بی.بی.سی، ین مکنزی - آیا شبکهها اجتماعی و ارتباطات تلفنی آتشبیار خشونتهای این آخر هفته در لندن بودند؟
عدهای از سیاستمداران، ستوننویسهای مطبوعات و مقامهای پلیس به طور مشخص عقیده دارند که مسنجر (پیام رسان) بلکبری و توئیتر در این ماجرا نقش عمدهای بازی کردهاند.
بیشک، عدهای از کسانی که در این ماجراها دست داشتهاند، دوست داشتند تا داستان کارهای متهورانهاشان را با تلفن از میان غائله برای بقیه گزارش کنند.
گروه کوچکتری هم بودند که از سر حماقت، با خرابکاری خود عکس یادگاری انداختهاند و روی شبکههای اجتماعی گذاشتند.
عدهای هم نظر دادهاند که بهتر است مکان بعدی برای حمله کجا باشد. همین سبب شده که یکی از مقامهای پلیس لندن بگوید که دستگیری کسانی که در توئیتر اقدام به هدایت خشونتها میکنند را مد نظر دارد.
در این میان هستند کارشناسانی که معتقدند درباره میزان اثرگذاری تکنولوژی در این ماجرا، بزرگنمایی شده است.
نقل قول اشتباهی
در گزارشی که روزنامه "دیلی میل" منتشر کرده پیام توئیتری به این شکل، منتشر شده: "میشنوم که اوضاع تاتنهام دارد شیر تو شیر میشود. نگاه کنید که من هم قاطی میشوم."
اما اگر به صفحه توئیتر کسی که این متن را نوشته سر بزنیم، چیزی که او نوشته را چنین مییابیم: "میشنوم که اوضاع تاتنهام دارد شیر تو شیر میشود. نگاه کنید که من هم میخواهم با تفنگ آبپاشم قاطی ماجرا بشوم."
همانطور که میبینید در تکه دوم نوشته، یک دفعه موضوع شوخی میشود. او نوشته که میخواهد با تفنگ آبپاشش برود به میانه دعوا.
هرچند که یک نماینده مجلس از تاتنهام (محلی که خشونتها از آنجا شروع شد) میگوید که "خرابکاریها در توئیتر برنامهریزی" شده است، اما در صفحههای عمومی توئیتر شواهد چندانی وجود ندارد که نشان دهنده این ماجرا باشد.
کسان دیگری هم چیزهایی نوشتهاند. مثل کسی که اولین بار و تنها در دو کلمه نوشته "خرابکاری در وستفیلد" ممکن است که اصلا این فرد شاهد ماجرا بوده و داشته برای بقیه گزارش میکرده که چه چیزی در تلویزیون میدیده است.
اما چرا این همه نشانههای آغاز تحریکها از توئیتر این همه کم است؟
فردی بنجامین، از مرکز تحقیقاتی "موبایل یوت" معتقد است که این بیشتر سر و صداست: "به محض این که یک نفر در یک گروه از گروههای مسنجر تلفنهای بلکبری یا توئیتر چیزی مینویسد، این بین جوانها مد میشود."
آقای بنجامین میگوید: "آنها حتی شاید به خود آن محل هم نروند، اما دوست دارند که از آن حرف بزنند یا اینکه اسم آن را در نوشتههای خود بیاورند."
بخش خصوصی
جدا از صفحههای عمومی توئیتر، لابد صفحههایی هم هستند که در آنها به صورت خصوصی کسانی از دیگران دعوت میکنند تا به جمع کسانی بپیوندند که در کارزار هستند.
بعد از ماجراهایی که در روز شنبه در تاتنهام رخ داد، عدهای آمدهاند و میگویند که در تلفن بلکبری خود، پیامی گرفتهاند که از آنها برای شرکت در شورشهای بعدی دعوت کردهاند.
استفاده از پیامرسان بلکبری در میان جوانان بریتانیا بسیار طرفدار دارد و در عین حال ایمنی بالایی دارد. برای همین مشخص نیست که از چند نفر برای شرکت در شورشها دعوت شده است.
با این همه طی شرایطی ممکن است که پلیس بتواند از شرکت بلکبری بخواهد تا در تحقیق به پلیس کمک کند.
دکتر کریس گریر، استاد دانشگاه در رشته جامعه شناسی و جرمشناسی، معتقد است که تلفنهای همراه هوشمند، به شورشیان کمک بسیاری کرده است اما آنها نتوانستند کسانی که میلی به حرکات خرابکارانه ندارند را به خود جلب کنند.
او میگوید: "به نظرم در مرحله اول تلفنهای همراه باعث این نشده که مردم به خیابانها بریزند اما بعدا که مردم میخواستند به خیابانها بریزند این تلفنها کلی به کمک مردم آمدهاند که با هم در تماس باشند."
شاهد او برای این ماجرا، شلوغیهایی است که در زمان نشست گروه بیست در لندن رخ داد.
یک گزارش پلیس در این زمینه میگوید که شورشیان از تکنولوژی بیش از پلیس استفاده میکند. در این گزارش آمده که شورشیان با تلفن همراه به هم خبر میدادند که "پلیس در کجا مستقر است" و نباید به کجاها رفت.
شاید بعد از بررسیهای دقیق و بیشتر در این زمینه پلیس بتواند به این کارها عنوان "جرم در شبکههای اجتماعی" بدهد. اما این کار وقت میبرد.
تعیین وسعت تاثیرگذاری استفاده از شبکههای اجتماعی و تلفنهای همراه بعدا مشخص میکند که چقدر قانون در این زمینه کافی است و چقدر شورشیان از تکنولوژی استفاده میکنند.