تبلیغات در مدیانیوز

 
راهنمای آنلاین روزنامه‌نگاران
 
دوره‌های دانشگاهی رسانه و ارتباطات
 

--------------------------------------------
mevlana rumi
Jalaluddin Mohammad (Rumi), the Persian Sufi poet and Mystic
--------------------------------------------
مطالعات فرهنگی و رسانه‌ای
مطالعات فرهنگی، مطالعات رسانه‌ای، مطالعات ارتباطی
--------------------------------------------

 

آخرین اخبار


- گوگل ۳۲ نام دامنه را تصاحب کرد
- پرونده اکتا به دیوان دادگستری اروپا ارجاع شد
- اعتراض به خودکشی تعدادی از کارگران اپل در چین
- قوانین تبلیغات انتخابات مجلس شورای اسلامی
- فناوری‌های تشخیص چهره به کمک تبلیغات می‌آیند
- این هرم وارونه نمی‌ماند: پاسداشت ۴۰ سال روزنامه‌نگاری حسین قندی
- حمله هکرها به بازار بورس آمریکا در حمایت از جنبش وال‌استریت
- رئیس گوگل 1.5 میلیارد دلار سهامش را می‌فروشد
- تولید تبلت ۲۰۰ دلاری توسط ارتش پاکستان
- مایکروسافت چرخه زندگی ویندوزها را طولانی می‌کند

 

گروه خبری: note

تاریخ ارسال: چهارشنبه، 28 بهمنماه 1388  

 

صبح بی نشاط و پرحرفی مجریان

 
 

برنامه های صبحگاهی رسانه ملی از نگاهی دیگر  

 
 

روزنامه اعتماد، علی گرانمایه پور - به نظر می رسد سال هاست یکی از دغدغه های مدیران شبکه های تلویزیونی کشور تهیه برنامه های صبحگاهی جذاب و پرهیجان برای جمع زیادی از مردمان کلانشهرهای کشورمان است که دوست دارند هر صبح را با امید به آینده و با نشاطی واقعی شروع کنند. یک برنامه صبحگاهی خوب، می تواند شما را برای تمام روزی که در انتظارتان است، آماده کرده و شرایطی به وجود بیاورد که با یک نگاه جدید و با روحیه یی عالی، تمام روز سر حال باشید. به همین دلیل است که برنامه های صبحگاهی، جزء ثابت و بدون تغییر جدول پخش برنامه های تلویزیون و رادیو هستند ولی آیا این دسته از برنامه ها واقعاً آرامش روحی و روانی و آماده شدن برای روزی پر از کار را برای مخاطبان به ارمغان می آورد؟ پیشینه این نوع از برنامه ها در تلویزیون سراسری به پس از انقلاب، اوایل دهه 70 بازمی گردد که در آن دوره شبکه یک سیما سعی کرد با اقتباس و الگو گیری از سایر شبکه های خارجی ترکیبی از برنامه های سرگرم کننده و آموزشی همراه با خبر در ابتدای صبح با عنوان «صبح بخیر ایران» را تهیه و پخش کند که می توان گفت یکی از موفق ترین برنامه های صبحگاهی به مجری گری زنده یاد شهید «حمیدرضا خیرخواه» برای مردم تهران تهیه و پخش می شد. تهیه برنامه های تلویزیونی بامدادی به دلیل ترکیبی بودن، از پیچیدگی های خاصی برخوردار بوده زیرا محتوای آن با برنامه های شبانگاهی، عصرگاهی و حتی نیمروزی بسیار متفاوت است. معمولاً در طراحی و ساخت این گونه برنامه ها به نیازهای جامعه توجه شده و تهیه کنندگان با اقشار مختلف به مشورت نشسته یا با انجام مطالعات بعضاً پیمایشی و بر اساس اطلاعات جمع آوری شده و با توجه به موضوع برنامه، نوع مخاطب و ساعت پخش را برنامه ریزی می کنند. (جام جم، 1387) در موفقیت برنامه های صبحگاهی رادیویی توجه به نیازهای واقعی شنوندگان و صداقت در کلام و کردار دارای اهمیت و ضرورت بسیار است اما در برنامه های تلویزیونی علاوه بر این استفاده از «وله» مناسب، تصاویر و منظره و نماهای دلنشین بسیار در جلب مخاطب صبحگاهی موثر است. بر اساس ضوابط جاری در سیما برنامه های صبحگاهی زیرشاخه یی از برنامه های ترکیبی است و برنامه های ترکیبی بالاترین درصد برنامه های تلویزیون را تشکیل می دهند اما با این حال این تولیدات به نسبت کارهای نمایشی و سریال ها از نظر درجه بندی در رده «جیم» دسته بندی می شوند و از نظر بودجه رقم پایینی را به خودشان اختصاص می دهند. بنابراین دستیابی به افزایش کیفی و کمی سطح برنامه های ترکیبی در گرو تحقق بالارفتن بودجه آنهاست. (جام جم، 1387)

