خبرگزاری ایسنا - شبکه‌های تلویزیونی امسال هم به مانند سال‌های گذشته با حجم انبوهی از گاف‌ها، اتفاقات غیرمنتظره و تازه‌های برنامه‌سازی مواجه بودند که بخشی از آن‌ها به تناوب و در قالب گزارش‌های مختلف در طول سال بر روی ایسنا قرار گرفت.

گاف‌ها، تازه‌ها و اتفاقات غیرمنتظره سیما در سال 87 در حوزه‌هایی مشابه آن چه در سال گذشته شاهد بودیم، رخ داد و حتی تازه‌ها نیز از این قاعده مستثنی نبودند.

در سال جاری باز هم برنامه‌های زنده و خبری سیما آسیب‌پذیرترین بخش‌ها به نظر می‌رسیدند و همانند گذشته بیشترین حجم گاف‌ها در این بخش اتفاق افتاد.

***

ـ این گاف‌ها که تا آخرین روزهای سال 87 ادامه داشت، در اسفند ماه امسال اصرار بر یک نام رییس سازمان صدا و سیما را شامل شد؛ سیدعزت الله ضرغامی که پس از گذشت بیش از چهار سال ریاست بر رسانه‌ی ملی در شبکه چهار سیما حاضر شد و نام برنامه «دو قدم مانده به صبح» را چندین بار به اشتباه «دو قدم تا صبح» عنوان کرد.

ـ شانزدهم بهمن ماه و به هنگام پخش یکی از قسمتی سریال «کارآگاه علوی» با نام «لیستر»، وقتی کارآگاه از خانه لیستر بر می‌ گشت، در پس زمینه او سه بار تصویر صندوق صدقات و یک سطل زباله دهه‌ی 80 دیده شد.

ـ در 23 دی ماه امسال نیز یکی از آخرین گاف‌های تلویزیون در اخبار ساعت 20 رخ داد. در این روز گوینده بخش خبری ساعت 20 در حالی اعلام کرد که هفت روز از مقاومت مردم غزه می‌گذرد که در حقیقت 17 روز گذشته بود!

ـ در حوزه‌ی تازه‌ها نیز تلویزیون با حذف مارک اتومبیل‌ها در سریال‌ها و فیلم‌های تلویزیونی همراه بود. این اتفاق را که در سه ماه پایانی سال 87 شاهد بودیم، در سریال‌های «آخرین دعوت» و «آیینه‌های نشکن» به چشم خورد.

بر اساس این گزارش ایسنا، از دیگر گاف‌هایی که تلویزیون در سه ماه پایانی سال به آن مرتکب شد، می‌توان به پخش فیلم‌های سینمایی پایان هفته اشاره کرد. بر این اساس در حالی که اعلام شده بود سینمایی «در جستجوی خوشبختی» جمعه در قالب «صد فیلم» پخش می‌شود، این فیلم به ناگاه پنجشنبه به روی آنتن رفت؛ با این حال در آنونس روابط عمومی سیما هم چنان زمان پخش فیلم «در جستجوی خوشبختی» جمعه شب اعلام می‌شد و این اعلام اشتباه حتی پس از پخش این فیلم از شبکه سه نیز ادامه داشت.

اختلال در سیستم پخش برنامه‌ها در زمستان 87 نیز رخ داد؛ به نحوی که صبح یکشنبه (29 دی ماه) تصاویر شبکه‌های تلویزیونی در برخی نقاط تهران برای دقایقی ثابت(فریز) شد و پس از مدتی این وضعیت به حال عادی بازگشت. 24 بهمن ماه نیز پخش فیلم «یک بار برای همیشه» به کارگردانی سیروس الوند، با پارازیت و اختلال در تصویر همراه بود. 23 بهمن ماه نیز در برنامه «باغ کتاب» تصویر مجری بدون صدا پخش شد و پس از مدتی قطع تصاویر این اختلال را برطرف کردند.

