خبرگزاری ایسنا - مطبوعات داخلی سال گذشته نیز در روزهای تعطیل و حتی روزهای کاری بین‌التعطیلی و ایام نوروز 88 منتشر نشده و در نتیجه خبرگزاری‌ها نیز به تبع آن‌ها با کاهش فعالیت خود از ارسال خبر خودداری کردند و اغلب نیز به شکل شیفت در این روزها به کار پرداختند. با توجه به آنچه گفته شد هم‌چنان این سوال وجود دارد که منتشر نشدن روزنامه‌ها در ایام تعطیلات و حتی چند روزی پس از آن‌ها به بهانه بین تعطیلی بودن چه ضرری بر عرصه‌ی اطلاع‌رسانی کشور خواهد داشت و آیا ماهیت اطلاع‌رسانی آن‌ها را زیر سوال خواهد برد یا خیر؟
فراوانی تعطیلات رسمی و تاثیر نامطلوب آن بر عرصه اطلاع‌رسانی کشور در سال 87 وضعیت نامناسب‌تری به خود گرفت چراکه ایام تعطیل، روزهای بین تعطیلی بسیاری هم به همراه داشتند؛ در این میان منتشر نشدن تقریبا تمام مطبوعات در ایام تعطیلات سال گذشته و همچنین در روزهای بین‌التعطیلی و ایام نوروز 88 معضلی است که به عقیده کارشناسان جز آسیب رساندن به بخش‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور نتیجه‌ای در برندارد ضمن اینکه تحقیقات هم مبین این مطلب است که در هیچ جای جهان به ویژه در کشورهای توسعه یافته تعطیلات با توقف انتشار مطبوعات معنا نشده است.
وقفه در کار مطبوعات لطمه زدن به حکومت مردمی است
پیر علوم ارتباطات ایران دربارهی منتشر نشدن مطبوعات در تعطیلات کشور معتقد است: با توجه به اینکه مطبوعات رکن چهارم دموکراسی محسوب می‌شوند، همانطور که دموکراسی قابل تعطیل شدن نیست، مطبوعات نیز قابل تعطیل شدن نبوده و هر وقفه‌ای در کار آن‌ها، به دموکراسی و حکومت مردمی لطمه وارد می‌کند.
دکتر کاظم معتمدنژاد دربارهی ضرورت انتشار مطبوعات در ایام تعطیل، اظهار کرد: منتشر نشدن روزنامه‌ها در روزهای تعطیل امری غیر عادی است، چرا که دنیای امروز بدون روزنامه غیرقابل تصور است.
وی افزود: در سایر کشورها، در روزهای یکشنبه، هفته‌نامه‌ها به‌جای روزنامه‌ها منتشر می‌شوند و این بدان معناست که تعطیلی اطلاع‌رسانی در این کشورها معنا ندارد، این در حالی است که در جامعه‌ی ما انتشار نیافتن مطبوعات امری عادی است و به نظام رسانه‌یی کشور نیز بسیار لطمه وارد می‌کند.
به گفته او گرچه در روزهای تعطیل رادیو و تلویزیون به انتشار اخبار می‌پردازند، اما نمی‌توانند وظیفه‌ی مطبوعات را انجام دهند، چرا که وظیفه‌ی اصلی مطبوعات تحلیل و تفسیر خبرها بوده و در حقیقت نقش مکمل رسانه‌های دیداری و شنیداری را ایفا می‌کنند.
محمدمهدی فرقانی - استاد ارتباطات - نیز در این باره می‌گوید: امروز جریان اطلاع‌رسانی یک جریان مستمر و غیرقابل تعطیل است و حتی در بسیاری از کشورهای دنیا برای روزهای تعطیل شماره‌های ویژه‌ای با مطالب بیشتر و محتوای غنی‌تر منتشر می‌شود تا اوقات فراغت مخاطبان را پر کند.
وی با اشاره به اینکه در روزهای تعطیل مخاطبان فرصت بیشتری برای دسترسی به اطلاعات دارند افزود: قطعا هرگونه کوتاهی در اطلاع‌رسانی به مخاطبان در روزهای تعطیل، بویژه در دنیای امروز که اصل بر سرعت گردش جریان اطلاعات است، خسران بزرگی به حساب می‌آید.