ساختار برنامه های صبحگاهی تلویزیون

برنامه های صبحگاهی جزء تولیدات رسانه یی هستند که اصطلاحاً به آنها می گویند «برنامه های روتین». برنامه های روتین برنامه هایی هستند که همیشه در یک ساعت خاص روی آنتن رفته و معمولاً آیتم ها و بخش های مشخصی دارند. از دیگر ویژگی های برنامه های صبحگاهی که هم میزان ریسک و خطر پذیری و هم میزان جذابیت آن را افزایش می دهد «پخش زنده» آن است.

ساختار و میزان تولید این برنامه ها ایجاب می کند سازندگانش خیلی خطر نکنند و خیلی سراغ روش های پیچیده نروند. طراحی آیتم های تکرارشونده و بخش هایی مثل «گفت وگو با کارشناس» که نیاز به مقدمات خیلی پیچیده یی ندارد، محتوای این گونه برنامه ها را شکل می دهد. فراگیرتر شدن «برنامه های زنده» هم عامل دیگری است که سازندگان این گونه برنامه ها را بیشتر به این روش سوق می دهد.

ویژگی «روتین بودن» و پس از آن شیوع انگیزه کاهش ریسک و خلاقیت در تهیه کنندگان این گونه برنامه ها سبب شده گاهی محتوا و شکل برنامه های صبحگاهی در شبکه های مختلف محلی و سراسری یکسان شده و در نتیجه مخاطبان عمدتاً میل و شوق زیادی برای تماشای آن در اوایل صبح نداشته باشند.

به عقیده برخی از کارشناسان رسانه، به نظر می رسد «عصر برنامه های صبحگاهی تکراری و مشابه به زودی به پایان برسد» زیرا محتوایی که به نمایش درمی آید گواه این مدعاست که تهیه کنندگان و کارگردان های این گونه برنامه ها خیلی علاقه مند نباشند به سراغ روش های پیچیده و پردردسر و تحقیق علمی و نیازسنجی مخاطبان بروند و دوست دارند با هزینه یی بالا همان روش های قدیمی را برای گذران وقت مردم به کار ببرند.

با نگاهی به شبکه های ماهواره یی اروپایی، آسیایی و امریکایی عمدتاً محتوای برنامه های صبحگاهی شامل «پخش زنده و مستقیم، نرمش صبحگاهی، ارائه خلاصه اخبار روزنامه های صبح با رویکردی مثبت و انگیزه محور، آموزش فرهنگی به نحوی غیرمستقیم، پخش کارتون برای کودکان، آموزش تهیه صبحانه ساده و غذای روز، اعلام وضعیت آب و هوا از طریق پخش زنده تصاویر مختلف کشور یا شهر مورد نظر و نمایش نماهایی از فرهنگ اصیل روستایی این کشورها و...» از جمله آیتم های برنامه یی برخی کشورهاست، اما واقعیت این است که ما در کجا ایستاده ایم، وضع مطلوب کجاست و چه باید کرد؟

