سایت فرارو - آیا شما از فیلترشکن استفاده می‌کنید؟ این پرسشی بود که از جمعی از نمایندگان مجلس پرسیدیم؛ اگرچه بسیاری از نمایندگان در دسترس نبودند. این نگرخواهی البته چندان هم بی حاشیه نبود.
اداره مبارزه با جرایم رایانه‌ای پلیس آگاهی اعلام کرد استفاده از نرم افزارهای فیلترشکن در دسته جرایم رایانه‌ای قرار دارد و استفاده از آن مجازات دارد. بنابر اعلام این مرکز این روزها 32 درصد جرایم رایانه‌ای مربوط به دسترسی غیرمجاز به شبکههای کامپیوتری بوده است.
آن‌گونه که اصل سی‌وششم قانون اساسی می‌گوید: «حکم به مجازات و اجرای آن باید تنها از طریق دادگاه صالح و به موجب قانون باشد.»
اما استفاده از فیلترشکن به موجب کدام قانون مجازات دارد و جرم‌انگاری شده است؟ ظاهراً استناد کارگروه تعیین مصادیق و اداره مبارزه با جرایم رایانه‌ای به ماده نخست قانون مربوط به جرایم رایانه‌ای است که در آن دسترسی غیرمجاز به داده‌ها یا سیستم‌های رایانه‌ای که با تدابیر امنیتی مورد حفاظت قرار گرفته، جرم‌انگاری شده است.
اما مطالعه دقیق این قانون ظاهراً بیانگر این مطلب است که دسترسی غیرمجاز به پایگاه‌های اطلاعاتی چیزی غیر از دسترسی غیرمجاز به سایت‌های پالایش‌شده است. البته مشخص نیست که اگر ماده یک این قانون، مربوط به استفاده از فیلترشکن‌هاست، پس کدام ماده از قانون به جرم هک پایگاه‌های اطلاعاتی حفاظت‌شده می‌پردازد؟
به همین جهت بود که تصمیم گرفتیم تا از نمایندگان مجلس نگرخواهی کنیم و ببینیم آیا استفاده از فیلترشکن، بر اساس اصل سی‌وششم قانون اساسی در مصوبات مجلس جرم‌انگاری شده است؟ و آیا نمایندگان مجلس خود از فیلتر شکن استفاده می‌کنند؟
اگرچه بسیاری از نمایندگان به خاطر سرکشی به حوزه‌های انتخابی، در جلسه بودند؛ بعضی از آنان در دسترس نبودند؛ برخی به علت تناول ناهار از پاسخگویی امتناع کردند، صدا به عده‌ای دیگر نمی‌رسید و بعضی دیگر در میانه گفتگو تازه متوجه شدند که برادر نماینده مجلس هستند و خودشان نماینده مجلس نیستند! اما با این حال کسانی بودند که پاسخ این دو پرسش خبرنگار فرارو را دادند.
از جمله قدرت‌الله علیخانی؛ نماینده مردم قزوین در مجلس اظهار داشت که اهل سر زدن به سایت‌ها نیست و بنابراین از فیلترشکن استفاده نمی‌کند. وی هم‌چنین افزود: «به خاطر نمی‌آورم که مجلس قانونی مبنی بر جرم بودن استفاده از فیلترشکن تصویب کرده باشد.»
مصطفی کواکبیان، نماینده مردم سمنان، در پاسخ به این پرسش گفت: «حتی فرصت خواندن روزنامه‌ها را هم پیدا نمی‌کنم، اما از فیلترشکن استفاده نمی‌کنم.»
وی در جواب این سوال که آیا به سایت پارلمان‌نیوز که متعلق به فراکسیون اقلیت مجلس شورای اسلامی است، سر‌می‌زند، گفت: «بچه‌ها اخبار را پرینت می‌گیرند و آن‌ها را مطالعه می‌کنم.»
وی در مورد جرم‌انگاری استفاده از فیلترشکن در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: «قانون جرایم رایانه‌ای تصویب، و کمیته‌ای نیز برای تعیین مصادیق معین شده؛ اما کلمه فیلترشکن در آن نیامده است.»
حسین نجابت، نماینده مردم تهران نیز از فیلترشکن استفاده نمی‌کند. وی اخبار را از رسانه ملی و روزنامه‌های چپ و راست دنبال می‌‌نماید.
