خبرگزاری ایسنا - امسال از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی با نام سال اصلاح الگوی مصرف نامیده شد و در این میان تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد که فن‌آوری اطلاعات در بهینه‌سازی رفتار سیستم‌ها و نهادهای مدیریتی و بنگاه‌های اقتصادی خصوصی کمک شایانی می‌کند و نکته مثبت استفاده از آن قابلیت بهره‌برداری از فن‌آوری اطلاعات در هر جایی از کشور است. البته نباید نیاز به زیرساخت‌های مورد نیاز برای بهره‌مندی از این فن‌آوری را فراموش کرد.

بهره‌برداری از این فن‌آوری در مسائل اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و بهداشتی نیز موضوعیت دارد زیرا IT علاوه بر این که انجام فرآیند را بهینه می‌کند، در استفاده مفید از زمان نیز به افراد یاری می‌رساند؛ افراد در جامعه امروز به دلیل دوندگی‌های بسیار برای حل و فصل امور خود وقت بسیاری صرف می‌کنند و به این ترتیب نمی‌توانند به خانواده‌ خود برسند. این صرفه‌جویی در وقت می‌تواند بنیاد خانواده را مستحکم‌تر کند، مصرف منابع را کاهش دهد و مدیریت بر منابع را تسهیل کند.

مجموعه‌ خدمات امروزی را می‌توان با فن‌آوری اطلاعات به مردم ارائه کرد به طوریکه با استفاده از اینترنت برای پرهیز از نامه‌نگاری‌های اداری می‌توان در زمان و هزینه صرفه‌جویی کرد به شرط آنکه زیرساخت‌های استفاده از اینترنت برای همگان و در تمام نقاط کشور فراهم شود.

نقش فن‌آوری اطلاعات در اصلاح الگوی مصرف بسیار موثر است، در بررسی‌هایی که در یکی از ایالت‌های هند انجام شده دیده شده است انجام ساده‌ترین امور در این ایالت به صورت فن‌آوری اطلاعات محور و با هزینه کم صورت می‌گیرد. به طور مثال صدور و پرداخت قبوض به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و ضمن مکانیزه کردن این فرآیند کل عملیات به بخش خصوصی واگذار شده است.

استفاده از IT و الگوی مصرف کشور

در بیان اهمیت اصلاح الگوی مصرف با IT، معاون توسعه صنایع پیشرفته سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با تاکید بر اینکه استفاده از فن‌آوری اطلاعات و تهیه زیرساخت‌ها، الگوی مصرف را اصلاح می‌کند، گفت: ارائه خدمات مختلف به صورت الکترونیکی از سوی دولت سفرهای شهری را کاهش می‌دهد و بسیاری از مشکلات خدمات شهری حل می‌شود.

رمضانعلی صادق‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، یکی از نتایج فن‌آوری اطلاعات را کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت و دقت و پایش سریع اطلاعات در انجام مسایل اجرایی دانست و گفت: اگر از دفاتر الکترونیکی استفاده و دولت الکترونیکی به‌صورت کامل و صحیح پیاده شود، میزان مصرف به طور بهینه و با بهره‌وری بالا اصلاح خواهد شد.

او معتقد است: اگر مسوولان قصد افزایش بهره‌وری و ایجاد شفافیت بیش از پیش دارند، رسیدن به این مهم را تنها باید در استفاده از فن‌آوری اطلاعات جست‌وجو کنند.

او ادامه داد: البته نمی‌توان منکر استفاده از این فن‌آوری در امور حال حاضر کشور شد، اما با توجه به ظرفیت‌هایی که وجود دارد بیش از این می‌توان به بهره‌برداری از فن‌آوری اطلاعات و برای آن برنامه‌ریزی کرد. به ویژه با توجه به سرمایه‌گذاری‌های کلان که در حوزه فن‌آوری اطلاعات در کشور انجام می‌شود.

او به بیش از 75 هزار کیلومتر فیبر نوری که در سراسر کشور کشیده شده است اشاره و اظهار کرد: زیرساخت‌های ایجاد شده برای استفاده از فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات گام خوبی است که می‌تواند در سال 88 با هدف اصلاح الگوی مصرف توسعه یابد تا دسترسی به اینترنت برای ارائه خدمات بیش‌تر و بهتر در سطح گسترده‌ای از کشور ایجاد شود و برای رسیدن به این مهم حمایت‌های دولت از بخش خصوصی ضروری به نظر می‌رسد.