برنامه صبحگاهی تلویزیون موضوع محور یا مجری محور

هنوز برخی تهیه کنندگان تلویزیونی به این واقعیت نرسیده اند که در تلویزیون برعکس رادیو مجری نقشی مکمل دارد نه اصلی و همین عامل در پخش اخبار در سال های قبل سبب می شد به جای ارائه گزارش های تصویری خبری از محل حادثه، مجری در کادری بسته فقط خبر بخواند و گاهی چند نما و تصویر آرشیوی نیز برای تزیین خبر پخش شود، اما واقعیت این است که اصول و تکنیک برنامه سازی تلویزیونی بر نمایش جذابیت ها با استفاده از زاویه، نما و رنگ است و به همین دلیل در پخش اخبار در شبکه های بین المللی ضمن استفاده از چند مجری اغلب برنامه های خبری را با استفاده از گزارش های تصویری مانند یک فیلم به نحوی سرگرم کننده به نمایش می گذارند. شاید یکی از انتقاد های وارد به برنامه های تلویزیونی صبحگاهی این باشد که مجری بیش از حد به بحث و گفت وگو درباره مسائلی می پردازد که اصلاً جایش در برنامه صبحگاهی نیست و ذهن آماده و در عین حال حساس مخاطب را با گفت وگوهای طولانی خسته و مشغول می کند. گاهی مجری برنامه صبحگاهی یک تنه در نقش کارشناس خبره سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، نصیحت کننده و فردی باتجربه، کارشناس محیط زیست، مدعی العموم مسائل اجتماعی و نقش هایی شبیه به این ظاهر می شود و اغلب در اوایل صبح حجم زیادی از اطلاعات را به ذهن خواننده القا می کند که به تدریج برنامه ضدمخاطب می شود.

برنامه های صبحگاهی روحیه بخش یا ضدروحیه

بدیهی است برنامه های صبحگاهی برای پر کردن اوقات مخاطب در ساعات صبح و مفرح ساختن این زمان ساخته می شوند و این ساعات، زمانی است که مخاطب سیما (اگر به فکر دیدن تلویزیون بیفتد)، تازه از خواب برخاسته و در حال صبحانه خوردن و آماده شدن برای رفتن به محل کار است. در چنین شرایطی برنامه یی که برای مخاطبان ساخته می شود، باید ویژگی هایی مناسب با شرایط آنها داشته باشد. ممکن است افراد دیگری هم در خانه باشند که به تماشای این برنامه ها بنشینند اما اکثریت این مخاطبان یا به قولی مخاطبان مورد هدف برنامه را دسته نخست تشکیل می دهند. با چنین دیدگاهی برنامه یی که برای صبحگاه در نظر گرفته می شود باید دارای ویژگی های مناسب نیاز مخاطب بوده و شامل بخش هایی متناسب با زمان پخش آن باشد. ورزش و آیتم های ورزشی، مقوله مناسبی است که در اغلب برنامه های صبحگاهی به درستی جایگاه خود را یافته است. ورزش صبحگاهی و تاکید بر آن و اجرای آن در چنین ساعاتی (که می تواند همزمان با اجرای آنها توسط مخاطب باشد)، کاملاً در راستای ساعت صبح به هوشیاری و شادابی مخاطب کمک کرده و از کارکرد رسانه یی درستی در تناسب با شرایط برخوردار است. تجربه نشان داده این آیتم های ورزشی اگر با موسیقی همراه شود، نشاط خوبی را فراهم آورده و انرژی مثبتی برای مخاطبانی ایجاد می کند که قرار است ساعت ها در ترافیکی طولانی مانده و یک روز کاری احیاناً شلوغ و پر از گرفتاری را آغاز کنند و شاید این برنامه ها در خیلی از مواقع صرفاً به دلیل وجود همین بخش های ورزشی بینندگان ثابتی پیدا می کنند؛ بینندگانی که حتی ساعات برخاستن از خواب و رفتن خود را با برنامه مورد علاقه خود تنظیم می کنند. از سوی دیگر آیتم های دیگری در این برنامه ها به چشم می آیند که تا حد زیادی در تقابل با وجه نخست عمل می کنند. از جمله این بخش ها، گفت وگو هایی است که تلاش شده این روزها کمی خودمانی تر و حتی گاه با خوردن صبحانه، همراه شود تا از حالت گفت وگوی رسمی و کلاسیک معمول خارج شود. در تمام این برنامه ها که کم و بیش ساختاری نسبتاً مشترک و با اجراهایی مشابه دارند و اغلب به صورت تکراری و در ساعت مشخصی هر روز پخش می شوند، بخش مشترکی وجود دارد که در آن به گفت وگوهایی طولانی پرداخته می شود. این گفت وگوها که به عنوان کمکی برای پر کردن حجم برنامه ها به کار می روند، اغلب بخش ثابتی در ساختار ترکیبی و پلاتویی این برنامه ها هستند. در تمام آنها بدون در نظر گرفتن کارکرد نهایی برنامه که ایجاد نشاط و هوشیاری در مخاطب و همراهی با مخاطبان شتابزده صبحگاهی است، گفت وگوهای طولانی بین مجری و کارشناسان مختلف سبب کندی ریتم برنامه شده و آن را از تناسب ساختاری در جهت یک برنامه صبحگاهی مناسب با احوالات بیننده خارج می کند. مخاطبی را در نظر بگیرید که سعی می کند بر عجله و احیاناً بی حوصلگی صبحگاهی فائق شده و به محل کار روزانه خود برود و با روشن کردن تلویزیون با گفت وگوی طولانی مهمان برنامه مواجه می شود که درباره جامعه، جوانان، هنر و... صحبت می کند، در این شرایط شما به عنوان بیننده آرامش می خواهید یا بی حوصلگی؟ (همشهری آنلاین، 1378)

