خبرآنلاین، امید سلیمی بنی - یک پژوهشگر اجتماعی درباره سرگرمی جدید جوانان می گوید در روزهای تابستان، جوانان روزانه 3 ساعت پیامک بازی می کنند.

به گفته مرتضی پدریان، در فصل تابستان به طور متوسط روزی سه ساعت و در فصل زمستان و روزهای تعطیل یک ساعت از وقت نوجوانان و جوانان صرف ارسال، دریافت و مطالعه پیامک می‌شود.

این مدرس دانشگاه اصفهان تاکید می کند: "۸۹ درصد از پیامک‌ها لطیفه و پیامک های عاشقانه و باقی تبلیغات در مورد اقلام مختلف هستند، برای همین می بینیم بیشتر وقت جوانان در کلاس درس، مجلس‌های مختلف، خیابان، اتوبوس و مترو به خیره شدن به صفحه موبایل برای مطالعه یا ارسال پیامک می گذرد."

وی با بیان این که اگر هر تکنولوژی بدون زمینه قبلی و یک باره وارد جامعه شود به سرنوشت آپارتمان، اینترنت و تلفن همراه در جامعه دچار می‌شود، توضیح می دهد: "در فصل تابستان قرار داریم و سرگرمی جوانان به تلویزیون، ماهواره، پیامک و اینترنت خلاصه می شود. باید جایگاه واقعی پیامک به جوانان و نوجوانان آموخته شود و آگاه شوند که این وسیله برای اطلاع رسانی، تشکر، تبریک یا تسلیت است نه ارسال و دریافت نکات غیر اخلاقی و امثال آن."

جوانان و نوجوانان: بیشترین معتادان پیامک

محققان می گویند استفاده بیش از حد از پیامک، باعث بروز گونه ای اعتیاد می شود که به "اعتیاد پیامکی" مشهور است. یک روان‌شناس که درباره اعتیاد پیامکی تحقیق کرده می گوید: " این بیماری در نسل‌های سوم و چهارم پس از انقلاب به وجود آمده. از آنجایی که برقراری ارتباط با تکنولوژی پیام کوتاه در میان جوانان و نوجوانان کشور بیشتر از سنین دیگر است قاعدتا اعتیاد به پیام کوتاه نیز در نسل جوان به چشم می‌خورد."
رضا ذاکری علت به وجود آمدن این نوع از اعتیاد در بین نسل‌های جدید را عدم علاقه‌مندی به ارتباطات کلامی می داند: "طبق نظر کار‌شناسان بسیاری افراد به ویژه جوانان به دلیل مشکلات عاطفی و شخصیتی مایل به برقراری ارتباط رو در رو و کلامی با دیگران نیستند و چنانچه بیش از حد سرگرم نامه‌نگاری و چک‌کردن پیام کوتاه خود شوند این مشکلات عاطفی در آن‌ها تشدید می‌شود. در واقع چنانچه افراد در جمع‌های دوستانه و صمیمانه شرکت کنند و ارتباطات کلامی راحتی داشته باشند به ندرت دچار اعتیاد به پیام کوتاه و ایمیل می‌شوند."

پدریان، نیز در این باره معتقد است: "در حجم زیاد پیامکهای مبادله شده لطیفه‌های غیر اخلاقی، آموزش‌های ناهنجار و نکات دور از ادب هم بین جوانان مبادله می شود. در حال حاضر سن ارسال و دریافت پیامک به ۱۰ سال رسیده است."

به گفته این مدرس دانشگاه در ۸۰ درصد از موارد، تلفن‌های همراه در دست کسانی است که ضرورت شغلی ندارند، در واقع تلفن‌های همراه معمولا در جیب و کیف نوجوانان و جوانان است و استفاده نادرست از آن باعث بروز ناهنجاری های رفتاری در آنها می شود.

