روزنامهی فناوران اطلاعات، نسترن صائبی - آیا تا به حال شده که پزشک برای درمان به خانهتان بیاید و بدون اینکه از خانه خارج شوید، مراحل درمان را طی کنید؟
توماس اف دوایر (Thomas F. Dwyer)، روانپزشک ماساچوستی در مقالهای که در نشریه آمریکایی پزشکی روانی به چاپ رسانده، میگوید که وی پنج سالی است که روانپزشکی از راه دور را از طریق ویدیو کنفرانس تجربه میکند و معتقد است که روانپزشکان و بیماران به راحتی با این روش درمان کنار میآیند. وی پیشبینی میکند که اگر برنامهریزان مربوطه بتوانند پاسخگوی درخواستهای غیر منطقی برخی کاربران باشند، این پدیده با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت.
کمی صبر کنید: به نظر میرسد که این مقاله 40 سال پیش نوشته شده و در واقع دارد میگوید که سیگنالهای ریزموج تلویزیونی برای اتصال یک کلینیک ماهوارهای به بیمارستان ماساچوست در بوستون به کار گرفته شد. اما موضوع اینجاست که امروزه حتی با وجود نیروی قدرتمندی چون اینترنت، هنوز درمان مجازی شکل نگرفته است. البته ناگفته نماند که چندین شرکت نوپا در تلاشند تا نگرش چند دهه پیش دکتر دوایر را به واقعیت تبدیل کنند. لین بوفکا، روانپزشک و یکی از اعضای انجمن روانشناختی آمریکا میگوید: درمان از طریق اینترنت شاید بتواند دسترسی به پزشک را برای کسانی که تمایل یا توان رفتن به مطب پزشک را ندارند، فراهم آورد. طرفداران «درمان مبتنی بر اینترنت» روشی را پیشنهاد میدهند که از آن برای بیماران با شرایط خاص نظیر افسردگی و اضطراب استفاده میشود. در یکی از شمارههای نشریه لنسنت (Lancent) که در سال 2009 به چاپ رسید، گروهی از محققان گزارش دادند که توانستهاند از راه دور بیماران خود را که به افسردگی مبتلا بودند، درمان کنند.
اما شرکتهای حامی درمان آنلاین باید با کج خلقیها یا پشتیبانی نکردن شرکتهای بیمه نیز کنار بیایند. شرکتهای بیمه بسیاری از ایالتهای آمریکا نیازی ندارند که بیمه شوندگان برای خدمات سلامت از راه دور حق بیمه بپردازند و این بازپرداخت (میزان هزینهای که شرکت بیمه باید بابت درمان بپردازد) میتواند کمتر از درمان حضوری بیماران باشد. این در حالی است که به طور مثال، یکی از شرکتهای بیمه پزشکی با نام Medicare تنها در مواردی هزینه درمان را از طریق بیمه پرداخت میکند که بیمار در مناطق دور افتاده باشد و یا تعداد پزشکان آن منطقه انگشت شمار باشند. یکی از شرکتهایی که سعی میکند به صورت آنلاین به درمان بیماران بپردازد، Cope Today است که در کارولینای شمالی واقع شده است. تانیا اس ملیک، مدیر اجرایی آن میگوید: این شرکت که از سال 2010 کارش را شروع کرده، در حال همکاری با گارد ملی کارولینای شمالی است تا به طور آزمایشی خدمات پزشکی آنلاین ارایه دهد. البته این مرکز درمان افرادی را که از طریق اینترنت به آگهیهای این مرکز با عناوین “مشاوره آنلاین” یا “درمان اضطراب” برخوردهاند و به صورت آنلاین با آن ارتباط برقرار کردهاند آغاز کرده است. Cope Today به مشتریان آینده امکان خواهد داد که به فهرست روانپزشکان این مرکز دسترسی پیدا کنند و با انتخاب یکی از این پزشکان از طرق مختلفی چون ویدیو کنفرانس، تلفن یا چت آنلاین با آنها مشاوره کنند. بر اساس مبلغی که متخصصان این مرکز برای درمان بیماران تعیین کردهاند، 10 دقیقه اول مشاوره بیماران رایگان است، ولی از 10 دقیقه به بعد به ازای هر 15 دقیقه، 35 دلار حق درمان از آنها گرفته میشود. ملیک میگوید: مدت زمان میانگین هر مشاوره 43 دقیقه است. البته وی در مورد اینکه چند درصد از بیماران برای جلسات بعدی نیز باید تحت معالجه آنلاین قرار بگیرند، میزانی اعلام نکرد.وی میافزاید: ارایه خدمات به کسانی که فقط بابت درمانهای فیزیکی پول پرداخت میکنند، کار بسیار دشواری است. اما وی امیدوار است افرادی را در این مرکز استخدام کند که بتوانند روشهایی را برای دریافت حق درمان ارایه دهند.
وی میافزاید: فکر نمیکنم که بتوانیم به اندازه کسبوکارهایی که رو در رو با مشتریان ارتباط دارند، موفق باشیم.
یکی دیگر از شرکتهای ارایه خدمات سلامت از راه دور HealthLinkNow در ساکرامنتو است که کارش را از ماه مه گذشته شروع کرده و سعی دارد که به جای کاربران آنلاین خانگی، مشتریان سازمانی نظیر اتاقهای اورژانس بیمارستانها را به خود جلب کند.
بارب جانستون، مدیر اجرایی HealthLinkNow میگوید: ما در حال جستوجوی سازمانها یا شرکتهای بزرگی هستیم که کارمندان آنها به دنبال خدمات پزشکی از راه دور از جمله خدمات سلامت روانی هستند. این افراد به جای اینکه مرخصی ساعتی یا روزانه بگیرند و به مراکز پزشکی مراجعه کنند، ترجیح میدهند که در محل کار خود بمانند و از راه دور درمان شوند. بخشی از خدمات پزشکی به صورت خصوصی در اتاق مراکز درمانی ارایه میشود و افراد نگران نیستند که کسی از وضعیت بیماریشان بویی ببرد. جلسات درمان آنلاین یا درمان الکترونیکی نیز به همین منوال است و بیماران با خود فکر میکنند: هیچ کس نخواهد فهمید!
معایب درمان از راه دور
درمان از راه دور نیز همانند هر پدیده مدرن دیگر معایبی نیز دارد و آن این است که درمان بیماری از طریق خواندن کلماتی که بیمار تایپ میکند و همچنین ندیدن وضعیت ظاهری بیمار بسیار سخت و گاهی نشدنی است.
شاید بتوان گفت که ویدیو کنفرانس از این حیث نسبت به وسایل ارتباطی دیگر نظیر تلفن و چت آنلاین بسیار بهتر است و پزشک با دیدن وضعیت ظاهری بیمار و نحوه صحبت کردن وی میتواند او را درمان کند. ملیک میگوید: درمان رو در رو مزیتهای بسیاری دارد. از جمله آنها میتوان به این مورد اشاره کرد که زمانی که بیمار افسرده میخواهد به صورت رو در رو پزشکش را ملاقات کند، مجبور است که از جایش بلند شود، لباس بپوشد و از خانه بیرون بیاید و به کلینیک برود. خود این فرآیند تا حدودی باعث بهبودی بیمار میشود. در حالی که این موارد در درمانهای از راه دور وجود ندارد.