تبلیغات در مدیانیوز

 

آخرین اخبار


- چرا «اکونومیست» نداریم؟
- پشت‌ پرده تجارت «لایک» و «فالو» در ایران
- کتاب جدید: سیاست‌گذاری و مدیریت رسانه
- سه دایره روزنامه‌نگاری بحران
- کتاب جدید: سیاست‌ و رسانه در دموکراسی‌های نو ظهور
- برگزاری کنفرانس بین‌المللی روزنامه‌نگاری، تبلیغات و مطالعات رسانه در تایوان
- برگزاری کنفرانس اروپایی رسانه، ارتباطات و فیلم در انگلیس
- کتاب جدید: دین و مبانی ارتباطات
- رسانه‌هایی که حضورشان در نمایشگاه مطبوعات قطعی شد
- رابطه فیس‌بوک و آژانس‌های جاسوسی آمریکا زیر ذره‌بین اروپا

 

گروه خبری: دنیای اینترنت

تاریخ ارسال: دوشنبه، 2 تیرماه 1393  

 

بشمار وب: یک، دو، سه، چهار

 
 

نگاهی به سیر تحولات فناورانه وب 

 
 

محمد مهدی مولایی - وب را از مهم‏ترین فناوری‏های قرن بیست و یکم دانسته‏اند که عرصه‏های مختلف زندگی را متحول کرده است. از همین روست که سرعت بالای تحولات اجتماعی-اقتصادی-فرهنگی در سال‏های اخیر را می‏توان مرتبط با سرعت قابل توجه تحولات وب دانست. در عمر کمتر از ربع قرن دنیای وب، تحولات قابل توجهی رخ داده است که می‏توان آنها را «تغییرات پارادایمی» (Paradigm Shift) دانست. این تغییر و تحولات دنیای وب در قالب نسل‏هایی که با اعداد 1 به بالا مشخص می‏شوند نام‏گذاری شده‏اند.

Web-1%2C2%2C3%2C4%20shape.jpg

در حالی که وب اولیه بر مبنای ایده توزیع و انتشار آزادانه اطلاعات در سطح جهانی شکل گرفته بود و این رویه در دهه اول فعالیت وب مسلط بود، در دهه بعدی شاهد برجسته شدن نقش کاربران و تغییر جایگاه آنها بودیم و اینچنین بود که وب 2 (Web 2.0) متولد شد. در حال حاضر، حدود یک دهه است که وب 2 جریان مسلط در دنیای اینترنت است و اغلب کارشناسان دنیای مجازی در مورد تعریف و ابعاد آن توافق دارند. آنچه درباره نسل‏های سوم، چهارم و بالاتر وب گفته می‏شود ایده‏پردازی‏های آمیخته با گمانه‏زنی است که هنوز در مورد آنها توافق وجود ندارد.

در اینجا قصد داریم دیدگاه سن مورونایساو (San Murugesan) در خصوص تحولات دنیای وب را مرور کنیم. مورونایساو (2010) با مشارکت ده‏ها تن از کارشناسان دنیای وب کتابی در 50 فصل به‏نگارش درآورده که در آن جنبه‏های مختلف تحولات وب مورد توجه قرار گرفته است. این کتاب با مرور دیدگاه‏های مختلف درباره وب، ویژگی‏های چهار نسل گذشته، حال و آینده وب را بر می‏شمرد و از عنوان Web X.0 برای نسل‏های آینده وب استفاده می‏کند.