در برنامه های صبحگاهی باید انگیزه داد و امید به آینده، اما چگونه

باید در نظر داشت مخاطب برنامه های صبحگاهی نیاز به شادابی صبح و همچنین شتاب بخشیدن به کارهایش دارد، به همین دلیل فرصت تمرکز چندان و زمان زیادی ندارد تا مدت ها پای صحبت های طولانی مجری ها و کارشناسان برنامه ها بنشیند. از سوی دیگر محتوای چنین گفت وگوهایی طبیعتاً باید در راستای روحیه مثبت بخشیدن و انرژی بخشی در لحظات اولیه روز باشد. اگر قرار باشد از همان صبح ذهن مخاطب درگیر انواع مشکلات جامعه یا نحوه درمان یا گرفتاری هایی از این دست شود، برنامه کارکردی ضدمخاطب پیدا می کند و گاهی استودیوی برنامه تبدیل به مطب پزشکان یا کلاس های درس دانشگاه می شود. اینکه صرفاً مجری یا مجریان جملاتی مثل صبح بخیر، شاد باشید و صبح است و... را بگویند و به آنها اکتفا کنند برای انرژی بخشی به مخاطب کافی نیست. اگر قرار است بخش های گفت وگومحور به چنین برنامه هایی اضافه شود- شاید بهتر باشد - با به کارگیری کارشناسان توانای سیما در هر عرصه این گفت وگو ها در راستای تمدد اعصاب و روحیه مثبت بخشیدن به مخاطبان باشد و حتی اگر بنا به مقتضیاتی قرار است تلویزیون به طور ثابت شبیه مطب پزشکان باشد(،) حداقل در چنین اوقاتی به بحث های سازنده یی درباره بهداشت روان و شادابی ذهن پرداخته شود تا جزییات مربوط به بیماری های مختلف، چراکه هر فردی هنگام شروع کار روزانه بیش از هر چیز نیاز به آرامش، امید و روحیه یی مثبت دارد تا بتواند با انواع و اقسام گرفتاری های زندگی شهری از ترافیک شلوغ خیابان ها گرفته تا استرس های مختلفی که هرروزه با آنها دست به گریبان است، به خوبی کنار آمده و از پس فعالیت های روزمره خود برآید. در این میان رسانه یی جمعی به وسعت تلویزیون علاوه بر اینکه وظیفه سنگینی بر عهده دارد، می تواند با ایجاد بستری مناسب در جهت فراهم آوردن آرامش روانی کارکردی مناسب داشته باشد و البته تحقق بخشیدن به چنین امری با در نظر گرفتن اهداف اولیه و ساختاری هر برنامه در سیما به همراه برنامه ریزی های کارشناسی شده، بازنگری در اهداف هر برنامه و بررسی بازخورد مخاطبان، چندان دور از ذهن نیست. (همشهری آنلاین، 1378)

