خبرگزاری ایسنا - باید باور کنیم به دوران تازهای از زندگی بشر وارد شدهایم، دورانی که در آن جهان به اندازه موس ماست؛ همین کافی بود تا خبرنگار ایسنا را به جستوجویی در اینترنت و منابع وادارد تا ببیند چگونه اینترنت، اینترنت شد؟
هنگامی که "دانیال بل" از ظهور جامعه فراصنعتی صحبت کرد و تاریخ بشر را به سه دوره قبل از انقلاب صنعتی، دوران انقلاب صنعتی و جامعه فراصنعتگرایی تقسیم کرد، هرگز گمان نمیکرد که ایدهها و رویاهای بشر این قدر سریع تحولات جامعه آرمانی او را رقم بزنند. جامعه فرا صنعتگرایی، جامعهاطلاعاتی یا هر چیز دیگری که نامش را بگذاریم نتیجه ظهور "یقه طلاییهاست".
امروز کنترل جامعه ما نه در دستان یقه آبیها و نیروهای صنعتگر، نه یقه سفیدها و نیروهای فکری و کارمندها که عصر، عصر ظهور "یقهطلاییها" است، "یقهطلاییهایی" که مهارتهایشان جغرافیا نمیشناسد و زمان و مکان را منقبض کردهاند.
در گذشته اگر شهری در کنار بزرگراهها واقع میشد، شهری زنده بود اما امروز شهرهای زنده در کنار بزرگراههای اطلاعاتی واقعند؛ همچنین ظهور بازارهای شبکهیی که در آن شبکهها اهمیت جریان اطلاعات را نمایان ساختهاند، از ویژگیهای عصر ماست؛ عصر هوشیاری نوین در PIS، پدیدار شدن فزاینده حرفهییها، عصر اهمیت بیشتر معلومات و آگاهی و نقش پررنگتر روشنفکران و این نمایی است از عصری که هم اکنون در آن به سر میبریم.
چگونگی شکلگیری اینترنت
سال 1964؛ دوران جنگ سرد است؛ روسها موشک "اسپونیک" را به فضا میفرستند و نشان میدهند دارای قدرتی هستند که میتوانند شبکههای ارتباطی آمریکا را از بین ببرند. آمریکا به فکر شبکهای ارتباطی میافتد که اگر قسمتی از آن آسیب دید، دیگر نقاط از آسیب در امان باشند تا اینکه در 1966 "آرپانت؛ شبکه عمومی اطلاعات" در پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) متولد میشود.
"آرپا" ابتدا 2 رایانه را در شرق و غرب آمریکا به هم متصل میکند که در ادامه تعداد رایانههای متصل به شبکه به چهارعدد افزایش یافته و اخبار سطوح بالای نظامی با آن منتقل میشود؛ کمکم دانشگاهها و مراکز علمی به "آرپا" متصل شده و با عمومی شدن آن اینترنت متولد میشود. به همین دلیل است که "اینترنت را فرزند آنارشیست و هرج و مرج طلب جنگ سرد" میخوانند و هرگاه سخن از تولدش به میان میآید میگویند: "از روسها متشکریم."
"هاتمیل" پایهگذار سرویس پست الکترونیکی
اما سال 1972 سال شکلگیری ایمیل است، اما ایمیلهایی که تنها برای یک رایانه در یک محل خاص فرستاده میشدند و در مکانهای دیگر قابل رویت نبودند و تازه برای نگهداری باید آنها را در رایانه ذخیره میکرد و خبری از Inbox نبود.
ایمیل به این صورت ماند تا "هات میل" سرویس پست الکترونیکی مبتنی بر وب را پایهگذاری کرد و امروز ما از هرجای دنیا با اتصال به "وب" میتوانیم به ایمیلهایمان دسترسی داشته و نامههای مجازیمان را در صندوق پستی مجازیمان نگهداری کنیم.
سال 1989 سال ورود مدرنیته به اینترنت
سال 1989 "تیم برنزلی"؛ پدر اینترنت مدرن، مدرنیته و فرامتن Text را به اینترنت میآورد. فرامتنها، متنهای مستقل و بیارتباط را به هم وصل میکنند و امکان جستوجوی همزمان و مرتبط دو موضوع را به ما میدهند. آغاز مدرنیته جهان یعنی دسترسی به ادبیات جهانی واژهها که این اتفاق بزرگی بود.
همه چیز زیر سر استنفوردیها
دانشگاه "استنفورد"، ایالت کالیفرنیا جایی که به دانشآموختگانش علم بارور کردن ایدهها و تحقق رویاهایشان را میآموزد؛ بسیاری از دانشآموختگان چهارمین دانشگاه بزرگ دنیا پیش از اتمام دوران فوقلیسانشان درس را رها کرده و به تأسیس شرکتی اقدام میکنند تا ایدههایشان را در حیطه عمل به آزمایش بگذارند.
ایدهها و رویاهایی که بسیاری از شرکتهای معتبر در زمینه فنآوری اطلاعات مانند یاهو، گوگل و... را به ارمغان آورده است.
