همشهری، فتانه انفرادی - استفاده یا عدماستفاده از چهرههای سرشناس و محبوب، بهویژه بازیگران تلویزیون، سینما، تئاتر و همچنین چهرههای شناختهشده ورزشی در تبلیغات، از موضوعاتی است که همواره کارشناسان رسانه و تبلیغات در مورد آن سخن به میان آوردهاند
بهگونهای که برخی موافق استفاده از این چهرهها در تبلیغات هستند و گروهی دیگر استفاده از این چهرهها را فقط با رعایت برخی ملاحظات میپذیرند.
از سوی دیگر، درحالیکه استفاده از تصویر چهرههای شناختهشده و مشهور در تبلیغات تجاری ایران ممنوع است اما برخی معتقدند که در این زمینه نیز دوگانگیهایی مشاهده میشود.
مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، برای بررسی این موضوع، نخستین نشست تخصصی با عنوان بررسی حضور چهرههای ورزشی و هنری را در تبلیغات برگزار کرد.
دکتر محمد سلطانیفر، مدیر گروه پژوهشهای رسانهای مرکز تحقیقات استراتژیک گفت: هدف از برپایی این نشست، آن است که مشخص شود آیا استفاده از چهرههای سرشناس در تبلیغات نتایج مثبت به همراه دارد یا منفی؟
وی افزود: متأسفانه در این زمینه هنوز تصمیم خاصی گرفته نشده و به همین دلیل نگاه مدیران و مسئولان نیز نسبت به این موضوع، متضاد است. وی گفت: مهمترین مشکل در این زمینه، آن است که متولی واحدی در این زمینه وجود ندارد.
دکتر محمود محمدیان، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز در این زمینه گفت: برای استفاده از چهرهها و افراد سرشناس در تبلیغات، باید قواعد حرفهای به بهترین شکل مطلوب رعایت شود.
به سخن دیگر، برای بررسی بودن یا نبودن افراد مشهور در تبلیغات، ابتدا باید فضای تبلیغات را بررسی کرد.اگر این فضا در همه ابعاد مطلوب باشد، حضور چهرههای سرشناس در تبلیغات مانند چهرههای سینمایی، بازیگران و ورزشکاران، میتواند باعث موفقیت محصولات و کالاها شود؛ البته مشروط به آنکه افراد مشهور، رفتار حرفهای از خود نشان دهند.
این کارشناس تبلیغات اظهار داشت: استفاده از افراد سرشناس که در جامعهشناسی تحت عنوان رهبران فکری و در بازاریابی با عنوان افراد صاحب نفوذ از آنها یاد میشود، میتواند برای آنها و نیز صاحبان صنایع مفید باشد.
در این زمینه، دکتر صادق زیباکلام، استاد دانشگاه نیز گفت: دیدگاهی که در حال حاضر، در زمینه حضور چهرهها و افراد سرشناس در تبلیغات وجود دارد آن است که از این افراد نمیشود در تبلیغات استفاده کرد اما به اعتقاد من، اشکال اساسی آن است که آییننامه، قانون و ضابطهای در این خصوص وجود ندارد و مسئولان نیز در این باره سلیقهای عمل کردهاند.
همچنین مازیار ناظمی، کارشناس ارتباطات اظهار داشت: راهکار رفع این دوگانگی آن است که تصدیگری دولت در این زمینه کم شود و تنها نظارت کند تا در این مورد استفاده شخصی نشود؛ البته نه نظارتی که جلوی بخش خصوصی گرفته شود.
رضا رویگری، بازیگر تلویزیون و تئاتر نیز گفت: بهنظر من، حضور چهرههای ایرانی در تبلیغات بهمراتب بهتر از آن است که در این عرصه، فرصت را به جایگزینهای خارجی بدهیم.
علی انصاریان، فوتبالیست هم اظهار داشت: حضور چهرهها در تبلیغات، میتواند مفید باشد؛ البته باید بین کالای تبلیغ شده و چهرهای که آن را تبلیغ میکند، تناسبی وجود داشته باشد.