گر به قدر سوزش دل چشم من‎ ‎بگريستي

بر دل من مرغ و ماهي تن به تن بگريستي

صد هزاران ديده بايستي دل ريش مرا

تا به هر يک خويشتن بر خويشتن بگريستي

‏«خاقاني»

‏ بدرود با دکتر کاظم معتمدنژاد، بدون هيچ تعارف و شعاري حقيقتاً سخت و جانکاه است. خبر بسيار تلخ و تکان دهنده بود.

استاد دکتر کاظم معتمدنژاد از ديار فاني رخت بربست و رفت. در اين فرصت کوتاه به نشانه‌هايي از ويژگيهاي برجسته شادروان معتمد نژاد اشاره مي‌کنم تا ضمن تجليل و بزرگداشت از مساعي ارزنده و يادگارهاي علمي و پژوهشي او، جوانان و پويندگان راه دانش و اخلاق الگويي درخشان و اميد بخش را در مقابل خود به نظاره بنشينند. نکات معروضه ذيل حاصل مشاهدات عيني و تجربيات شخصي است. زيرا اين نگارنده از زمره نخستين دانشجويان و شاگردان وي در دانشکده‌اي بودم که در واقع بنيانگذار آن، او بود.‏

‏1- نزديک به نيم قرن پيش و دقيقاً در نيمه دوم سال 1346 خورشيدي اولين کنکور وروديه اولين مرکز آموزش عالي علوم و ارتباطات در ايران يعني"مؤسسه عالي مطبوعات و روابط عمومي" که بعداً به دانشکده علوم ارتباطات تغيير نام يافت در تهران برگزار شد که راقم اين سطور نيز در شاخه روابط عمومي و تبليغات آن پذيرفته شدم. در همان سال تعداد 400 دانشجو در رشته‌هاي روزنامه نگاري و روابط عمومي در دانشکده ياد شده به امر آموزشهاي نظري و عملي اشتغال يافتند.

با اينکه سرمايه گذار و مؤسس رسمي اين واحد بزرگ دانشگاهي يکي از معاريف سياسي و دانشگاهي کشور که مؤسسه عظيم و گسترده کيهان را نيز در اختيار داشت، بود و فردي از رجال بازنشسته نيز رياست آنرا به عهده داشت و دکتر معتمدنژاد در سمت معاونت اين مؤسسه و دانشکده انجام وظيفه مي‌کرد، اما از همان بدو امر معلوم شد که طّراح و پيشنهاد دهنده و ايده پرداز و پيگيري کننده تأسيس اين دانشکده که انصافاً نقطه عطفي در سير تطورآموزش علوم ارتباطات در ايران محسوب مي‌گرديد، شخص دکتر کاظم معتمد نژاد بوده است و در اين راستا نيز امور دانشکده و تنظيمات و ساماندهي آن عملاً بر محور وجود وي در گردش و چرخش قرار داشت. لذا نام اين عزيز همواره به عنوان بنيانگذار واقعي دانشکده علوم ارتباطات در ايران خواهد درخشيد و به همين مناسبت از سوي جامعه رسانه‌اي کشور به او با افتخار لقب پدر علوم نوين ارتباطات در ايران اهداء شد.

2-دکتر معتمد نژاد رويي گشاده و زباني نرم و تبسمي شيرين بر لب داشت، اما شيوه تدريس روزنامه‌نگاري او در کلاسها بسيار جدي، منظم و همراه با آموزشهاي وسيع کاربردي بود و همين خصلتهاي خوب معلمي او بود که شاگردان قديمي اش از زبده‌ترين روزنامه نگاران و ارتباط گران کشور محسوب مي‌شدند.

3- استاد معتمد نژاد آثار مرجعي را به يادگار گذاشت که مرور زمان هرگز نتوانست دانش پژوهان ارتباطات را از مراجعه و بهره‌مندي از آنها بي نياز کند. کتابهاي بسياري که از چندين دهه پيش در حوزه روزنامه نگاري و شاخه‌هاي ديگر ارتباطات تأليف شده کلاً با رويکرد و استناد به منابع ارزشمند تأليفي دکتر معتمدنژاد بوده است.

4-گفتني است که محبوبيت و مقبوليت دانشمندان و نويسندگان و هنرمندان تنها به اعتبار داشته‌هاي علمي و مهارتهاي مکتسبه آنها نيست و در اين وادي خصائل نيک انساني و رفتارهاي دلپذير مردمي در کار است. انصافاً دکتر معتمد نژاد از صفات حسنه و حميده هيچ کم نداشت. دعوت براي شرکت در مجامع رسانه‌اي و علمي را حتي در سطوح نه چندان بالا مي‌پذيرفت، فروتني و ادب از اوصاف بارز و آشکار وي بود. به ياد دارم که چند سال پيش مسئول روابط عمومي کميته امداد که از دانشجويان قديمي استاد بود از ايشان دعوت کرد تا در گردهمايي و نمايشگاه شبانه‌اي که براي معرفي و فروش مصنوعات دستي اعضاء معلول کميته تدارک ديده است شرکت کند. استاد معتمد نژاد پذيرفت و اينجانب نيز در معيت ايشان بودم و در آن شب زمستان سرد و باراني در آن جمع کوچک شرکت کرد و به تشويق آنها همت گمارد.

5- درست است که ماندن در وطن و خدمت به مردم از وظايف ذاتي و حتمي همگان است و از اين بابت بر هيچکس منّتي نيست، اما در چندين دهه اخير که بنا به شرايط، انبوهي از تحصيلکرده‌ها و استادان دانشگاهي گروه گروه براي کار و تدريس و زندگي به خارج رفتند، دکتر معتمد نژاد هرگز سنگر استادي و تدريس دانشگاهي را در ميهن دل سپرده خود، ايران، ترک نکرد و حتي با اصرار دانشگاههاي معتبر فرانسه که به خوبي استاد را مي‌شناختند و از ذخاير علمي وي مطلع بودند براي اينکه ردّ احسان نکرده باشد تنها در چند نوبت به طور موقت و زمان محدود، به فرانسه عزيمت کرد و پس از چند کنفرانس و تدريس چند واحد درسي به وطن بازگشت.

6-دکتر معتمد نژاد به آزاديهاي فردي و اجتماعي و به ويژه آزادي رسانه‌ها و مطبوعات اعتقاد کامل داشت و به مبحث افکار عمومي سخت دلبسته بود و احترام مي‌گذاشت. اما کليد واژه سخنان و نوشته‌هاي او درباره آزادي مطبوعات "مسئوليت" بود. او همواره به مسئوليت شناسي اصحاب رسانه‌ها و امانت داري در کسب و نشر خبر تأکيد فراوان داشت.

7- نقش مفيد استاد معتمد نژاد در توسعه و گسترش دانشکده علوم ارتباطات و دعوت از استادان توانا و تأسيس دوره‌هاي عالي آموزشي مربوطه و حمايتهاي وي از استادان و دانشجويان روابط عمومي و توسعه و ارتقاي سطح آموزشي و حرفه‌اي رشته‌هاي گوناگون ارتباطي نيز پوشيده نيست.‏

سخن پاياني

استاد دکتر کاظم معتمد نژاد از ميان دوستداران و شاگردان قديم و جديدش رفته است، اما نام و ياد و يادگارهايش باقي و جاودان است.

روانش شاد باد و راهش پر رهرو.‏

کاظم متولّي

منبع: روزنامه اطلاعات