********

آخرین گزارش از گاف‌ها، اتفاقات غیرمنتظره و تازه‌های سیما در سرویس تلویزیون ایسنا، هم چنین با یادآوری آن چه به عنوان اهم موضوعات در هر حوزه مطرح است، همراه شده و که در ذیل به آن اشاره شده‌است:

گاف‌های تلویزیون در سال 87

* برنامه‌های سینمایی شبکه‌های تلویزیونی در سال جاری درجه‌بندی فیلمها را بر اساس گروه سنی در دستور کار قرار دادند؛ بر این اساس در اوایل سال تهیه‌کننده و مجری برنامه «سینما چهار» به هنگام پخش سینمایی «اتاق 1408» اعلام کرد که تماشای این فیلم ترسناک برای افراد زیر 16 سال مناسب نیست و با توجه به این‌که در یک عصر نوروزی ممکن است بسیاری خانواده‌ها پای تلویزیون نشسته باشند، باید به این مسأله توجه شود. این اتفاق در طول سال برای برخی دیگر از فیلمهای «سینما چهار» و «سینما اقتباس» از جمله «تسخیر شده»، «خانواده اینوگامی» و «چرخش دوباره» نیز رخ داد؛ ضمن اینکه شبکه دو سیما نیز در سال گذشته به هنگام پخش فیلمهای ترسناک و خشونت بار خود که اغلب پنجشنبه‌ها به روی آنتن رفتند، از زیرنویس هشدار برای درجه بندی سنی استفاده کرد. با این حال تلویزیون طی ماه‌های اخیر فیلم‌های ترسناکی چون «مرد آب‌نباتی» )شبکه‌ دو) و «گودال و آونگ» (شبکه چهار) را بدون هشدار در خصوص درجه‌بندی سنی پخش کرد.

* ویژه برنامه نوروزی «سینما چهار» برای اولین‌بار گفت‌وگو با مدیران دوبلاژ فیلم‌ها را در دستور کار قرار داد و براین اساس مدیران دوبلاژ فیلم‌هایی که به لحاظ دوبله قابل تأمل بودند درباره نحوه‌ی کار خود صحبت کردند. سری جدید برنامه‌ی «سینما یک» نیز این شیوه را در دستور کار خود قرار داد و پس از پخش اغلب فیلمها، پشت صحنه‌ای از نحوه دوبله آثار به روی آنتن شبکه اول رفت.

* با اتخاذ سیاست پخش سریال‌های شبکه اول به صورت یک روز درمیان در سال گذشته، سایر شبکه‌های تلویزیونی نیز برای مدتی به این شیوه تمایل نشان دادند؛ به نحوی که شبکه دو سیما با پایان تعطیلات نوروز این شیوه پخش را در خصوص سریال «به خاطر من» اعمال کرد؛ با این حال دیری نپایید که این شیوه پخش نه تنها در شبکه دو ادامه نیافت که شبکه اول نیز به تدریج شیوه قدیم پخش هفتگی سریالها را ترجیح داد.

* شبکه چهار سیما با آغاز سال 87 شعار «تماشا و تفکر» را برای خود انتخاب و به صورت میان برنامه پخش کرد؛ البته این شعار در ادامه چندان در بین برنامه‌ها استفاده نشد.

* در هفته‌ی آخر خرداد ماه، موبایل‌های بسیاری در استودیو‌های برنامه‌های زنده تلویزیونی زنگ خورد. علیرضا زرین‌دست در برنامه‌ی رضا رشیدپور، یک دکتر در برنامه‌ی پزشکی شبکه‌ی خبر و محمود یاوری در برنامه‌ی «ورزش از نگاه دو» افرادی بودند که زنگ موبایلشان در زمان‌هایی نامناسب از پخش زنده شروع به زنگ زدن کرد. در سال جاری حتی به هنگام پخش یکی از قسمتهای سریال «یوسف پیامبر(ع)» که آذر ماه به روی آْنتن رفت، صدای نویز موبایل شنیده شد.

* گوینده‌ی یکی از بخش‌های خبری تلویزیون خردادماه امسال به هنگام اعلام خبری به اشتباه از عبارت «عنوان مجهول خلیج‌فارس» (!!) استفاده کرد. اواسط خردادماه هم گوینده‌ یکی از بخش‌های خبری شامگاهی شبکه‌ی خبر، به اشتباه از عنوان «خلیج‌خزر»(!) درخبر استفاده کرد که این اشتباه بلافاصله پس از اتمام همان خبر توسط گوینده اصلاح شد.

* فیلم «اسباب‌ بازی فروشی شگفت‌انگیز» درحالی 26 فروردین‌ماه از شبکه دو سیما پخش شد که باند صدای دوبله فارسی و زبان اصلی )انگلیسی) همزمان باز بود و مدت 50 دقیقه این فیلم با دو صدا به روی آنتن رفت. پس از مدتی پخش این فیلم سینمایی قطع و ضمن عذرخواهی از مخاطبان اعلام شد که «اسباب‌بازی فروشی شگفت‌انگیز» دوشنبه هفته بعد روی آنتن می‌رود. یکشنبه(30 تیر ماه) نیز پخش فیلم «بی‌گناهان» از سینما اقتباس با مشکلاتی در دوبله و صدا همراه بود. این فیلم که با دوبله قدیمی به روی آنتن رفت، در دقایقی نسبتا طولانی در بخش‌های مختلف، به دلیل نداشتن صدای دوبله با زبان اصلی و زیرنویس فارسی پخش شد.