اصلاح الگوی مصرف حذف بودجه‌ نیست

تاثیر فن آوری اطلاعات در تحقق نامی که مقام رهبری برای سال 88 در نظر گرفته اند آنقدر از سوی کارشناسان تاکید شده است که ترس از حذف بودجه IT یکی از دغدغه‌های فعالان حوزه به ویژه در سال جدید است.

حمید بابادی‌نیا - رئیس کمیسیون شبکه سازمان نظام صنفی رایانه‌یی استان تهران - نیز با بیان این که فن‌آوری اطلاعات مظلوم واقع شده و اصلاح الگوی مصرف در حوزه‌های مختلف نباید به حذف بودجه‌ IT در ارگان‌های دولت منتج شود زیرا نباید مصرف نکردن را با درست مصرف کردن اشتباه گرفت؛ گفت: اصلاح الگوی مصرف با درست هزینه کردن امکان‌پذیر می‌شود؛ بعد از نام‌گذاری سال 88 به‌عنوان اصلاح الگوی مصرف به عقیده برخی مسوولان آنچه اهمیت دارد کم کردن هزینه‌ها به هر طریق ممکن است.

به گفته او به‌عنوان مثال تخصیص بودجه برای فن‌آوری اطلاعات در یک وزارتخانه می‌تواند به رشد زیرساخت‌های ارائه خدمات غیرحضوری آن‌ نهاد منجر شود و این در راستای رسیدن به دولت الکترونیکی و به هدف کاهش رفت و آمدها می‌تواند مفید واقع شود. حذف بودجه در حوزه فن‌آوری اطلاعات، کشور را از رسیدن به پیشرفت به موازات دیگر کشورها در الکترونیکی کردن امور باز می‌دارد.

او تصریح کرد: هزینه کردن در حوزه فن‌آوری اطلاعات توجیه اقتصادی دارد؛ زمانی هزینه‌های صرف شده در این حوزه نتیجه مثبت می‌دهد که با نگاهی دقیق به اهداف و پروژه‌ها و تهیه زیرساخت‌، شبکه‌های ارتباطی امن ایجاد کرد و به این ترتیب امیدوار بود از هزینه‌های غیرضروری که وقت افراد جامعه از مهمترین آن‌هاست جلوگیری می‌شود.

رئیس کمیسیون شبکه سازمان نظام صنفی رایانه‌یی استان تهران در پایان خاطرنشان کرد: حذف بودجه‌ فن‌آوری اطلاعات و نبود زیرساخت‌ و شبکه‌های ارتباطی منافع ملت را تامین نخواهد کرد. در جهانی که با طبقه‌بندی اطلاعات با محوریت فن‌آوری اطلاعات امنیت بالا را تضمین می‌کنند، نبود این امنیت در کشور ما هزینه‌های بالایی در حوزه کشف جرم و حتی نگهداری از مجرمان می‌طلبد.

بهره‌گیری از فن‌آوری پاک با IT یکی از موضوعاتی است که کارشناسان بر آن تاکید دارند تا آنجا که یک استاد دانشگاه به ایسنا گفت: فن‌آوری پاک مفهومی بین رشته‌یی است و رشته‌های مختلف دانشگاهی را به هم نزدیک‌تر می‌کند و با بهره‌گیری از فن‌آوری اطلاعات اصلاح الگوی مصرف را در زمینه‌های مختلف گسترش می‌دهد.

یحیی تابش با اشاره به نام‌گذاری امسال به اصلاح الگوی مصرف و اینکه فن‌آوری اطلاعات ابزاری است که می‌توان با استفاده از آن در تمام حوزه‌ها امور را بهینه کرد، اظهار کرد: بهره‌مندی از فن‌آوری پاک تنها با فن‌آوری اطلاعات ممکن خواهد بود. به طوری که می‌توان روشن یا خاموش بودن لامپ‌ها و حرارت ساختمان‌ها را هوشمند کرد و این می‌تواند صرفه‌جویی عظیمی را برای کشور به همراه داشته باشد.

او ادامه داد: بعد از انقلاب COM. و رواج اجرای امور توسط اینترنت، مفهوم جدیدی به نام فن‌آوری پاک (Clean tech) در دنیا در حال گسترش است؛ این فن‌آوری در صرفه‌جویی در انرژی و حفظ محیط زیست از لحاظ تئوری مدرن شده و در بسیاری از نقاط جهان به صورت بهره‌برداری از انرژی خورشید و باد و غیره استفاده می‌شود. به نحوی که ایجاد ساختمان‌های سبز در جهان یکی از راه‌کارهای صرفه‌جویی انرژی است که با فن‌آوری پاک امکان‌پذیر است.