رابطه نسل‏های وب با یکدیگر رابطه تکاملی است. به‏عبارت دیگر در هر نسل، وب در مسیری تکاملی با جهش قابل توجه مواجه می‏شود. از این رو همان‏طور که در «شکل» می‏بینید این نسل‏های وب در دل یکدیگر قرار دارند. به‏عبارتی وب 2 عبارت است از وب 1 به‏علاوه وب 2 و به همین ترتیب وب 3 معادل ویژگی‏های وب 1، وب 2 و وب 3 با هم است. به همین دلیل است که شیوه نمایش نسل‏های وب مانند نحوه نامیدن روند تکاملی نرم‏افزارها در نظر گرفته شده است. پس روند ارتقای نسل‏های وب، به‎صورت همزیستی آنها با یکدیگر و نه جایگزینی است. از دیدگاه مورونایساو یکی از بهترین شیوه‏های تمایز نسل‏های وب از یکدیگر توجه به این است که چه کسی یا چه چیزی در محور فعالیت‏ها قرار دارد. بر این اساس وب 1 درباره متصل کردن اطلاعات، وب 2 درباره متصل کردن افراد، وب 3 ادغام داده‏ها، دانش و اپلیکشن‏هاست به ترتیبی که وب به شیوه معنادارتری فعالیت کند و تبدیل به یک پلتفرم مشترک شود و وب 4 تلاش می‏کند قدرت انسان و هوشمندی ماشین در «وبِ همه‏جاحاضر» را مهار کند. عناوین اصلی نسل‏های چهارگانه وب در قالب «جدول» خلاصه شده است.

Web-1%2C2%2C3%2C4%20table.jpg

وب ۱: اطلاعات محور (Info-Centric)

وب 1 رسانه‏ای برای انتشار یک‏طرفه اطلاعات در بستری جهانی بود. با شکل‏گیری وبِ اولیه دسترسی آسان به اطلاعات از طریق مرورگرهای وبی برای همه کاربران فراهم شد. مهم‏ترین پیشرفت‏ها در وبِ اولیه، ایجاد پروتکل‏هایی مانند اچ.تی.تی.پی (HTTP)، زبان‏های برنامه‏نویسی نشانه‏گذاری مانند اچ.تی.ام.ال (HTML) و ایکس.ام.ال (XML)، زبان‏های برنامه‏نویسی با محوریت وب مانند جاوا (Java) و جاوااسکریپت (JavaScript) و انواع مرورگرهای وب بود. وب 1 ابتدا موجب توسعه در موضوعات خاصی از جمله فعالیت‏های علمی و دانشگاهی شد و سپس در عرصه‏های تجاری نیز مورد توجه قرار گرفت. توسعه یافته‏ترین محصولات وب 1 را می‏توان وب‏پورتال‏ها دانست که در آنها دسترسی به انواع اطلاعات مورد نیاز در عصر وب اطلاعات‏محور تسهیل شده بود.


وب ۲: مردم محور (People-Centric)

اصطلاح وب 2 را نخستین بار تیم اوریلی در سال 2004 برای اشاره به پیشرفت‏های وب در مسیر مشارکتی شدن به کار برد. در وب 2 برخلاف وب 1 که کاربران تنها دریافت‏کنندگان اطلاعات منتشر شده بودند، هر کاربر می‏تواند تولیدکننده، به‏اشتراک‏گذارنده و توزیع‏کننده اطلاعات هم باشد. بدین ترتیب شبکه‏ای از تعاملات اطلاعاتی بین کاربران ایجاد می‏شود. مهم‏ترین ابزارهای وب 2 رسانه‏های معروف به اجتماعی هستند، از این‏رو این تغییر پارادایمی را «انقلاب اجتماعی» نامیده‏اند. بدین ترتیب رسانه یک‏طرفه وب به رسانه مشارکتی تبدیل و ادعا شد فضایی دموکراتیک در دنیای وب ایجاد خواهد شد. وبلاگ‏ها، شبکه‏های اجتماعی آنلاین، ویکی‏ها، میکروبلاگ‏ها، فضاهای به‏اشتراک‏گذاری لینک، عکس، متن و فیلم از جمله مهم‏ترین دستاوردهای عصر وب 2 هستند. وب 2 اثرات قابل توجهی بر مناسبات سیاسی-اجتماعی داشته و دنیای کسب‏وکار و بازاریابی را نیز دست‏خوش تغییرات بسیاری کرده است.