تعطیلی اطلاع‌رسانی شنا کردن بر خلاف جریان آب است
او همچنین با بیان اینکه این تعطیلی‌ها خلاف جریان آب شنا کردن است و به لحاظ حرفه‌یی و مصالح عمومی نیز کار درستی نیست، درباره تعطیلی کار خبرگزاری‌ها در روزهای تعطیل یا روزهایی که روزنامه‌ها به دلایلی مثل بین‌التعطیلین منتشر نمی‌شوند، ادامه داد: رسانه‌های داخلی کشور در ارایه خبر و اطلاع‌رسانی به منابع رسمی و دولتی متکی بوده و بیشتر از 90 درصد از اخبارشان را از چنین منابعی تامین می‌کنند؛ بنابراین طبیعی است که در چنین مواقعی، به دلیل تعطیلی سازمان‌های دولتی، آن‌ها نیز کار اطلاع‌رسانی خود را تعطیل کنند و بیشتر به پوشش اخبار مراکزی مانند اورژانس بیمارستان‌ها بپردازند.
به گفته این استاد ارتباطات در حالی منابع خبری غیردولتی هم‌چنان در رسانه‌های ما به رسمیت شناخته نشده، به لحاظ عرفی خبر تلقی نمی‌شوند و در نتیجه تعطیلی منابع خبری دولتی، دلیل اصلی تعطیلی کار رسانه‌های داخلی محسوب می‌شود که امروز، در اغلب کشورهای دنیا بیشترین اخبار از بخش‌هایی مانند NGOها، سازمان‌های مردم نهاد، همایش‌ها، سمینارها، سفرها و غیره منتشر می‌شود.
فرقانی در ادامه رسانه‌های کشور را در عرصه خبر به شدت شخصیت زده و نهادزده دانست و گفت: متاسفانه وابستگی رسانه‌های کشور به نهادها و شخصیت‌های دولتی به عنوان منابع رسمی خبر باعث شده است با تعطیلی منبع جریان خبر در روزهای تعطیل خبررسانی آن‌ها نیز متوقف شود. به بیان دیگر تعطیلی خبرگزاری‌های کشور پیامد نادرست ساختار خبری است که باید تجدیدنظر شده و به سمت تقویت منابع خبری غیردولتی حرکت کند تا هم جریان خبری استمرار یابد و هم دولت مورد نقد قرار گیرد، ضمن اینکه در این شرایط قطعا ارتباط بهتری بین دولت و مردم نیز برقرار خواهد شد.
منتشر نشدن روزنامه‌ها، پارازیتی در اطلاع‌رسانی
اما به عقیده تحلیلگران، منتشر نشدن روزنامه‌ها در روزهای تعطیل، نوعی پارازیت و اختلال در جریان اطلاع‌رسانی کشور محسوب می‌شود. درواقع این توقف انتشار در روزهای تعطیل، به هیچ وجه قانع‌کننده نیست چراکه به‌نوعی محروم کردن مخاطبان از حق دسترسی آزادانه‌ی آن‌ها به اطلاعات محسوب می‌شود. این امر همچنین باعث می‌شود مخاطبان و بویژه مخاطبان ثابت روزنامه‌ها، برای دسترسی به اخبار و اطلاعات به سراغ رسانه‌هایی بروند که اعتماد یا علاقه‌ای به آن‌ها ندارند یا اینکه از اطلاعات و تحلیل‌ها محروم بمانند.
فریدون صدیقی - مدرس ارتباطات - هم در این‌باره معتقد است: این موضوع را می‌توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد؛ اول اینکه آیا در ایام غیبت روزنامه‌ها، رادیو و تلویزیون می‌تواند پاسخگوی جدی نیازهای مخاطبان باشد و در مرحله‌ی بعد نیز باید دید خوانندگان تا چه حد به پی‌گیری مطالب مطبوعات در این روزها علاقه‌مند هستند.
به عقیده‌ی او نیاز روزنامه‌نگاران به استراحت از یک‌سو و تعطیلی صنعت چاپ، لیتوگرافی و سیستم توزیع نیز از سوی دیگر سبب می‌شود مطبوعات نتوانند پاسخگوی نیازهای مخاطبان خود باشند بنابراین تعجب برانگیز نیست که رسانه‌های مکتوب در جامعه‌ی ما، در تعطیلات طولانی کشور منتشر نمی‌شوند.
با توجه به آنچه گفته شد آسیب‌پذیری عرصه اطلاع‌رسانی کشور در پی توقف انتشار خبر از سوی روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های کشور امری بدیهی است که باید از سوی اهالی رسانه مورد توجه بیشتری قرار گیرد و راه‌حل‌هایی اصولی اتخاذ شود که نه تنها توقف فعالیت مطبوعات و خبرگزاری‌ها به پایان برسد بلکه راه‌های افزودن بر این تعطیلات به بهانه بین‌التعطیلین نیز بسته شود و حتی ترتیبی داده شود که در تعطیلات طولانی مانند نوروز در شهرهای مسافرتی، روزنامه‌های مرکزی و محلی منتشر شوند تا مسافران در کنار گذراندن تعطیلات، به اخبار نیز دسترسی داشته باشند.