مبلغان اعتیاد به پیامک

پدریان معتقد است رسانه ها بیشترین تاثیر را در اعتیاد جوانان به پیامک داشته اند. به گفته این پژوهشگر، چاپ و انتشار ۴۴ مجله که هر روز و هر هفته پیامک‌های جدید تولیدی را به جامعه عرضه می‌کنند نقش بسزایی در دامن زدن به این ماجرا دارد.

از سوی دیگر جستجوی ساده ای در موتورهای اینترنتی نشان می دهد نزدیک به 27 میلیون پایگاه و تارنمای اینترنتی به انتشار انواع پیامک می پردازند.

محتوای بیشتر این پیامکها را مسایل جوان پسندی مانند جمللات عاشقانه، شوخی، شعر، داستان کوتاه، فال و طالع بینی و طنز می سازد.

در این میان، فروش تضمین شده مجلات پیامکی در گیشه های مطبوعات، واقعیتهای زیادی را درباره اعتیاد به پیامک، عیان می کند.

اعتیاد پیامکی، نشانه ها و عوارض

رضا ذاکری، روانشناس، پیامدهای اعتیاد پیامکی را چنین توصیف می کند: "مشغولیت زیاد جوانان و نوجوانان با این تکنولوژی به وسواس‌های فکری، اضطراب و سایر اختلالات روحی و روانی منجر می‌شود. البته به دلیل جدید بودن این نوع از اعتیاد در حال حاضر مطالعات اندکی بر روی آن صورت گرفته است و به احتمال فراوان در آینده‌ای نزدیک عوارض مخرب دیگری نیز برای این بیماری کشف خواهد شد."

این روان‌شناس همچنین با ارائه تستی روان‌شناسی برای شناسایی معتاد بودن یا نبودن یک فرد به پیام کوتاه می گوید: "چنانچه فرد از ارسال نشدن پیام کوتاه احساس نامطلوب و بدی پیدا کند یا اینکه هر روز در پی جدید‌تر کردن تجهیزات و افزایش زمان استفاده از پیام کوتاه باشد به نوعی به این کار معتاد شده و باید بیشتر مراقب سلامت روح و روان خود باشد."
مرتضی پدریان، پژوهشگر اجتماعی نیز عوارض اعتیاد به پیامک را گوشه گیری و انزوا می داند. همچنین وی به ایجاد خلل در ادبیات فارسی، ظهور کلمات و ادبیات پیامکی و همین طور پیدایش زبان جدیدی معروف به فینگیلیش که مخلوطی عجیب از انگلیس و فارسی است، اشاره می کند.

برخی دانشمندان نیز می گویند اعتیاد به پیامک ممکن است توان ذهنی افراد را کاهش دهد. به گفته آنان، وقتی شخصی به ارسال یا دریافت پیامک معتاد می شود، پیوسته گمان می کند که زنگ دریافت پیامک تلفن همراهش به صدا در آمده است اما با مراجعه به گوشی شخصی پی می برد که اشتباه کرده است، تکرار این رفتار سبب می شود تا اعتماد به نفس در شخص کاهش یابد.

تعدادی از دانشمندان نیز نشانه هایی را در رفتار فرد برای تشخیص اعتیاد وی به پیامک، تعیین کرده اند. از جمله اینکه فرد از هزینه‌های ضروری برای تامین صورتحساب تلفن خود کم می‌کند و مثلا به جای کرایه ماشین، ترجیح می‌دهد راه ارزان‌تری را برای طی مسیر انتخاب کند تا قبض تلفش پرداخت شود. همچنین اگر چنانچه یک شارژ کامل باتری موبایل کمتر از یک روز دوام بیاورد، یعنی استفاده از تلفن همراه برای وی، به مرز هشدار رسیده.

نشانه های دیگری مانند افسردگی در هنگام خراب شدن تلفن همراه، یا وحشت در هنگام گم کردن گوشی و استفاده از تلفن در جاهایی مانند حمام و دستشویی را برای این اعتیاد شمرده اند.