* در سال جاری بسیاری از بخش‌های خبری از تصاویر اشتباه برای اخبار خود استفاده کردند؛ از این دست اشتباهات می‌توان به خبر ساعت 19 شبکه اول اشاره کرد که چهارشنبه (13 شهریورماه) برای خبری درباره نشست بروکسل از زیرنویس «توقف خودروهای فرسوده بدون بیمه شخص ثالث» استفاده کرد! اخبار ورزشی ساعت 9 و 30 دقیقه شبکه خبر نیز پنج‌شنبه(14 شهریورماه) از تصویر دیدار هادی ساعی با رییس‌جمهور برای خبری درباره رقابت تیم کشورمان در جریان بازی‌های بسکتبال جوانان آسیا استفاده کرد. نهم مهرماه امسال هم بخش خبری ساعت 7 صبح شبکه اول، در خبری درباره‌ی بررسی وضعیت مالی بوش در کنگره آمریکا، از تصویر علی‌اصغر سلطانیه در آژانس هسته‌یی استفاده کرد. شبکه خبر، 14 آذرماه از عکس روابط عمومی سابق آموزش و پرورش برای مدیر جدید روابط عمومی این وزارتخانه استفاده کرد که البته در پایان این بخش خبری، گوینده ضمن عذرخواهی از مخاطبان، اشتباه خود را اصلاح کرد.

* در سال جاری علاوه بر انتخاب تصاویر اشتباه برای برخی خبرها، بخشهای خبری از زیرنویس‌های اشتباه هم برای معرفی افراد استفاده کردند؛ برای مثال اخبار علمی - فرهنگی شبکه دو سیما، 21 شهریورماه در گزارشی درباره‌ی روز ملی سینما، به اشتباه از نام امیر قادری به صورت زیرنویس برای مصاحبه با حمیدرضا صدر استفاده کرد. خبر ساعت 19 شبکه یک، چهارم فروردین‌ماه از زیرنویس اشتباه دکتر گویا (رییس مرکز مدیریت بهداشت) برای مدد (رییس مرکز اطلاعات و آمار ایران) استفاده کرد. این اشتباه پس از چند لحظه اصلاح شد و سپس گفت‌وگو با دکتر گویا به روی آنتن رفت.

* امسال برخی از گویندگان شبکه‌های خبری از تصاویر خبری جاماندند که این امر اشتباهاتی را هم باعث شد؛ برای مثال در روزهای پایانی آذرماه امسال درحالی که گوینده اخبار استان‌های شبکه تهران سعی داشت به سرعت متن خبرها را بخواند، اما باز هم متن خبر از تصاویر عقب‌تر بود؛ بر این اساس دراین بخش خبری، برای لحظاتی خبر گازرسانی ساوجبلاغ با تصاویر آجیل‌ شب یلدا که به خبر بعد مربوط بود، همزمان شد. سوم مهر ماه گوینده اخبار ورزشی ساعت 19و 45 دقیقه، در حین خواندن مسابقات فوتبال میان چند تیم‌ باشگاهی خارجی، درحالی‌که از متن صفحه نمایشگر عقب مانده افتاده بود، نتوانست بازی تیم‌های آخر را اعلام کند؛ او که از این مسأله دستپاچه شده بود، خطاب به تماشاگران گفت که کم‌توجهی کرده و نتوانسته بازی آخر را بخواند.

* استفاده از عبارات اشتباه خصوصا برای اسامی مطرح و شناخته شده، از سوی برخی گویندگان بخش‌های خبری به ثبت رسید. برای مثال آبان‌ماه امسال گوینده یکی از بخش‌های خبری تلویزیون به‌هنگام معرفی یکی از کتاب‌های مجسمه‌سازی، از عبارت «میکل‌ آنجلو» به جای «میکل آنژ» استفاده کرد! گوینده‌ی اخبار علمی-فرهنگی شبکه‌ی دو سیما، سه‌شنبه(25 تیرماه) نام کارگردان فیلم «پسر جهنمی»، «گیلرمو دلتورو» را به اشتباه گیرمول دل مورو اعلام کرد. گوینده شبکه خبر هم در عصر یکی از روزهای آخر فروردین‌ماه از دانش جعفری(وزیر سابق اقتصاد) با عنوان اشتباه دانش‌ آفرین یاد کرد.

