگر همکاران حرکت کنیم و روزی را در نظر بگیریم که تب و تاب اخراجی‌ها از نوع 2 فروکش کرده و انشاءالله گوش شیطان کر کل مردم ایران آن را دیده‌اند و دوستان اخراجی‌ساز از یک طرف در فکر فروش حق پخش ویدیویی آن به یکی از مؤسسات سرویس‌دهنده این نوع خدمات در ایران هستند و از آن طرف سر قیمت فروش رایت فیلم به تلویزیون با مدیران شبکه‌ها چانه می‌زنند. آن روز است که همه و اگر نگوییم همه دست‌کم سینمادوستان کنجکاو که تعدادشان کم هم نیست ممکن است از خود بپرسند این فروش میلیاردی به جیب چه کسی یا کسانی رفته است. خب ما نمی‌خواهیم منتظر آن روز بمانیم و اندکی زودتر به دنبال جواب این سؤال می‌گردیم. اصولاً این جور بحث‌ها و سؤال‌ها در کشور ما به جواب درستی منتهی نمی‌شوند و گویی همگان به کلی‌گویی و پنهان‌کاری عادت کرده‌اند و البته کسی هم خیلی پاپیچ قضیه نمی‌شود و خود را درگیر یافتن سؤالات بی‌جواب نمی‌کند. بر همین اساس قصد داریم اخبار، مصاحبه‌ها و کلاً داده‌هایی که از سال گذشته تا اکنون درخصوص این فیلم از سوی کارگردان، تهیه‌کننده و دیگر عوامل فیلم ابراز شده است را کنار بگذاریم و حقیقت را استخراج کنیم. البته از شما چه پنهان تماس کوچکی هم با مسعود ده‌نمکی برقرار کردیم که حاصل آن بعضی از عدد و رقم‌های موجود در این گزارش است.

آیا کاسه‌ساز مغبون شد؟

قبل از هر چیز و هرکس به سراغ حبیب‌الله کاسه‌ساز تهیه‌کننده فیلم می‌رویم. کاسه‌ساز در بحبوحه فروش چشمگیر «اخراجی‌ها 1» در یکی از جلسات پخش و نقد این فیلم در دانشگاه تهران کل هزینه پروژه «اخراجی‌ها 1» را 500 میلیون تومان اعلام کرد و ضمن تأکید بر کار سنگین و بزرگی که انجام شده است از مشارکت 35 درصدی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در ساخت این فیلم پرده برداشت. به گفته کاسه‌ساز در ساخت «اخراجی‌ها 1» علاوه بر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، 100 میلیون تومان وام قرض‌الحسنه، سرمایه شخصی و فروش رایت فیلم به تلویزیون دیگر منابع مالی این پروژه بودند. این گذشت تا هنگامی که بحث ساخت «اخراجی‌ها 2» پیش آمد و خب با توجه به سود هنگفتی که از قسمت اول عاید تهیه‌کننده و سرمایه‌گذاران شده بود، تأمین هزینه ساخت قسمت دوم احتمالاً راحت‌ترین کار در مرحله پیش‌تولید بوده است و درست از اینجا به بعد است که حرف و حدیث‌ها و شایعات عجیب و غریب متولد می‌شوند. بر اساس صحبت‌های تهیه‌کننده و کارگردان «اخراجی‌ها 2» این فیلم سرمایه‌گذاران متعددی داشته است که از آنها با نام کلی بخش خصوصی یاد شده است و هر کدام به اندازه درصد مشارکت در سود فیلم شریک هستند اما بر‌اساس شنیده‌ها حبیب‌الله کاسه‌ساز کم‌ترین سهم را در میان سرمایه‌گذاران این فیلم دارد و بیشتر سهم خود را مدتی پس از اتمام تولید فیلم به دیگر شرکا منتقل کرده است. اگر این شایعه واقعیت داشته باشد می‌شود گفت در حال حاضر کاسه‌ساز مغبون‌ترین و در عین حال مغموم‌ترین شخص در جمع آفرینندگان «اخراجی‌ها 2» است.

مرکز گسترش ول‌کن اخراجی‌ها نیست

اما این سرمایه‌گذاران چه کسانی هستند؟ ظاهراً یک پای قضیه مانند قسمت اول این تریولوژی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است. مقدار مشارکت این مرکز در قسمت دوم اخراجی‌ها 15 درصد اعلام شده است و تقریباً تنها شریک از این جمع است که مقدار مشارکتش مشخص و دقیق رسانه‌ای شده است؛ البته مشخص شدن میزان مشارکت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در «اخراجی‌ها 2» اعتراض‌هایی را هم برانگیخته است. فعالان عرصه فیلم ‌‌کوتاه‌ و مستندسازان جوان اهدای فرجه‌ای چنین هنگفت به فیلم اخراجی‌ها در حالی که بسیاری از آن‌ها حتی از حداقل کمک‌ها و امکانات مرکز با بهانه کمبود امکانات برخوردار نمی‌شوند را امری غیر قابل پذیرش می‌دانند. این اعتراض‌ها هنگام مشارکت این مرکز در ساخت قسمت اول اخراجی‌ها هم وجود داشت و در آن زمان محمد آفریده این کار را سودآور و به نفع مرکز گسترش اعلام کرده بود. این از 15 درصد سرمایه که تکلیفش مشخص شد.