تحقق رویایی به بزرگی یک و صد صفر در جلوی آن
شاید حالا دیگر بازگو کردن داستان "لری پیج" و "سیجی برین" موسسان گوگل داستان تکراری باشد؛ دو دانشجویی 22 و 23 ساله دکترای استنفورد که موتور جستوجوگر رایگانی طراحی کردند تا از روی تعداد لینکهایی که به یک سایت مشخص میرسد، عمل کند.
این دو در سال 1996 موتور جستوجویشان را بهصورت محدود و با نام BachRub به جستوجو وا میدارند و پس از جستوجوهای موفق BachRub، در سال 1998 گوگل متولد میشود که درواقع تولد پدیدهای بود که بر بسیاری از بخشهای زندگی ما سایه انداخته است.
اکنون گوگل با استفاده از سیستم "Page Rank "و در کمتر از چند ثانیه میلیاردها صفحه را جستوجو میکند؛ روزانه به 100 میلیون جستوجو از سراسر جهان پاسخ میگوید و 8 میلیون سایت را تحت پوشش دارد. البته گوگل تنها محدود به موتور جستوجویش نشده و با زیرشبکههای بلاگر، یوتیوپ، اندروید، گوگلمپ، جیمیل و... به خلق ایدههای جدید در حوزه وب میپردازد.
"لری پیج" و "سیجی برین" با مجتمع عظیمشان به نام گوگل و به معنای " یک و صد صفر در جلوی آن" و آرزوی گسترش سرویسها و اهداف، اطلاعات و اطلاعرسانی به اندازه این عدد روز به روز به تحقق رویاهایشان نزدیک میشوند.
سریع بزرگشو
سریع بزرگشو؛ این شعار زندگی "جف بیزانس" مهندس کامپیوتر و علوم رایانه فارغالتحصیل 30 ساله دانشگاه پرینستون بود؛ مردی که هر روز رویاهایی نو در سر دارد و با تحقق رویاهایش زندگی بسیاری را راحتتر کرده است.
"بیزاسن" در سال 1994، معاون شرکتی بود اما زمانی که در سایتی خواند اینترنت طی چند سال آینده 2 هزار درصد رشد خواهد داشت، از کارش استعفا داد و به سیاتل رفت و به فرصتهای بینظیری فکر کرد که اینترنت در اختیارش میگذاشت.
فروشگاه اینترنتی و فروش کتاب بهصورت اینترنتی از میان فهرست 20تایی که ردیف کرده بود، نظرش را جلب کرد زیرا بزرگترین کتابفروشیها هم نمیتوانند پیش از تعداد معینی کتاب در خود جای دهند و اینگونه بود که در سال 1995 درون دو اتاق و یک گاراژ به همراه چند سرور سایتی متولد شد که نام بزرگترین رودخانه دنیا را برایش انتخاب کردند؛ "آمازون".
پیش از آمازون، خرید و فروش در وب چندان تفاوتی با خرید پستی نداشت؛ فروشنده بسته را بستهبندی میکرد و برای خریدار میفرستاد اما این سایت با برقراری رابطه گسترده با فروشندگان کوچک بزرگ در هر شهر و کشور فروش اینترنتی را متحول کرد.
اکنون آمازون با عنوان مشتریمدارترین شرکت دنیا فضایی است که در آن میتوان با اعتماد کامل از لوازم آشپزخانه تا زمین و مسکن را خرید و فروش کرد.
فصل، فصل ظهور شهروند - خبرنگارها
حرکت در اینترنت بهصورت افقی است و سلسله مراتبی ندارد؛ اطلاعات در وب ساختار پایین به بالا دارند و دموکراتیکترین صورت اینترنت همین ساختار است. روزنامهنگاری اینترنتی بازتاب اندیشهها و قلبهای شهروندانی است که اندیشهشان در سطح اجتماع بازتاب نمییابد اما در رسانه پست مدرن اینترنت منتشر میشود.
فصل، فصل ظهور شهروند - خبرنگارها و شکوفایی سایتهای دیگ، پوتیوپ، لایوژونال، تویتر، فیسبوک و غیره است. شهروند - خبرنگارهایی که در یوتیوپ فیلمهایشان را به نمایش میگذارند، در لایوژونال، بلاگ اسپات، بلاگر، بلاگفا و پرشینبلاگ ناگفتههایشان را مینویسند و با لینکهایشان نقش راهنمایان کوهستانهای اینترنت را بازی میکنند.
مهمترین و جذابترین اخبار را از دیدگاه خودشان در دیگ منتشر کرده و مراجعان این سایت را به چندین برابر پایگاههای خبرگزاریها ارتقا میدهند. شبکهوندهایی که در توییتر با یک پیام 140 کاراکتری به شیوه مناسبی اطلاعرسانی و روزانه 5 میلیون پیام منتشر میکنند.
و اما در پایان فراموش نکنیم که تکنولوژیهای نوین ارتباطی تنها به ما کمک نمیکنند بلکه این تکنولوژیها، رسانهها را در موقعیت بهتری برای اقناع مخاطب و شرکتهای ارتباطی را در وضعیتی مناسبتر برای فروش اطلاعات ما به شرکتهای تجاری قرار میدهند و این همان نگرانی رو به افزایشی است که "دالاس اسمایت" از آن به عنوان کالای مخاطب نام برده است.