موبنا، هانیه حبیبی - بخشی از توسعه شهرهای الکترونیک به فرهنگ سازی و معرفی نمونه های کارآمد آن بستگی دارد. بنابراین اگر شهر الکترونیک گرگان را که از اول اسفندماه 88 راه اندازی شده به عنوان نمونه درنظر گرفته و توانمندی ها و کاستی های آن را بررسی کنیم شاید بتوان به یک شهر الکترونیک نمونه دست پیدا کرد.

حرکت به سمت کسب و کار آنلاین

با نگاهی به سایت شهر الکترونیک گرگان متوجه می شویم صدها خدمت برخط و محیطی برای تعامل شهروندان، محیط کسب و کار در پنج گروه شهر الکترونیکی، شهروند الکترونیکی، دولت الکترونیکی، گردشگری الکترونیکی و گرگان ما، در نظر گرفته شده که هر کدام از این واژه ها دهها خدمت و سرویس را به شهروندان ارائه می کنند.

با مراجعه به شهر الکترونیک گرگان می توان به دنبال مشاغل دلخواه خود گشت و یا کارفرمایانی که به دنبال نیروی انسانی می گردند به راحتی می توانند از بخش کاریابی سایت استفاده کنند. نکته جالب اینکه همراه با راه اندازی سایت شهر الکترونیک گرگان، جشنواره شهر الکترونیک گرگان برای مدت 20 روز تدارک دیده شده بود که هر روز یک خدمت مهم مانند دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک ، بانکداری الکترونیک، کشاورزی الکترونیک، شهر الکترونیکی و زبان، شهر الکترونیکی و خدمات تعاملی شهروندان به شهر الکترونیکی، بهداشت و سلامت الکترونیکی و نمونه های دیگر اجرا شد که مورد توجه شهروندان این شهر قرار گرفت.

در این مدت کوتاه تقریبا تمامی شهروندان گرگانی از وجود چنین سایتی که با همت شورای اسلامی شهر گرگان، شهرداری گرگان و استانداری به عنوان پشتیبان و بخش خصوصی و اساتید دانشگاه به عنوان عاملان اجرایی با این پروژه همکاری داشتند، مطلع شدند و در نتیجه بیش از 40 هزار نفر در مدت یک ماه به این سایت مراجعه کردند و بیش از 600 محیط کسب وکار خدمات خود را در این سایت قرار دادند.

تقریبا مساله به گونه ای درآمده که مردم مطمئنند می توانند بخشی از کار خود را با مراجعه به این سایت و بدون رفتن بیرون از منزل انجام دهند.

چالش‌های پیش روی شهر الکترونیک

دکتر علی اکبر جلالی مشاور پروژه شهر الکترونیک گرگان و مشاور عالی شورای اسلامی این شهر به موبنا می گوید: چالشهایی پیش روی ایجاد شهر الکترونیک قرار دارد که مهم ترین آنها در حوزه زیرساخت و دسترسی شهروندان به خدمات این سایت است. برای مثال سرعت پایین خطوط حتی در شهر گرگان باعث می شود تا شهروندان نتوانند از خدمات آنلاین همین شهر نیز با کیفیت بالا استفاده کنند.

به گفته وی انتظار می رود شبکه های شهری در حوزه دیتا بگونه ای مهندسی شود که حداقل در هر شهر محدودیتی از نظر سرعت دسترسی به خدمات همان شهر نداشته باشیم و شبکه ها طوری طراحی شوند که حتی اگر اینترنت نیز قطع شد شبکه شهر الکترونیک کار خود را انجام دهد.

دکتر جلالی دومین مساله در راه اندازی شهر الکترونیک را نبود محتوا عنوان می کند و می افزاید: چالش عمده محتوا است که متاسفانه اغلب دستگاههای دولتی هنوز خدمات خود را به صورت آنلاین در نیاورده و امکانات تعاملی وجود ندارد. وی می گوید: سومین مساله بحث نیز اطلاع رسانی و آموزش شهروندی است که باید در دستور کار مسوولان شهری قرار گیرد.

فرهنگ‌سازی برای شهروندان الکترونیک

مشاور شهرالکترونیک گرگان معتقد است که با وجود تمام چالشهای پیش رو ، شهر گرگان با توجه به زیرساخت های نسبتا خوبی که نسبت به سایر شهرهای الکترونیکی دارد و علاقه مندی مردم شهر به دلیل اینکه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی نیز از این استان شروع شده و به نوعی فرهنگ محدودی از این نظر وجود داشته، توانسته در این مدت کوتاه به اهداف خوبی دست پیدا کند.

بررسی های انجام شده در سطح شهر گرگان نشان می دهد مردم از وجود شهر الکترونیک آگاه شده و از آن استقبال نسبتا خوبی کرده اند. به گونه ای که با برنامه های جشنواره 20 روزه شهر الکترونیک توقع مردم به داشتن شهر الکترونیک افزایش یافت و در همین مدت کوتاه بیش از 200 خرید و فروش بر روی این سایت انجام شد و 15 دانش آموز در مقاطع ابتدایی ، راهنمایی و دبیرستان توانسته اند جوائز انشاء شهر الکترونیک را دریافت کنند. این عده از میان تمامی دانش آموزان سه مقطع تحصیلی در گرگان که هر کدام انشایی در این باره نوشته بودند برگزیده شدند.

زنگ شهر الکترونیک در مدارس گرگان نواخته شد که این دو اقدام باعث اطلاع دانش آموزان و خانواده ها به شهر الکترونیک گردید. این تجربه موفق در کنار برنامه های صدا و سیمای گلستان توانست فرهنگسازی خوبی را در معرفی شهر الکترونیک گرگان داشته باشد.

راه اندازی 500 شهر الکترونیک در کشور

رییس شورای شهر گرگان نیز اعلام کرده که این شورا به دنبال ایجاد سازمان شهر الکترونیک گرگان است که با همکاری دستگاههای دولتی و بخش خصوصی برنامه های آینده خود را در درون شهر الکترونیک ادامه دهد و به نوعی شهرداری الکترونیک ایجاد شود.

با مراجعه به شهر الکترونیک گرگان به آدرس www.gorganecity.ir به نظر می رسد به راحتی می توان بخشی از خریدها و کارهای اداری را از منزل به راحتی انجام داد و حتی هموطنانی که عید نوروز به گرگان سفر کردند و یا از مسیر این شهر عبور کردند برای کسب اطلاعات و تهیه آن با مراجعه به این سایت با بسته سفر نوروزی مواجه شدند که این مساله از هزینه های بسیار زیاد اطلاع رسانی سنتی جلوگیری کرده است.

دکتر جلالی معتقد است در صورتیکه این پروژه با موفقیت جلو برود به زودی نمونه این کار را در بسیاری از شهرهای کشور اجرایی خواهیم کرد به گونه ای که می توان حتی با برنامه ریزی مناسب در طول یک سال، 500 شهر الکترونیک را راه اندازی کرد که اقدامات اولیه برای این کار در دست انجام است. اما با این وجود هنوز تا رسیدن به یک شهر الکترونیک ایده ال مسیر طولانی در پیش است.