اسکندری‌پور با اشاره به روش شبکه‌نگاری یا نتنوگرافی برای بررسی فضای عمومی شبکه‌های اینترنتی گفت: شبکه‌نگاری عبارت است از روش پژوهش اتنوگرافیک آنلاین برای دستیابی به بینش مشارکت‌کنندگان.

به گزارش خبرگزاری مهر، همایش "شبکه‌های اجتماعی مجازی و زندگی روزمره" به همت انجمن علمی دانشجویی مطالعات فرهنگی و رسانه دانشگاه تهران در روز یکشنبه، اول خرداد ماه 1390 در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

ابراهیم اسکندری‌پور: کاربران ایرانی کارکرد شبکه‌های اجتماعی اینترنتی را بازتعریف کرده‌اند

دومین نشست تخصصی همایش "شبکه‌های اجتماعی مجازی و زندگی روزمره" با عنوان "کاربران اینترنتی در شبکه‌های اجتماعی مجازی" با سخنرانی ابراهیم اسکندری‌پور درباره "شبکه‌نگاری کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی اینترنتی" آغاز شد.

وی در آغاز سخنان خود با اشاره به اینکه ما امروزه با جامعه‌ای سایبری مواجهیم که در آن مفهوم شهروند مجازی مطرح است، گفت: شبکه‌های اجتماعی مجازی اصولاً دنیای متفاوتی در جامعه ایران دارند چراکه کاربران ایرانی کارکرد این شبکه‌ها را بازتعریف کرده‌اند.

اسکندری‌پور افزود: به منظور بررسی شبکه‌های اجتماعی اینترنتی، ابتدا می‌بایست به چیستی این شبکه‌ها، هویت‌های موجود در آنها و تعاملات میان اعضای آنها پرداخته شود. برای بررسی چیستی و ماهیت شبکه باید به بنیان مفهومی، دلایل شکل‌گیری و گسترش شبکه، تلقی کاربران از کارکرد و محیط شبکه و همچنین الگوی ساختاری موجود در شبکه توجه کرد.

وی با اشاره به اینکه قدرت شبکه‌سازی یکی از ویژگیهای کاربران ایرانی است، ادامه داد: برای دستیابی به شناخت بنیادی از هویتهای موجود در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی، باید به هر حساب کابری یا شناسه به عنوان یک هویت مجازی مستقل نگریست و در نتیجه با این رویکرد می‌توان تعاملات میان اعضای شبکه‌های اینترنتی را نیز به عنوان پدیده‌ای مستقل بررسی کرد. به علاوه این رویکرد می‌تواند مقدمه و زیربنایی برای بررسی و شناخت ارتباط و پیوند دنیای مجازی و غیرمجازی افراد باشد.

این پژوهشگر حوزه علوم ارتباطات تصریح کرد: مسئله اصلی در اینجا عبارت است از بررسی فضای عمومی شبکه‌های اجتماعی اینترنتی از طریق مطالعه هویتهای موجود در آنها و سطح و شیوه تعاملات جاری کاربران در این شبکه‌ها برای دستیابی به شناخت اکتشافی در زمینه شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.

وی با پیشنهاد روش شبکه‌نگاری یا نتنوگرافی برای بررسی این موضوع یادآور شد: شبکه‌نگاری که برای اولین بار در سال 1998 توسط رابرت کوزینتس مطرح شد، عبارت است از روش پژوهش اتنوگرافیک آنلاین برای دستیابی به بینش مشارکت‌کنندگان. به عبارت دیگر، نتنوگرافی یک پژوهش مردم‌نگارانه بهینه شده جهت مطالعه اجتماعات آنلاین است که اطلاعاتی را در زمینه معنا و متن کاربران آنلاین فراهم می‌نماید.

اسکندری‌پور در پایان گفت: هویتهای اختصاصی و منحصر به فرد افراد با عنوان شهروندان جامعه مجازی در هر شبکه به نحوی است که افراد به نوعی یک شبکه اجتماعی را که بیشتر با سلایق فرهنگی و رسانه‌ای آنها سازگارتر است به عنوان اقامتگاه رسمی خود به رسمیت می شناسند. علاوه بر این سعی در تحدید و تعیین دقیق مختصات آن شبکه و حرکت در مسیر آن و حتی گوشزد نمودن آن به دیگران می‌نمایند.