مجری طرح هم یک پای ماجراست

اما داستان 85 درصد باقی‌مانده یک مقدار پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. به گفته کاسه‌ساز هزینه تولید «اخراجی‌ها 1» 500 میلیون تومان بود که این مقدار در قسمت دوم بنا به اظهارات شخص مسعود ده‌نمکی به یک میلیارد تومان افزایش یافته است. با توجه به حضور تعداد زیادی از بازیگران سرشناس و طبعاً گران‌قیمت سینمای ایران در این فیلم خیلی بیراه نیست اگر فکر کنیم درصد بالایی از این هزینه صرف دستمزد بازیگران شده است و این درست همان جایی است که شایعه اول قوت می‌گیرد.

شنیده‌ها حاکی از این است که مجری طرح این فیلم که اتفاقاً جزو بازیگران اصلی هر‌دو قسمت هم هست در ازای بر عهده گرفتن هزینه دستمزد بازیگران که رقم بالایی را شامل می‌شود، در سود فیلم شریک شده و به نوعی جزو سرمایه‌گذاران عمده «اخراجی‌ها 2» است. رقم مشارکت جناب مجری طرح ظاهراً 30 درصد است که اگر منطبق بر واقعیت باشد با توجه به فروش عجیب و غریب فیلم می‌توان گفت این شخص در حال حاضر شیرین‌ترین لحظات همه دوران زندگی‌اش را تجربه می‌کند.

ده‌نمکی هم اهل حساب و کتاب شد

شایعه بعدی مستقیماً کارگردان فیلم یعنی شخص مسعودخان ده‌نمکی را نشانه رفته است. البته این شایعه به نوعی توسط شخص ده‌نمکی در مصاحبه با خبرنگار روزنامه خبر تأیید شد.

او که در بحبوحه فروش «اخراجی‌ها 1» در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود از این فروش میلیاردی چیزی به او نمی‌رسد و فقط دستمزد کارگردانی را دریافت کرده است، بر اساس شنیده‌های درگوشی در «اخراجی‌ها 2» یکی از شرکاست و به جای دریافت دستمزد کارگردانی از سود و زیان فیلم به اندازه سرمایه‌اش سهم می‌برد؛ سهمی که به گفته ده‌نمکی معادل 30 درصد است. هرچند که به عقیده بسیاری سرمایه اصلی ده‌نمکی در این فیلم و به طورکلی سرمایه واقعی اخراجی‌ها اسم مسعود ده‌نمکی و سابقه اوست و بر خلاف آن عده‌ای که معتقدند اخراجی‌ها را هر کس دیگری هم می‌ساخت به همین شکل فروش می‌کرد. تقریباً اکثر کسانی که پدیده اخراجی‌ها را کالبدشکافی کرده‌اند به این نکته اذعان دارند که موفقیت اخراجی‌ها فقط و فقط مرهون شهرت کارگردانش است و بس.

خوشحال باشیم

اگر می‌خواهید از تکلیف 25 درصد باقیمانده مطلع شوید باید بدانید این رقم که معادل یک چهارم سود به دست آمده است باز هم بر اساس شنیده‌ها تمام و کمال متعلق به مؤسسه هدایت فیلم است و البته این 25 درصد جدای آن 10 درصدی است که هدایت فیلم به عنوان پخش‌کننده «اخراجی‌ها 2» عایدش می‌شود.

خب ظاهراً تکلیف همه روشن شد ولی نکته اینجاست که شاید اگر اخراجی‌ها به این فروش نجومی دست پیدا نمی‌کرد هیچ کدام از این شایعات و سؤال‌ها بر سر زبان‌ها نمی‌افتاد و دیگر برای کسی مهم نبود این وسط چه کسی آورده و چه کسی برده است.

فارغ از همه این شایعات باید قبول کنیم «اخراجی‌ها 2» فیلم موفقی است چون خوب می‌فروشد و این فروش بی‌توجه به محتوای اثر می‌تواند اتفاق مبارکی را در سینمای ایران رقم بزند. این حقیقتی است که اگر در دهه 40 فیلم «گنج قارون» ساخته نمی‌شد و به آن فروش رؤیایی دست پیدا نمی‌کرد بسیاری از سینماهای حال حاضر تهران و حتی ایران ساخته نمی‌شدند. پول اخراجی‌ها به جیب هر کس که برود خیلی مهم نیست چون عاقبت وارد چرخه سینما می‌شود و فقط همین است که اهمیت دارد.