وی در مورد قانون مبنی بر ممنوعیت استفاده از فیلترشکن گفت: « قانون به صورت کلان وجود دارد، که هرچیزی بر خلاف امنیت را می‌توان محدود کرد؛ اما قانون به صورت مصداقی تصویب نشده است.»
اسماعیل کوثری، دیگر نماینده مردم تهران جواب داد: «شاید باور نکنید، ولی من اصلاً از کامپیوتر استفاده نمی‌کنم.»
وی در مورد قانونی بودن جرم‌انگاری استفاده از فیلترشکن اظهار داشت: «اکنون حضور ذهن ندارم و باید پرس‌وجو کنم تا بتوانم پاسخ شما را بدهم.»
جواد آرین منش، نماینده مردم خراسان جنوبی و عضو کمیسیون فرهنگی، نماینده دیگری بود که با صبر و حوصله جواب ما را داد: «قانونی در مجلس با عنوان قانون جرایم رایانه‌ای به تصویب رسیده است، که اکثر تخلفات مربوط به حوزه سایبر را در بردارد؛ اما این را که در آن جرم استفاده از فیلترشکن وجود دارد یا نه، نمی‌دانم.»
آرین‌منش البته خبر از تهیه لایحه جامع رسانه با همکاری وزارت ارشاد داد و گفت: «در نظر داریم که به وسیله این قانون برای تمام رسانه‌های نوین اعم از بلوتوث، پیامک، MMS، سایت‌ها و وبلاگ‌ها، و رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب، که خلا قانونی وجود دارد، قانون‌گذاری کنیم.»
این نماینده در این‌باره که آیا از فیلترشکن استفاده می‌کند یا نه، گفت: «من از فیلترشکن استفاده نمی‌کنم، اما در جریان هستم که بسیاری از کسانی که کارهای علمی-پژوهشی انجام می‌دهند و یا استاد دانشگاه هستند، برای دسترسی به پایگاه‌های علمی از فیلترشکن استفاده می‌کنند.»
این نگرخواهی، البته بی حاشیه هم نبود. از جمله محمد مهدی مفتح، نماینده مردم رزن، به شدت از این سوال آشفته شد. پس از این‌که خود را معرفی کردیم(خبرنگار سایت فرارو)؛ و از وی پرسیدیم که آیا از فیلترشکن استفاده می‌کند؟ وی پاسخ داد: «چه طور؟ چه اهمیتی برای شما دارد؟»
پس از گفتن این که نیروی انتظامی اعلام کرده استفاده از فیلترشکن جرم است و مجازات دارد، ما هم برآن شدیم تا نظر نمایندگان را جویا شویم، وی پرسید: «شما کی هستید؟» پس از این که مجدداً خود را به عنوان خبرنگار سایت فرارو معرفی کردیم؛ وی گفت: «باید حضوری صحبت کنیم.»
هم‌چنین از جمله کسانی که ما بنای نگرخواهی از او را داشتیم، بیژن نوباوه‌وطن بود. ما البته موفق شدیم با شماره‌ای که منتسب به ایشان بود تماس بگیریم، اما... بهتر است مشروح پرسش و پاسخ‌ها را بخوانید:
-سلام آقای نوباوه، دو تا سوال داشتم محضرتون
-من الان دارم می‌رم بیرون
-نگرخواهی از همه نمایندگان است، از شما هم خواستیم نگرخواهی کنیم؛ سوالم این هست که شما از فیلترشکن آیا استفاده می‌کنید؟
-از چی؟
-از فیلترشکن.
-اصلاً نمی‌دونم چی هست!
- فیلترشکن که برای سایت‌های فیلترشده استفاده می‌کنن.
-نه! ما اصلاً اینترنت نداریم.
-آهان؛ آقای نوباوه با توجه به این‌که قانون اساسی می‌گوید تعیین جرایم و مجازات‌ها باید به تعیین قانون باشد، در مجلس قانونی برای جرم بودن استفاده از فیلترشکن تصویب شده است؟
- شمااطلاعاتی گرفتین؟ من در این خصوص هیچ اطلاعاتی ندارم.
- شما مگه نماینده مجلس نیستین، آقای نوباوه؟
-نه! اون داداشمه نماینده مجلسه
-آهان! پس من شماره رو اشتباه گرفتم.
-بله، بله
-می‌بخشید
-خواهش می‌کنم.
البته از حق نگذریم؛ صدای برادران نوباوه بسیار به هم شبیه است!
