ارتباطات اجتماعی از آن دسته موضوعاتی به شمار می آید که فراگیری آن برای افراد در هر سطح و رشته ای، بویژه در زمان حاضر ضروری به نظر می رسد.

با اینکه سابقه تاسیس اولین دانشکده‌ی علوم ارتباطات اجتماعی در ایران به سال 1346 بازمی گردد با این وجود، علوم ارتباطات در کشور، رشته ای جوان به شمار می آید و آموزش آن در سطح محدودی انجام می شود.

این درحالی است که آموزش ارتباطات اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین مهارت های مورد نیاز جوامع بشری، در واحدهای عمومی و پایه دانشگاه های کشور تا حدود زیادی مغفول مانده است.

استاد علوم ارتباطات اجتماعی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درخصوص ضرورت تدریس مهارت های ارتباطی در مدارس و دانشگاه های کشور اظهار داشت: برخی از مهارت ها در موفقیت افراد در طول زندگی، نقش تاثیرگذاری دارند و یکی از این مهارت ها که شاید مهم ترین آنها هم باشد ارتباطات است.

"علی اکبر فرهنگی" افزود: هر انسان در هر نقش و فعالیتی که شرکت کند، این نقش و فعالیت، مرتبط با دیگر انسانها است و باید در راستای انتقال معنا و مفهوم به ‌آنها و یا اثرگذاری و نفوذ بر آنها صورت گیرد از همین رو می توان گفت که ارتباطات، یک مهارت فراگیر است و در تمام موارد می تواند مفید و موثر باشد.

وی در بیان تفاوت نگاه جوامع مختلف نسبت به مقوله ارتباطات، گفت: مهارت ارتباطی در نظام آموزشی بیشتر کشورهای پیشرفته گنجانده شده است، علاوه براینکه به صورت برنامه های آزاد یا از طریق رسانه ها هم آموزش های فراوانی در این رابطه به افراد داده می شود و از دوره های ابتدایی و متوسطه گرفته تا دوره های دانشگاهی به این مهم، توجه ویژه ای صورت می گیرد.

به گفته فرهنگی، واحد ارتباطات انسانی یا ارتباطات میان فردی در تمام رشته های درسی بسیاری از دانشگاه های بزرگ آمریکا و اروپا تدریس می شود و استدلال این کار هم این است که فارغ التحصیلان همه رشته ها در نهایت باید با انسانها تعامل داشته باشند از همین رو آموزش ارتباطات برای همه افراد، لازم است.

این استاد دانشگاه یادآورشد: در کشورهای پیشرفته، ارتباطات، جزو دروس پایه به شمار می آید و آموزش آن در همه رشته ها الزامی است، درعین حال برای برخی رشته ها مانند مدیریت، علوم تربیتی و روانشناسی، واحدهای ارتباطات، افزایش یافته و به یک درس، بسنده نمی شود و دروس متعددی در زمینه های مختلف ارتباطی به دانشجویان ارائه می شود.

به اعتقاد این چهره ماندگار کشور، آموزش مهارت های ارتباطی به دانشجویان ایرانی قبل از ورود آنان به بازار کار، امری ضروری است، چراکه برای موفقیت انسانها، آموزش‌های فنی و شغلی به تنهایی کافی نیست.

فرهنگی با بیان اینکه کار با انسانها و ارتباط با آنها، به آموزش نیاز دارد به خلا موجود در زمینه آموزش ارتباطات در کشورهای جهان سوم اشاره کرد و گفت: این خلا در کشورهای جهان سوم به اندازه ای مشهود است که سازمان بین المللی کار ( ILO ) بتازگی کمک هایی را در اختیار این کشورها قرار داده تا به آموزش " مهارت های پیشرفته" به فارغ التحصیلان دانشگاه ها بپردازند.

وی ادامه داد: در کشور ما نیز این امر مهم به وزارت کار و امور اجتماعی محول شده و از سال گذشته، این آموزش ها از سوی سازمان فنی و حرفه ای کشور در حال ارائه است.
فرهنگی ابراز امیدواری کرد برگزاری دوره های آموزشی مهارت های پیشرفته با همکاری سازمان بین المللی کار و وزارت کار و اموراجتماعی درایران با موفقیت انجام شود تا فارغ التحصیلان دانشگاهی یا دانشجویان شاغل به تحصیل، پا به پای مهارت های فنی و شغلی، مهارت های انسانی پیشرفته که همان ارتباطات است را فراگیرند.

هرچند ایجاد واحد درسی ارتباطات اجتماعی یا ارتباطات انسانی در دروس عمومی و پایه دانشگاه های ایران، ایده آل به نظر می رسد اما عملی شدن آن از دیدگاه مسوولان مربوطه در وزارت علوم، چندان عملی به نظر نمی رسد.

مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی وزارت علوم، در پاسخ به سوال خبرنگار فرهنگی ایرنا در این باره اظهار داشت: درخواست های زیادی مبنی بر راه اندازی درس های عمومی 2 واحدی جدید به وزارتخانه می رسد که همه آنها ارزشمند هستند اما راه اندازی این واحدهای درسی در دانشگاه ها عملا برای ما امکان پذیر نیست.

"رجبعلی برزویی" در خصوص موانع ایجاد واحدهای عمومی جدید در نظام آموزش عالی کشور گفت: دانشگاه های ایران پس از ترکیه، بیشترین میزان واحدهای درسی را به دانشجویان ارائه می دهند ، درحالیکه دانشجویان مقطع کارشناسی در ایران، ملزم به گذراندن 135 تا 140 واحد درسی هستند این میزان در بسیاری کشورها به 100 تا 120 واحد می رسد.

وی بهینه سازی تعداد واحدهای درسی دانشگاه ها را به عنوان یکی از برنامه های در دست اقدام وزارت علوم معرفی کرد و گفت: در طرح بهینه سازی علاوه بر کاهش تعداد واحدهای درسی فعلی، موضوعات جدید روز را در قالب واحدهای درسی موجود ارائه خواهیم داد.

برزویی افزود: به عنوان مثال، موضوعاتی همچون محیط زیست، پدافند غیرعامل، کارآفرینی و ارتباطات مورد نیاز و تقاضای جامعه است و به جای اینکه در هریک از این موضوعات، یک درس 2 واحدی در دانشگاه ها ایجاد کنیم سعی خواهیم کرد این موضوعات به نوعی در واحدهای فعلی گنجانده شود.

با توجه به اینکه ایجاد درس دو واحدی "مهارت های زندگی" در دروس دانشگاهی از سال گذشته در دستور کار وزارت علوم قرار گرفته و هم اینک از سوی شورای برنامه ریزی این وزارتخانه در دست بررسی است، فرصت مناسبی برای مسوولان به وجود آمده تا بتوانند زمینه طرح و آموزش مباحث ارتباطات انسانی و اجتماعی به دانشجویان را در قالب این درس جدید را فراهم سازند.