* در نخستین روز تغییر ساعت رسمی کشور، تله‌تلکس سیما با همان ساعت قبلی، زمان را اعلام می‌کرد و شبکه خبر هم برخلاف معمول تا حوالی عصر، در گوشه بالا و سمت راست صفحه تلویزیون، ساعت را درج نکرده بودند.

* کارتون «پت‌ومت» آبان‌ماه امسال صحنه‌های مربوط به درست‌کردن شراب را برای کودکان پخش کرد که حرف و حدیث‌های بسیاری را به همراه داشت؛ البته در ادامه مدیر گروه کودک‌ و نوجوان شبکه دو از اخراج ناظر پخش این برنامه خبر داد.

تازه‌های تلویزیون در سال 87

* برنامه «لحظات خوش» شبکه دو سیما که با حضور یک مجری هر بار به تکرار برخی قسمت‌های برنامه طنز «ساعت خوش» اختصاص داشت، دوشنبه (31 تیر ماه) به خانواده‌ها هشدار داد تا وجه طنز این آیتم‌ها را برای کودکان خود توضیح دهند تا مبادا در بازی‌های خود از این شوخی‌ها استفاده کنند.

* همزمان با بحران کمبود برق و آب در کشور، برنامه‌های مرتبط و حتی غیرمرتبط مخاطبان را به صرف جویی در مصرف برق تشویق کردند؛ برای مثال مجری ویژه برنامه‌ی ورزشی جام ملت‌های اروپا، هر شب به هنگام پخش این برنامه اعلام می‌کرد که به علت صرفه‌جویی در مصرف برق، با چراغ خاموش در استودیو همراه با سایر مهمانان این مسابقه فوتبال را تماشا می‌کنند. برنامه‌های کودک تلویزیون نیز در ایام تابستان از زیرنویس‌های هشداردهنده به زبان کودکان و با هدف تشویق آنان به مصرف بهینه آب و برق استفاده کردند.

* برنامه‌ی «سینما اقتباس» از نخستین روز پخش، سعی بر معرفی فیلم هفته‌ی آینده‌اش را داشت تا از این طریق به مخاطبان خود فرصت دهد که با مطالعه‌ی کتابی که فیلم براساس آن ساخته شده راحت‌تر به تماشای آن بنشینند. برنامه «سینما یک» نیز در سال جاری مسابقه پیام کوتاه برای مخاطبان خود برگزار کرد و از این طریق فیلمهایی را که پخش کرده بود، به نقد گذاشت؛ این برنامه حتی بینندگان خود را تشویق کرد که با ارسال نقدهای خود، به برترین‌ها جایزه می‌دهد.

* در سال جاری شبکه‌های تلویزیونی در ارائه تصاویری که با اذان همراه می‌شوند، خلاقیت به خرج دادند؛ برای مثال شبکه خبر در اقدامی جدید، در تابستان امسال اذان خود را بر روی تصاویری از فیلم «محمد رسول‌الله» به روی آنتن برد و پیش از آغاز اذان نیز بخش‌هایی از دیالوگ این فیلم را پخش کرد. شبکه دو نیز در روز کودک و تلویزیون، اذان خود را توسط یک کودک اجرا کرد و شبکه‌ی اول نیز با تصاویر انیمیشنی اذان را برروی آنتن می‌برد.

* در پی تغییر و تحولات در معاونت سیما برخی بخش‌های خبری پس از چند سال به شبکه‌ای دیگر منتقل شدند تا با تعریف شبکه همخوانی داشته باشند؛ برای مثال اخبار علمی - فرهنگی شبکه دو که چند دهه از این شبکه پخش می‌شد، با تعریف جدید این شبکه به عنوان شبکه کودک، به شبکه چهارسیما منتقل شد. ضمن این که اخبار جوانه‌های شبکه اول هم به شبکه دو آمد.

اتفاقات غیرمنتظره‌ سال 87

* در سال جاری برخی فیلم‌ها همزمان با دو عنوان به مخاطب معرفی شدند؛ بر این اساس برنامه‌ی «سینمایک» پنج‌شنبه (13 تیرماه) فیلم «Proof» را با عنوان «اثبات» به بینندگان معرفی کرد. این درحالی است که یکی از منتقدان سینما و تلویزیون که با عنوان کارشناسان دراین برنامه حاضر شده بود، بهترین عنوان برای این فیلم را «راه‌حل» دانست و در تمام مدت‌ فیلم را با این عنوان تحلیل کرد. این اتفاق در سال جاری حتی در خصوص فیلم‌های نوروزی شبکه چهار سیما نیز رخ داد و فیلم‌هایی چون «حرفه ایتالیایی» و «1408»، همزمان با عناوینی چون «خلاف از نوع ایتالیایی» و «اتاق 1408» هم به مخاطب معرفی شدند.