به عقیده او انجام امور الکترونیکی از سوی دستگاه‌های مختلف با هماهنگی و به صورت پیوسته و نه مقطعی و چینش مولفه‌های اصلی بهره‌مندی از فن‌آوری اطلاعات در کنار هم در برنامه‌ای زمانبندی شده ضروری است و این در حالی است که در حال حاضر به طور پراکنده کارهای خوبی صورت می‌گیرد.

در گفت‌وگوی خبرنگار فن‌آوری اطلاعات ایسنا دبیر شورای عالی فن‌آوری اطلاعات از IT به‌عنوان راهکار اصلاح الگوی مصرف تاکید و اظهار کرد: متاسفانه در تمام حوزه‌ها به این دلیل که نیازهای اصلی را نمی‌شناسیم و یا نمی‌دانیم کجا، از چه چیز و به چه میزان باید استفاده کرد، اصل الگوی صحیح مصرف رعایت نمی‌شود با درک چگونگی استفاده درست و بهینه از منابع موجود می‌توانیم امور را مدیریت کنیم

عبدالمجید ریاضی خاطر نشان کرد: تنها فن‌آوری که می‌تواند در راه رسیدن به مدیریت صحیح با علم روز کمک کند تا بتوان اطلاعات را به موقع، دقیق و سریع در دسترسی باشد فن‌آوری اطلاعات است و به این ترتیب می‌توان به اصلاح الگوی مصرف صحیح نیز رسید.

لزوم نظرخواهی از کارشناسان

همچنین محمد غفاری - مشاور IT - در گفت‌وگو ایسنا، تاکید کرد: باید با نظرخواهی از کارشناسان IT درباره‌ این که چطور می‌توان از پیچ و خم‌های زندگی مردم با فن‌آوری اطلاعات گذشت و آن‌ها را در مسیری آسوده قرار داد، به راه‌حل‌های صحیح رسید. رسانه‌ها باید به صحبت‌های کارشناسان بها بدهند و نتایج را به سمع و نظر دولت برسانند. به این ترتیب دولت می‌تواند بخشی از وقت و ذهن خود را به موضوع فن‌آوری اطلاعات اختصاص دهد.

او با بیان اینکه در محاسبه‌ای که با وزارت نیرو داشتیم، صدور و توزیع هر قبض حدود هزار تومان است که با مکاینزه کردن این فرایند، مبلغ به میزان 200 تومان کاهش پیدا می‌کند، اظهار کرد: اجرای طرح های IT محور در شهرهای شلوغ باعث کاهش تردد در نتیجه کاستن از هدر رفتن وقت و سوخت و تصادفات ناشی از سفرهای غیرضروری می‌شود.

به گفته‌ی او زمانی که این طرح‌ها را برای مسوولان توضیح می‌دهند، مورد قبول واقع می‌شود اما زمان اجرا به دلایل مختلف کاری از پیش نمی‌رود. در حالیکه دولت باید با برون‌سپاری و ‌آزادسازی امور به دست بخش خصوصی طرح‌های توسعه‌یی کشور را پیش ببرد تا نتیجه در سریع‌ترین زمان ممکن حاصل شود.

البته با فرهنگ‌سازی می‌توان درست مصرف کردن را نهادینه کرد اما اجرای طرح‌های فن‌آوری اطلاعات محور همچون شهر الکترونیکی، دولت، آموزش الکترونیکی، سلامت و تجارت الکترونیکی با همکاری وزارتخانه‌هایی چون ICT می‌تواند باعث کاهش مصرف در تمام زمینه‌های مطرح شده باشد. با ایجاد زیرساخت‌های اساسی به گونه‌ای که برآورنده نیاز برای برقراری ارتباط امن و سریع باشد می‌توان از فن‌آوری اطلاعات به عنوان کاتالیزور در ارائه خدمات و سرویس به کاربران نام برد.

ایجاد دولت الکترونیکی نیز اتفاق مثبتی است که می‌تواند بسیاری از هزینه‌ها را از سوی دولت و نیز برای مردم کاهش ‌دهد. اما باید تمام فعالیت‌های این حوزه تجمیع شود.