علی اکبر اکبری‌تبار: تحلیل شبکه، روشی سودمند جهت بررسی شبکه‌های اجتماعی مجازی است

علی اکبر اکبری‌تبار دومین سخنران نشست تخصصی "شبکه‌های اجتماعی مجازی و زندگی روزمره" بود که درباره "تحلیل شبکه شبکه‌های اجتماعی مجازی" سخنرانی کرد و در آغاز سخنان خود با اشاره به رشد و گسترش روزافزون و پرسرعت رسانه‌های اجتماعی گفت: وجه مشترک گونه‌های متعدد رسانه‌های اجتماعی، مخاطب محور بودن آنها و تولید محتوا توسط افراد استفاده کننده است، بدین صورت که در رسانه‌های اجتماعی هر فرد محتوایی را که خود تولید یا انتخاب کرده است با دیگر افراد به اشتراک می‌گذارد.

وی افزود: بنا بر آمارهای الکسا، فیسبوک و یوتیوب که گونه‌هایی از رسانه‌های اجتماعی‌اند بعد از گوگل پر بازدیدترین سایتهای جهان بوده‌اند. شبکه‌های اجتماعی مجازی گونه‌هایی از رسانه‌های اجتماعی هستند که بیشترین شباهت را به جامعه انسانی داشته و به فرد امکان برقراری ارتباط با شمار بسیاری از افراد دیگر را فارغ از محدودیتهای زمانی، مکانی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی می‌دهند.

اکبری‌تبار با اشاره به اینکه شبکه‌های اجتماعی را می‌توان همچون زیرمجموعه‌ای از جامعه در نظر گرفت که افراد در آن به زندگی‌ای موازی با زندگی بیرونی خود در جامعه واقعی می‌پردازند و با افراد دیگر ارتباط برقرار می‌کنند، تصریح کرد: نتایج مطالعات محققان مختلف نشان داده است که افراد با حضور در شبکه‌های اجتماعی و استفاده از گونه‌های مختلف رسانه‌های اجتماعی از مزایای حضور در این اجتماع مجازی نظیر حمایت اطرافیان، اطلاعات، عواطف و احساسات برخوردار شده و اغلب جوانب زندگی واقعی خود را که نیازمند حضور فیزیکی افراد در کنار یکدیگر نیست در این اجتماعات مجازی دارا هستند.

وی در پایان با تأکید بر اینکه روش تحلیل شبکه اجتماعی روشی سودمند جهت بررسی شبکه‌های اجتماعی مجازی است، خاطرنشان کرد: روش تحلیل شبکه اجتماعی با در نظر گرفتن موجودیتی اجتماعی شامل حداقل دو فرد و ارتباطات میان آنها به عنوان واحد مشاهده و تحلیل، امکان بررسی روابط اجتماعی و نیز مفهوم گروه اجتماعی را در شبکه‌های اجتماعی مجازی فراهم آورده و به محقق توانایی بررسی چگونگی ساختار خاص روابط درون این شبکه‌ها را می‌دهد.

سارا زند وکیلی: شبکه‌های اجتماعی مجازی تبدیل به مخازن بزرگی از انواع فرآورده‌های فرهنگی شده‌اند

سارا زندوکیلی آخرین سخنران نشست تخصصی "کاربران اینترنتی در شبکه‌های اجتماعی مجازی" بود که با موضوع " تحلیل کارکردهای عکسهای شخصی کاربران در شبکه‌های اجتماعی مجازی" سخنرانی کرد و در آغاز سخنان خود با اشاره به اینکه تارنماهای شبکه اجتماعی، از جمله ابزارهای رسانه‌ای دوره وب 2 هستند، گفت: این تارنماها با تبدیل شدن به رسانه‌های شخصی بسیار پرنفوذ و پر طرفدار با تأثیرگذاری متقابل در وجوه مختلف زندگی مجازی و واقعی افراد، همواره یکی از سوژه‌های جنجالی و بحث برانگیز سالهای اخیر بوده‌اند.

وی افزود: امروزه این شبکه‌ها به دلیل اینکه تبدیل به مخازن بزرگی از انواع فرآورده‌های فرهنگی از قبیل نوشتارها، عکسها، فیلمها و دیگر داده‌های تصویری و غیرتصویری متعلق به کاربرانشان شده‌اند، عرصه‌های پژوهشی مهمی در حوزه‌های مختلف دانش بشری محسوب می‌شوند. از جمله این حوزه‌های مطالعاتی میان‌رشته‌ای، جامعه‌شناسی تصویری است که از ارتباط دو سویه هنرهای تصویری و علوم جامعه‌شناختی تشأت گرفته و به تبیین رابطه عناصر تصویری با زندگی اجتماعی می‌پردازد. این حوزه شامل مطالعه انواع موارد تصویری از جمله گونه‌های تصویری تولید شده در جوامع به عنوان بخشی از فرهنگ آنهاست.