* تغییر نام فیلم‌های شناخته شده، اتفاق دیگری بود که امسال هم رخ داد؛ بر این اساس فیلم سینمایی «چشم در برابر چشم» درحالی جمعه در قالب برنامه «صد فیلم» به روی آنتن رفت، که به رغم شناخته شده بودن این فیلم در بین علاقه‌مندان سینما، ساخته جان شله‌زینگر با عنوان نامعمول «تلافی» به روی آنتن رفت. نام فیلم «در درون طبیعت وحشی» به کارگردانی شون پن هم با نام «در دل طبیعت» به تازگی از «سینما پنج» به روی آنتن رفت.

* در سال گذشته پخش بسیاری از سریال‌ها، پس از به روی آنتن رفتن چند قسمت، به روز دیگری موکول شدند؛ این اتفاق را در خصوص سریال‌های «روزگار قریب»، «آیینه‌های نشکن» و «مرگ تدریجی یک رویا» و غیره اتفاق افتاد.

* برنامه‌ی «دوقدم مانده به صبح» تیرماه امسال به هنگام حضور رضا کیانیان و صحبت او درباره‌ی «خانه‌ای روی آب» قطع شد. چند روز بعد این برنامه با حضور دکتر میرعابدینی به روی آنتن رفت که پس به میان آمدن بحثی درباره‌ی جلال آل احمد و غلامحسین ساعدی، برنامه برای لحظاتی قطع شد.

* در سال جاری در تبلیغات تلویزیونی یکی از بانک‌ها از چهره و صدای استاد شهریار استفاده شد. تبلیغات تلویزیونی بانک‌ها و سایر شرکت‌های تولیدی نیز خصوصا در اوایل امسال با بهره‌گیری از فیلم‌های «زورو»، «یانگوم»، «ایندیانا جونز» و انیمیشن «ماشین‌ها» ادامه یافت. پس از حضور شخصیت‌هایی چون زورو، یانگوم و ایندیانا جونیز در آگهی‌های بازرگانی، یکی از شرکت‌های الکترونیکی در تبلیغ خود از بازیگری جوان برای تداعی کردن شخصیت شرلوک هولمز استفاده کرد؛ این درحالی است که شباهت این بازیگر با کارآگاه افسانه‌ای تنها در پوشیدن بارانی و کلاه بود.

* همزمان با ماه رمضان ترتیب سریال‌ها مناسبتی سیما در مواردی به هم ریخت؛ این مسأله حتی روی پخش سریال‌های هفتگی تلویزیون هم تأثیر گذاشت، به نحوی که سریال «یوسف پیامبر(ع)» به جای پخش در جمعه شب، شنبه (30 شهریورماه) به جای «روز حسرت» پخش شد.

* تلویزیون برای تکذیب یکی از گزارش‌های خبری خود درباره کنکوری‌های معترض به سازمان سنجش، اواخر مهر ماه امسال گزارشی را با نمایش چهره این جوانان برای نشاندن غیرواقعی بودن ادعاهای آنان به روی آنتن فرستاد. اتفاقا گزارشگری که این گزارش را در گفت‌وگو با کنکوری‌های معترض تهیه کرده بود، چندی بعد در اقدامی نو برای تهیه‌ی گزارشی از یک پادگان، سر خود را تراشید و در میان سربازان رفت و گزارش خود را از سربازخانه به روی آنتن فرستاد که خوشبختانه این گزارش تکذیب نشد.

* گوینده مسابقه تیم‌های فوتسال ایران و ایتالیا، به هنگام زدن گل برتر ایران، برای لحظاتی اشک شوق ریخت. براین اساس کارگردان برنامه با نمایش تصویر وی، سعی کرد این حس را به مخاطب تلویزیون نیز منتقل کند. این مجری تلویزیونی پیش از این نیز از سازندگان ویژه برنامه جام ملت‌های اروپا برای این که صحنه را به گونه‌ای طراحی کرده بودند که اجازه دهد او روی صندلی بنشیند، تشکر کرد!

* دوشنبه 20 آبان‌ماه برنامه «90» به رغم مشکل ارسال پیام کوتاه، مسابقه‌ی sms خود را برگزار کرد که به شدت با کاهش حجم شرکت‌کننده مواجه بود.

گزارش‌ها از سرویس تلویزیون ایسنا: پیوند مرزوقی، عاطفه کربلایی و بهناز معزی