آیا مجری برنامه رادیویی با مجری برنامه تلویزیونی تفاوت دارد

یکی از ایراداتی که به جهت برخی از شباهت های فنی و تکنیکی رادیو و تلویزیون گاهی تهیه کنندگان به آن توجه نمی کنند استفاده از مجریان رادیویی در برنامه های تلویزیونی است. البته این ابتکار که سال هاست گریبان رسانه را گرفته گاهی کارساز و خلاقانه است اما گاهی اوقات مجری رادیویی که تجربه اداره برنامه را با حرف و بحث و گفت وگو دارد هنگامی که در مقابل تلویزیون و دوربین قرار می گیرد باز هم امکان دارد که برنامه پخش زنده صبحگاهی تلویزیون را به سمت برنامه یی رادیویی شدن ببرد و این همان آفت برنامه صبحگاهی است که باید به آن دقت کرد. برخی در پاسخ به این گونه انتقادات می گویند مدیریت بر تهیه، تولید و پخش میلیون ها ساعت برنامه در شش شبکه سیما و سایر شبکه های استانی کار ساده یی نیست و همیشه باید جایی برای خطا یا بروز مشکل باقی گذاشت. اما در جواب به این عزیزان باید گفت در دو دهه قبل به جهت اندک بودن کانال های سرگرمی و فیلم، رسانه قادر بود مخاطب را تا هر کجا که می خواهد با خود ببرد ولی با ظهور رسانه های فرامرزی و جهانی مانند شبکه های ماهواره یی با تنوع بالا، اینترنت و اخیراً شیوع استفاده از سیستم های نمایش خانگی «ملقب به سینمای خانواده» و رشد شبکه های غیررسمی توزیع فیلم های سرگرمی و سریالی دیگر مخاطبان منتظر برنامه ریزی رسانه نشده و شاید از رسانه نیز فاصله بگیرند. از سوی دیگر رشد افراد تحصیلکرده در خانواده های ایرانی و بالا رفتن سطح تحلیل و آگاهی های اجتماعی مخاطبان این ضرورت را به تهیه کنندگان رسانه ملی گوشزد می کند که برنامه های صبحگاهی و سایر برنامه هایی از این قبیل نیازمند یک پشتوانه علمی و تحقیقاتی و آمیختن تجربه با علوم نوین تهیه برنامه های رادیویی و تلویزیونی است. به نظر می رسد اگر تهیه کنندگان این گونه برنامه ها در سطوح سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، سرگرمی و... با استفاده از تجربیات سایر کشورها یا حتی اعزام گروهی از کارشناسان الگوهای جدید برنامه سازی این کشورها را اقتباس و بعد بومی سازی کنند احتمالاً موفقیت بسیار زیاد است. نکته مهم دیگری که اشاره به آن مهم است آغاز راه اندازی شبکه های خصوصی یا نیمه خصوصی برای ایجاد رقابت در جذب مخاطب و ایجاد تنوع در برنامه سازی است زیرا تا مادامی که تهیه کنندگان برنامه های رادیویی و تلویزیونی با هم رقابت نداشته باشند برای بازاریابی دست به رقابت نمی زنند.

 
 

ارسال مطلب به:

Cloob del.icio.us  Digg Socializer  
 

 

 

 رسانه‌های جمعی | رسانه‌های اجتماعی | رسانه‌های دیجیتال | رسانه‌های شخصی | روزنامه‌نگاری | علوم ارتباطات | زندگی رسانه‌ای | تبلیغات | سازمان‌های رسانه‌ای | رویدادها

صفحه اول |
راهنمای روزنامه‌نگاران | راهنمای دانشگاه و آموزش | رسانه‌های اجتماعی | برچسب‌ها | پیوندها | نقشه ‌سایت | تبلیغات | درباره ما | RSS

 
 
صفحه اول
رسانه‌های جمعی
رسانه‌های دیجیتال
رسانه‌های شخصی
رسانه‌های اجتماعی
سازمان‌های رسانه‌ای
رویدادهای رسانه‌ای
زندگی رسانه‌ای
علوم ارتباطات
روزنامه‌نگاری
تبلیغات
 
خبرنامه

با وارد کردن ایمیل و مشترک شدن در خبرنامه، مطالب روزانه ارسال می‌شود

 

 

 

 
info-at-medianews.ir Feed Google Plus Twitter Facebook FriendFeed