خبرگزاری مهر - امروز اول می مصادف با دهمین سالگرد عرضه استفاده آزاد از سیستمهای موقعیت یاب ماهواره ای جی. پی. اس در فعالیتهای روزانه است.

به گزارش خبرگزاری مهر، از چه زمانی بسیاری از مردم دیگر سراغ نقشه های خیابانها و جاده ها را نمی گیرند و این کاغذهای بزرگتر از یک برگه روزنامه دیگر جای خود را به دستگاه کوچک الکترونیکی داده اند؟ از چه زمانی مردم دیگر مجبور نیستند سر خود را از پنجره خودرو بیرون بیاورند و نام یک خیابان را داد بزنند؟ جواب این سئوالات در رویدادی است که در چنین روزی در 10 سال قبل رخ داد.

تنها 10 سال از اول می 2000 می گذرد. در این روز بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا به طور قطعی استفاده شهری از "جی. پی. اس" را آزاد اعلام کرد.

در حقیقت، پروژه جستجو با "جی. پی. اس" را وزارت دفاع آمریکا از نخستین سالهای دهه 70 آغاز و اولین ماهواره "جی. پی. اس" را با عنوان "نواستار- 1" با اهداف کاملا نظامی در 1978 به مدار پرتاب کرد.

به این ترتیب 10 سال است که سیستمهای "جی. پی. اس" وارد زندگی روزمره مردم دنیا شده اند و نقشه های کاغذی را به سوی بازنشسته شدن پیش برده اند.

اکنون تقریبا تاریخ به سمت و سویی رفته است که دیگر کمتر کسی می تواند بدون این دستگاه کوچک زندگی کند به طوری که انجمن علوم انگلیس در بررسیهایی که یکسال قبل انجام داد مشخص کرد که دستگاههای "جی. پی. اس" در رتبه اول بین 10 چیزی که ماهیت وجودی انسان را دستخوش تغییر کرده اند قرار دارند.

در روزگار ما علاوه بر رانندگان، بیشتر جاده های دنیا نیز مجهز به "جی. پی. اس" شده اند و به پلیس در حفظ امنیت مسیرهای بین شهری یاری می رساند.

به گزارش مهر، شاید بتوان گفت که توسعه "جی. پی. اس" در بین شهرها با ادغام این سیستمها در تلفنهای همراه شتاب بیشتری به خود گرفت. امروزه بسیاری از تلفنهای همراه نسل سوم مجهز به این سیستم و نقشه های ماهواره ای به صورت دو بعدی و در نوع پیشرفته تر به صورت سه بعدی هستند.

در حال حاضر 31 ماهواره در عرصه "جی. پی. اس" فعالیت می کنند. این ماهواره ها دقت سیستمهای موقعیت یاب ماهواره ای را بهبود می بخشند و اندازه گیریهای دقیقتری را ارائه می کنند.

یک سیستم موقیعت یاب ماهواره ای از بخشهای زیر تشکیل شده است:

- فعالیت همزمان حداقل 24 ماهواره، این ماهواره ها به چهار گروه تقسیم می شوند که روی یکی از شش طرح مداری با 60 درجه فاصله از یکدیگر و با زاویه 55 درجه استوایی حرکت می کنند.
- این ماهواره ها هر دو روز یکبار چرخش خود را به دور زمین کامل می کنند.
- یک شبکه از ایستگاههای ردیابی
- یک مرکز محاسبات
- دو ایستگاه تزریق داده ها
- یک گیرنده "جی. پی. اس"

جی. پی. اس و تئوری نسبیت عمومی انیشتین

ساعتهای ماهواره ای از نتایج تئوری نسبیت عمومی تاثیر می گیرند. در حقیقت به سبب اثرات مرتبط با سرعت نسبی که زمان را در یک ماهواره حدود 7 میکرو ثانیه در روز کندتر می کند و ایجاد یک انحنای بسیار جزئی در زمان- فضا در سطح مدار یک ماهواره که موجب می شود ماهواره 45 میکروثانیه شتاب گیرد، زمان در یک ماهواره حدود 38 ثانیه در روز سریعتر از زمان زمینی است.

هر چند این سرعت زمان در ماهواره ها تئوری نسبیت انیشتین را تائید می کند اما موجب می شود که خطاهایی جزئی در دستگاههای "جی. پی. اس" به وجود آید.