وب ۳: ماشین محور (Machine-Centric)

اصطلاح وب 3 نخستین بار در سال 2006 به‏کار گرفته شد. هفت سال زمان طی شده کافی نبوده است تا تعریف دقیق و مورد اجماعی از این نسل جدید وب حاصل شود. وب معنایی (Semantic Web) و وب معنی‏دار (Meaningful Web) عناوین دیگری برای این دوره هستند. از نگاه مورونایساو در این دوره از وب، تعاون و همکاری غیررسمی و سازمان‌نیافته در جهت کمک متقابل (Cooperation) برقرار است. در این دوره تلاش می‏شود با استفاده از هوشمندی ماشین، گردآوری، مدیریت و عرضه اطلاعات تسهیل شود. در این نسل به زمینه (Context) فعالیت وبی اهمیت قابل توجهی داده می‏شود و عرضه اطلاعات به‏کاربران بر اساس عوامل شخصی تنظیم خواهد شد. در حال حاضر وب 2 جریان اصلی در دنیای وب است و در مراحل ابتدایی وب 3 قرار داریم.

شبکه‏های اجتماعی معنایی، موتورهای جست‏وجوی معنایی، سیستم‏های ایمیل معنایی، سی.ام.اس‏های (CMS) معنایی از جمله محصولات این نسل از وب هستند که هم‏اکنون نمونه‏های اولیه و آزمایشی آنها در دنیای اینترنت قابل دسترس هستند.


وب ۴: عامل محور (Agent-Centric)

نسل چهارم وب هنوز آغاز نشده و در مورد آن گمانه‏زنی‏های متفاوتی وجود دارد. مورونایساو، وب هوشمند (Smart Web) و وب زیرک یا باهوش(Intelligent Web) را از دیگر عناوین مناسب برای این دوره می‏داند. در این دوره سطح سازمان‌یافته‌تری از همکاری در راستای هدف واحد (Collaboration) برقرار است. لایه‏های عمیق‏تر و پیچیده‏تری از هوشمندی در این نسل وب ایجاد خواهد شد و تلاش می‏شوند قدرت کاربران از سویی و هوشمندی ماشین از سوی دیگر مهار شده و در قالبی یکپارچه سامان یابد. در چنین فضایی که وب همه‏جا از افراد گرفته تا اشیاء را در بر می‏گیرد، سطح بالایی از همکاری در بین عوامل متصل به‏هم وجود دارد.

Murugesan, San (2010) "Handbook of Research on Web 2.0, 3.0, and X.0: Technologies, Business, and Social Applications", Information Science Reference.

منبع:
محمد مهدی مولایی، ماهنامه دنياي كامپيوتر و ارتباطات، سال چهاردهم، شماره 129، آبان 1392

 
 

ارسال مطلب به:

Cloob del.icio.us  Digg    
 

 

 

 رسانه‌های جمعی | رسانه‌های اجتماعی | رسانه‌های دیجیتال | رسانه‌های شخصی | روزنامه‌نگاری | علوم ارتباطات | زندگی رسانه‌ای | تبلیغات | سازمان‌های رسانه‌ای | رویدادها

صفحه اول |
راهنمای روزنامه‌نگاران | راهنمای دانشگاه و آموزش | رسانه‌های اجتماعی | برچسب‌ها | پیوندها | نقشه ‌سایت | تبلیغات | درباره ما | RSS

 
 
صفحه اول
رسانه‌های جمعی
رسانه‌های دیجیتال
رسانه‌های شخصی
رسانه‌های اجتماعی
سازمان‌های رسانه‌ای
رویدادهای رسانه‌ای
زندگی رسانه‌ای
علوم ارتباطات
روزنامه‌نگاری
تبلیغات
 
خبرنامه

با وارد کردن ایمیل و مشترک شدن در خبرنامه، مطالب روزانه ارسال می‌شود

 

 

 

 
info-at-medianews.ir Feed Google Plus Twitter Facebook